Tadeusz Różewicz: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Ptbotgourou (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: sv:Tadeusz Różewicz
polureto
Linio 4:
==Vivo==
 
La familio de Różewicz loĝis unue en [[Osjaków]] tamen post [[1-a mondmilito]] en [[Radomsko]]. Tadeusz naskiĝis kiel la dua el tri filoj. Lia patro estis oficisto. Różewicz lernis en la gimnazio de la nomo de F.Fabiani kie li pasis ''malgrandan maturon'' (ekzamenon post pasiĝo de gimnazio). Pro financaj problemoj li ne povis kontinui lernadon. De [[1939]] ĝis [[1943]] li laboris fizike kaj konspiris. De la [[1-a de januaro]] ĝis la [[17-a de januaro]] li partoprenis al [[Armia Krajowa]] (pseŭdonimo ''Satyr''). Li batalis de [[1943]] ĝis [[1944]]. Li estis redaktoro de la sekreta revuo "Czyn Zbrojny". Post la [[2-a mondmilito]] li pasis la maturon kaj estiĝis la studanto de historio de la arto en la [[Jagelona Universitato]], tamen li ne finis studojn. Li venis de [[Krakovo]] al [[Gliwice]]. De [[1968]] jaro li loĝas en [[Vroclavo]] estante la ano de ''Asocio de Polaj Verkistoj''.
 
==Verko==
 
Różewicz kreadis jam antaŭ milito. En la juneco li publikigis en revuoj ''Pod znakiem Marii'' i ''Czerwone Tarcze''. En [[1944]] li verkis '''Echa leśne''' (''Eĥoj de la arbaro''), tamen kiel lia debuto estas opiniata kiella tomoverko '''Niepokój''' (''Maltrankvilo''). En tiu lasta farigas kiel unua poeto en la mondo la gravegan paŝon por la literaturo. Li respondas al demando- ĉu oni povas krei poezion post amasa murdado, koncentrejo de Oświęcim kaj eĉ pri ili? Różewicz kreis do novan tipon de verso sindetemema kiu estas ankaŭ konsiderata kiel la kvara sistemo de la pollingva versfarado. Neniam konsentinta kaj forgesinta la konsekvencoj de la 2-a mondmilito li riproĉas la hodiaŭaj fenomenoj de homa krueleco. Li ankaŭ estas kreanto de la nova, ''pola [[ekzistadismo]]'' en poezio kiun li apogis sur peno de ekzisto kaj batalo kun nenieco. Tian ekzistadismon li prezentis en '''Rozmowa z Księciem''' (''Parolo kun Princo'', 1960), '''Nic w płaszczu Prospera''' (''Nenio en la mantelo de Prosper'', 1962), '''Twarz''' (''Vizaĝo'', 1964).
 
La plej granda verko de Różewicz estis tute revolucia al la pola literaturo dramo '''''[[Kartoteka]]''''' (''Kartoteko'') verkita en [[1968]]. La postmoderna formo tute sendependa de [[Samuel Beckett]] kaj [[Eugene Ionesco]] estas la plej granda fenomeno de la drama arto en Pollando kune kun ''Ślub'' de [[Witold Gombrowicz]]. Tiu verko prezentas la [[flukso de la konscienco|flukson de la konscienco]] en la dramo. La tute interakcia, absurda kaj [[surrealismo|surrealisma]] strukturo estas poezia-drama [[psikanalizo]] de la ''Persono'' kies konscienco, sameco kaj mentalomenso estas detruita post la [[2-a mondmilito]].
 
Różewicz estas ofte opiniata kiel la plej granda vivanta poeto. Ĉefe per sia ''Kartoteka'' li estas komencanto de la plej nova pola poezio de ''Pokolenie BruLionu'' ([[Marcin Świetlicki]], [[Manuela Gretkowska]], [[Olga Tokarczuk]]). Sendube li influis poezion de [[Adam Zagajewski]], [[Stanisław Barańczak]], [[Tomasz Różycki]] kaj aliujaliaj.
 
Li ricevis [[Nike-premio]]n kaj li estas kandidato al [[Nobel-premio pri literaturo]]. En [[2008]] jaro li ricevis en [[Strasburg]] la [[Eŭropa Literatura PrizoPremio|Eŭropan Literaturan PrizonPremion]] kiel la sola laŭreato.
 
==Verkaro==
===RakontaeoRakontoj===
*''Opadły liście z drzew'' (1955)
*''Przerwany egzamin'' (1960)
Linio 24:
*''Próba rekonstrukcji'' (1979)
 
===PoemaroPoemoj===
*''Echa leśne'' (1944)
*''W łyżce wody'' (1946)