Patriarko de Konstantinopolo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Aidas (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Aidas (diskuto | kontribuoj)
Eble mi ne plene regas Esperanton, sed al mi la vortumoj "unuuma" kaj "duuma" aspektas tute strangaj kaj apenaŭkompreneblaj
Linio 1:
La '''Patriarko de Konstantinopolo''' estas la ekumena [[patriarko]], la "unua inter egalaj" en la [[ortodoksismo|orienta ortodoksa komunio]]. En tiu ĉi rolo, li servas kiel la spirita ĉefo kaj unuumaunuaranga proparolanto por la tuta komunio (do, "unua"), sed li havas nenian oficialan aŭtoritaton super la aliaj 15 aŭtonomaj ortodoksaj eklezioj (do "inter egalaj").
 
Lia titolo estas Patriarko de la [[Ortodoksa Eklezio de Konstantinopolo]], unu el la 16 aŭtonomaj eklezioj, kaj unu el la kvar originalaj orientaj ortodoksaj patriarkoj. En la rolo de ĉefo de la Ortodoksa Eklezio de Konstantinopolo, li portas la aldonan titolon '''Arkiepiskopo de [[Konstantinopolo]], [["Nova Romo]]"'''. Oni ne konfuzu tiun ĉi kun la [[Latina Patriarko de Konstantinopolo ]], ofico ne plu ekzistanta.
 
[[Konstantino la 1-a de la Romia Imperio|Konstantino la 1-a]] konstruis el Bizanco "Novan Romon" en [[330]], kaj sekve ĝia episkopo estus duumaduaranga nur kompare al la episkopo de la malnova [[Romo]]. La romaj [[papo|papoj]] kontraŭis dum multaj jarcentoj ajnan reordigon de la [[hierarkio]]. La [[Unua Koncilio de Konstantinopolo]] deklaris en [[381]] ke "la episkopo de Konstantinopolo havu unuumeconunuarangecon de honoro sube al la episkopo de Romo, ĉar ĝi estas la nova Romo."
 
Papoj [[Papo Damaso la 1-a|Damaso]] kaj [[Papo Gregorio la 1-a|Gregorio la Granda]] rifuzis konfirmi tiun ĉi akton, tre stranga kaj polemika paŝo, ĉar aktoj de la [[Ekumena Koncilio|ekumenaj koncilioj]] estis devigaj al ĉiuj Kristanajkristanaj eklezioj. Ĉiuokaze, la gravo de la patriarkeco de Konstantinopolo kreskiĝis sub la patronado de la [[Bizanca imperio|bizanca]] imperiestro.
 
La [[Koncilio de Ĥalkedonio]] en [[451]] establis Konstantinopolon kiel sidejo de patriarkejo por [[Anatolio]] kaj [[Tracio]], kaj donis al ĝi la duumanduarangan lokon post Romo. [[Papo LeoLeono la 1-a]] rifuzis akcepti tiujn tiun-ĉi akton, deklarante ĝin nevalida ĉar oni faris ĝin sen la papaj delegatoj, denove, polemika politiko.
 
EnLa gvidantaro de la [[katolikismo|romkatolikaromie katolika eklezio]] administrantaro, nur en [[1215]] ĉeokaze de la [[Kvara Laterana Koncilio]], agnoskis ke la Latina Patriarko de Konstaninopolo havis tian staton; en [[1439]], la [[Koncilio de Florenco]] (ne agnoskita de la ortodoksaj eklezioj kiel ekumena) donis tian staton al la greka patriarko.
 
Post la falo de Konstantinopolo, la [[sultano]] de la [[Otomana Imperio]] prenis al si la rajton elekti la patriarkon, sed la moderna [[Turkio|turka ŝtato]] nur almetas la postulon ke la patriarko estu civitano de TurkujoTurkio kaj permesas ke la Sinodo de Konstantinopolo elektu lin.
 
Dum la jaro [[1833]] la ortodoksa [[eklezio de Grekio]] - kiu kovras preskaŭ la tutan teritorion de la nuna ŝtato [[Grekio]], kun la esceptoj de la insulo [[Kreto (insulo)|Kreto]], la sankta monto [[Athos]] kaj la insularon [[Dodekanoj]] - deklaris sian sendependecon de la Patriarkejo de Konstantinopolo, al kio ĝi antaŭe apartenais. Dum la jaro [[1850]] tiun sendependiĝon ankaŭ rekonis la konstantinopola patriarko.