Superkonduktiveco: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Xqbot (diskuto | kontribuoj) e roboto aldono de: vec:Supercondutività |
Maksim (diskuto | kontribuoj) + 7 bildoj + 1 komunejoj + 4 kategorioj |
||
Linio 1:
[[Dosiero:Meissner effect p1390048.jpg|thumb|180px|[[Magneto]] fluganta super [[alta-temperatura superkonduktaĵo]], malvarmigata pern [[likva azoto]].]]
[[Dosiero:Magnet 4.jpg|thumb|180px|<!-- _Namagnesowany_ objekto (filozofio) [[_lewitacja_ (tekniko)|_lewituje_]] _nad_ _nadprzewodnikiem_ _schłodzonym_ do -200 °C -->]]
[[Dosiero:Supraleitung.jpg|thumb|180px|<!-- In _diesem_ _Fall_ _schwebt_ _ein_ _keramischer_ _Hochtemperatursupraleiter_ _über_ _einem_ Magneta bendo, _wie_ es aLS _Haftband_ an _Kühlschränken_ _benutzt_ _wird_. -->]]
[[Dosiero:Cvandrhovst.png|thumb|180px|<!-- Konduto de varma kapacito (c<sub>v</sub>, blua) kaj rezisteco (ρ, verda) je la superkonduktanta faza trairo -->]]
[[Dosiero:EXPULSION.png|thumb|180px|<!-- _Expulsión_ _del_ _campo_ _magnético_. -->]]
[[Dosiero:Calor específico y resistividad de superconductores (es).png|thumb|180px]]
[[Dosiero:CERN-cables-p1030764.jpg|thumb|180px|Elektraj kabloj por akceliloj je [[CERN]]: supre - nesuperkonduktantaj kabloj por [[LEP]]; malsupre - superkonduktantaj kabloj por la [[Granda Koliziigilo de Hadronoj]] (LHC).]]
'''Superkonduktiveco''' estas treege granda [[konduktiveco]] (tuta malapero de la elektra rezisteco) de certaj substancoj proksime de la nulpunkto de la absoluta temperaturskalo, sub iu difinita temperatura grado. Tiu grado plej ofte estas sub –253 °C (20 K). La superkonduktivecon forigas forta magneta kampo eĉ sub la limvaloro.
La superkonduktivecon (de hidrargo) malkovris la nederlanda fizikisto [[Heike Kamerlingh Onnes]] en 1911. Similajn proprecojn havas pluaj 25 kemiaj elementoj kaj miloj da kemiaj kombinaĵoj. Aliaj materaloj havas - ĉe temperaturo tre proksima al la absoluta nulo - normalan konduktivecon.
La superkonduktivaj materialoj estas perfektaj diamagnetoj: ili povas malhelpi penetron de ekstera magneta kampo en internon de la materialo. La t.n. molaj superkonduktiloj tute, dum la t.n. malmolaj superkonduktiloj parte forbaras el si la eksteran magnetan kampon, kiu estas pli malforta ol la krita limvaloro. La malmolaj superkonduktiloj ofte tenas la superkonduktivecon eĉ en forta magneta kampo.
En 1986–87 evidentiĝis, ke kelkaj malmolaj superkonduktiloj tenadas la superkonduktivecon eĉ ĉe temperaturo 98 K, oni malkovris superkonduktivajn kombinaĵojn ĉe 134 kaj 127 K. Ĉe tiu temperaturo la superkonduktilo entenas kuprajn kaj oksigenajn atomojn ordigitajn en ĉenoj aŭ ebenoj de la kristalkrado. Iliaj proprecoj estas anizotropaj, tio estas: ili dependas de la direkto de la kurento kaj la magneta kampo rilate la atomajn ebenojn kaj ĉenojn.
Tiuj alt-temperaturaj superkonduktiloj estas ceramikaĵoj, kies proprecojn influas la oksigen-enteno. Ĉar la ceramik-oksidoj estas teneblaj en superkonduktiva stato per pli malmultekoste produktebla likva nitrogeno, tial ili estas tre gravaj el ekonomia vidpunkto. Ilia malavantaĝo estas la rigideco, kelkfoje nestabileco, surfaca malpuriĝo.
Oni uzas superkonduktivajn materialojn en kuracistaj bildomontraj aparatoj, magnetaj energirezervejoj, generatoroj, transformatoroj ktp.
{{Commons|Category:Superconductors}}
[[Kategorio:Fundamentaj fizikaj konceptoj]]
[[Kategorio:Fizika kemio]]
[[Kategorio:Elektro]]
[[Kategorio:Substancoj]]
{{LigoElstara|sl}}
| |||