Lidja Zamenhof: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e →‎Verkoj: ĝustigo
Hectoralos (diskuto | kontribuoj)
iom da vikipediigo
Linio 16:
Ŝi aktive kunlaboris en la Studenta Esperanto-movado; en la Internacia Studenta Ligo, en [[UEA]], [[Internacia Cseh-Instituto de Esperanto|Cseh-Instituto]] kaj en la [[Bahaa Kredo]]. Krome Z. skribadis por la ĵurnalo [[Literatura Mondo]], precipe studojn pri la pola literaturo, kaj kontribuis ankaŭ al [[Pola Esperantisto]], [[La Praktiko]], [[Heroldo de Esperanto]], [[Enciklopedio de Esperanto]] kaj aliaj Esperanto-publikigaĵoj.
 
Tre konata estas ŝia traduko de "[[Quo vadis¿]]", verko de [[Henryk Sienkiewicz]], publikigita en 1933.
 
En la jaro 1937 ŝi iris al [[Usono]] por pli longa restado. En decembro 1938 ŝi devis forlasi Usonon ĉar ties enmigroservo (''Immigration Service'') ne plilongigis ŝian restadopermeson pro kontraŭregula "pagita laboro" por Esperanto-kursoj. Postrevene vojaĝante tra sia hejmlando ŝi instruis pri Esperanto kaj la Bahaa Kredo.
Lidia Zamenhof enterprenis ankaŭ taskon elpoligi "Iridiono"-n de Zygmunt Krasiński, unu el la plej komplikaj verkoj de la pola romantismo, tre malfacile tradukebla, kaj ŝi ĉi-verkon plenan de filozofiaj kaj historiaj aludoj tradukis. Bedaŭrinde, ĝi ne aperis en tuteco; verŝajne pro manko de kuraĝa eldonisto. Eblas tamen kun ĝia fragmento konatiĝi: lasta sceno de la kvara parto- troviĝas en "Pola Esperantisto" n-ro 1, 1928, p. 7-10. Ĉu ie konserviĝis tiu ĉi teksto, ĉu ĝin same kiel la tutan bibliotekon de D-ro Zamenhof, ensorbis flamoj en la forbruligita domo de la familio Zamenhof, en la tragika septembro 1939, kiam la tuta tragedio nomata eŭfemisme Holokaŭsto komenciĝis?..
 
LidiaLidja Zamenhof enterprenis ankaŭ taskon elpoligi "Iridiono"-n de Zygmunt Krasiński, unu el la plej komplikaj verkoj de la pola romantismo, tre malfacile tradukebla, kaj ŝi ĉi-verkon plenan de filozofiaj kaj historiaj aludoj tradukis. Bedaŭrinde, ĝi ne aperis en tuteco; verŝajne pro manko de kuraĝa eldonisto. Eblas tamen kun ĝia fragmento konatiĝi: lasta sceno de la kvara parto- troviĝas en "Pola Esperantisto" n-ro 1, 1928, p. 7-10. Ĉu ie konserviĝis tiu ĉi teksto, ĉu ĝin same kiel la tutan bibliotekon de D-ro Zamenhof, ensorbis flamoj en la forbruligita domo de la familio Zamenhof, en la tragika septembro 1939, kiam la tuta tragedio nomata eŭfemisme [[Holokaŭsto]] komenciĝis?..
Lidia faris korektojn en "Fabeloj de Andersen", vol. 2-4, tradukitaj de ŝia patro, kaj eldonitaj post lia morto. Proprajn tradukaĵojn, en apartaj volumoj, Lidia komencis publikigi ekde 1925. Tiujare aperis "Noveloj" de Henryk Sienkiewicz, kaj en 1932 "Noveloj" de Bolesław Prus. Apartan famon alportis al ŝi la traduko de "Quo vadis" de Sienkiewicz, Noblepremiito por tiu verko, esperantlingve publikigita en 1933.
 
Lidia, same kiel kelkaj milionoj de ŝiaj samgentanoj – Viktimoj de neklarigebla kaj neniel komprenebla ekstrema maltoleremo kaj nepriskribebla kruelo, estis murdita. Nenie Ŝi... Ili... havas tombojn... Neimageble, sed: Homoj al Homoj pretigis ĉi-sorton.
LidiaLidja faris korektojn en "Fabeloj de Andersen", vol. 2-4, tradukitaj de ŝia patro, kaj eldonitaj post lia morto. Proprajn tradukaĵojn, en apartaj volumoj, LidiaLidja komencis publikigi ekde 1925. Tiujare aperis "Noveloj" de Henryk Sienkiewicz, kaj en 1932 "Noveloj" de Bolesław Prus. Apartan famon alportis al ŝi la traduko de "Quo vadis" de Sienkiewicz, Noblepremiito por tiu verko, esperantlingve publikigita en 1933.
Lige kun la baldaŭa 100-a detreveno de la naskiĝo de Lidia, la japana s-ano Masajoŝi Higaŝida pretigas, jam de kelkaj jaroj, libron enhavantan artikolojn, eseojn, recenzojn, entute publicistan verkaron de Lidia Zamenhof. Oni esperu, ke malgraŭ amaso da malfacilaĵoj, li realigos sian elkoran sindevigon. La aŭtorino de ĉi-vortoj kunlaboras laŭeble, plena de admiro por la bela kaj laŭdinda entrepreno de amiko Higaŝida.
 
Poste sub la germana okupada reĝimo ŝi estis arestita kaj malliberigita en la [[geto]] [[Varsovia geto|de Varsovio]]. Tie ŝi klopodis helpi al aliaj havigi medicinon kaj nutraĵojn. Finfine ŝi estis transportita al tiel nomata "koncentrejo" (fakte:ekstermejo) en [[Treblinka]], kie ŝi estis murdita iam post la somero de la jaro 1942.
LidiaLidja, same kiel kelkaj milionoj de ŝiaj samgentanoj – Viktimoj de neklarigebla kaj neniel komprenebla ekstrema maltoleremo kaj nepriskribebla kruelo, estis murdita. Nenie Ŝi... Ili... havas tombojn... Neimageble, sed: Homoj al Homoj pretigis ĉi-sorton.
 
Lige kun la 100-a detreveno de la naskiĝo de Lidja, estis publikigita la libro "Por ke la tagoj de la homaro estu pli lumaj" kun artikoloj, eseoj, recenzoj, entute publicista verkaro de Lidja Zamenhof.
 
Poste sub la germana okupada reĝimo ŝi estis arestita kaj malliberigita en la [[geto]] [[Varsovia geto|de Varsovio]]. Tie ŝi klopodis helpi al aliaj havigi medicinon kaj nutraĵojn. Finfine ŝi estis transportita al tiella nomata "koncentrejo" (fakte:[[ekstermejo)]] en [[Treblinka]], kie ŝi estis murdita iam post la somero de la jaro 1942.
 
==Rememoro==