Tvaoj de la Grandaj lagoj: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
StigBot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: pt:Twa
PaulP (diskuto | kontribuoj)
poluris, korektis eraran kategorion
Linio 5:
|caption=Tva kun tradicia pafarko kaj sago
|poptime=80,000
|popplace=[[Ruando]], [[BurundioBurundo]], [[Kongo]], [[Tanzanio]], [[Ugando]]
|rels= 7% [[Kristanismo]]<ref>Johnstone, Patrick, kaj Jason Mandryk. <u>Operation World</u> (''Operaco Mondo''). Waynesboro, GA: Paternoster Lifestyle, 2001. </ref>
|langs=[[Kinjaruanda]], [[Kirundi]], [[Rukiga]]
|related=[[Hutuoj]], [[Tucioj]]
}}
La '''tvaoj''' (angle ''Twa'', ankaŭ konata kiel ''Batwa'') estas [[pigmeo|pigmea]] popolo, kiu estas la plej antikva loĝantaro de la regiono de [[Grandaj lagoj]] en [[Afriko]]. Nuntempe la popolo renkonteblas en [[Ruando]], [[BurundioBurundo]], [[Ugando]], kaj en la okcidenta parto de [[Kongo]]. En 2000 la suma popolkvanto estis proksimume 80, 000 homoj, pro kio tiu popolo restas nur unu el la minoritataj popoloj en tiuj landoj<ref name="IRIN"> [http://www.irinnews.org/IndepthMain.aspx?IndepthId=9&ReportId=58604 Minoritatoj en Sieĝo]: Pigemoj hodiaŭ en Afriko IRIN Esploro</ref>.
 
==Historio==
Kiam [[Hutu]], unu el la [[Bantu]] -popoloj, alvenis al la regiono, ili subigitajsubigis Tva. Ĉirkaŭ la [[15a15-a jarcento]] de nova erao, [[Tutsi]], la [[Nilotik]]a popolo, ankaŭ almigris ĉi tien kaj ekdominis super kaj Tva kaj [[Hutu]]. Tva parolas la saman lingvon, [[Kinjaruanda]], kiel Hutu kaj Tutsi. Dum pluraj jarcentoj Tva estis nur malgranda minoritato en tiu areo (nuntempe ĉ. 1 % de popolvanktopopolkvanto en [[Ruando]] kaj [[BurundioBurundo]]) kun malsignifanesignifa politika rolo.
 
Tva ofte malakceptis partopreni en diskutoj pri konflikto inter [[Hutu]] kaj [[Tutsi]], kiu atingis sian kulminon en [[Ruanda genocido]] de [[1994]]. Tamen, ĉirkaŭ 30 % de Tva estis mortigitaj en [[Ruando]] en tiu tempo <ref name="IRIN"/>.
 
==Nuntempa situacio==
[[Image:Batwa.jpg|right|thumbnail|Tradicia danco de Tva]]
Tradicie Tva estis duonnomada popolo kun la ĉefokupoj de ĉasado kaj kultivado, loĝanta en montaraj arbaroj. Pro elradikigo de tiuj arbaroj por [[agrikulturo|agrikulturaj]] celoj, konstrupkonstruo de loĝejoj, teknikiĝoteknikigo de la regiono kaj establo de [[protektita naturregiono|protektitaj naturregionoj]], Tva estis devigitaj forlasi tiujn teritoriojn kaj serĉi novan loĝlokon. Pro tio multaj el ili nun estas sen propra hejmo kaj devas vivi en povrecomalriĉeco. La rajtoj de Tva pri la teritorioj, de kiuj ili estis forpelitaj, neniam estis agnoskitaj de la respektivaj landoj kaj ili neniam ricevis iun rekompensonrekompencon por tio.
 
Infanoj de Tva preskaŭ ne havas eblecon atingi kleron kaj la reprezento de la komunumoj en la regestraro de la landoj estas minimuma. Pro ilia [[pigmeo|pigmea]] deveno ili plu suferas pro [[antaŭjuĝo]]j kaj [[diskriminiĝo]], perforto kaj ĝenerala eltiriĝo el la socia vivo. <ref>[[Forest Peoples Programme]]. http://www.forestpeoples.org/</ref><ref>CAURWA (Communauté des Autochtones Rwandais). http://www.catgen.com/caurwa/EN</ref>
Linio 29:
*[[Aka]]
 
==Eksteraj ligiloj==
==Ligiloj==
{{el}} '''(en)''' [http://www.pygmies.info/ Pigemoj de centra Afriko] kun fotoj kaj etnografiaj notoj
{{el}} '''(en)''' [http://www.minorityrights.org/OnlineReports/OnlineReport.asp?ID=8 Pigmeoj Batva en la regiono de Grandaj Lagoj], Minority Rights Group International, Junio 2000
Linio 39:
 
[[Kategorio:Pigmeoj]]
[[Kategorio:Etnoj en Afriko|Tvaoj]]
[[Kategorio:Etnoj en Ruando|Tvaoj]]
[[Kategorio:Etnoj en BurundioBurundo|Tvaoj]]
[[Kategorio:Etnoj en Ugando|Tvaoj]]
[[Kategorio:Etnoj en Demokratia Respubliko Kongo|Tvaoj]]