Leptono: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
SassoBot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: nn:Lepton
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: cy:Lepton; cosmetic changes
Linio 1:
'''Leptono''' estas subatoma [[partiklo]] kun entjerplusduona [[spino (fiziko)|spino]] ([[fermiono]]), kiu ne havas iun internana strukturon kaj ne partoprenas en [[forta nuklea forto|fortaj interagoj]]. La etimo de la vorto ''leptono'' estas de [[greka lingvo|greka]] vorto λεπτός, kiu signifas "malpeza". La terminon enkondukis [[Leon Rosenfeld]] en [[1948]] pro la fakto ke ĉiuj konataj tiatempe leptonoj havis ege malpli grandajn [[maso]]j ol kompundaj "pezaj" partikloj [[bariono]]j. Nuntempe tiu ĉi termino ne plu estas vera, ĉar ekzemple [[taŭono]] estas preskaŭ duoble pli peza ol tiaj barionoj kiel [[protono]] aŭ [[neŭtrono]].
 
La familio de la leptonoj enhavas la [[elektrono|elektronojn]]jn, la [[muono|muonojn]]jn, la [[taŭono|taŭonojn]]jn, kaj iliajn respektivajn [[neŭtrino]]jn. Laŭ [[standarda modelo]] estas tri ''generacioj'' de leptonoj:
* Unua: [[elektrono]], [[elektrona neŭtrino]]
* Dua: [[muono]], [[muona neŭtrino]]
* Tria: [[taŭono]], [[tau-neŭtrino]]
 
[[Ŝargo]]j de ĉiuj konataj leptonoj estas negativaj (elektrono, muono, taŭno), aŭ neŭtraj (neŭtrinoj). Ŝargoj de iliaj [[kontraŭpartiklo]]j estas, male, pozitivaj aŭ neŭtraj.
Linio 54:
[[ca:Leptó]]
[[cs:Lepton]]
[[cy:Lepton]]
[[da:Lepton]]
[[de:Lepton]]