Fermdigo: Malsamoj inter versioj

Kvankam estis planoj por konstrui [[fervojo]]n kaj [[aŭtovojo]]n, la spaco por la fervojo ĉe la [[kluzo|deflukluzo]]j estas uzita por duobligo la aŭtovojon al kvarkoridora [[aŭtoŝoseo]]. Ĉi tio fariĝis la [[Regnovojo 7|A7]] aŭ [[Eŭropa vojo 22|E22]]. La resto de la digo estas plilarĝigita je la flanko de la IJsselmeerzijdeIJsselmeer. Je la flanko de la Vadomaro situas [[biciklovojeto]] trans la digo. La vorto 'digo' signifas disigon inter tero kaj akvo. Tio estus korektaĝusta, se la tuta IJsselmeer estus sekigita. Tamen, pro ŝanĝo de la planoj ĝi fariĝis '''baraĵo''' : disigo inter du akvoj. Fakte ni devus diri ''fermbaraĵo''.

[[Dosiero:Bouw_afsluitdijk_(circa_1930).jpg|thumb|right|300px|Vizito al la kluzoj dum konstruo, ĉ. 1930.]]

La konstruo de la vera Fermdigo komenciĝis en januaro [[1927]]. Oni laboris ekde kvar lokoj: la ambaŭ bordoj kaj speciale konstuitaj [[laborinsulo]]j [[Breezand]] kaj [[Kornwerderzand]]. Dum la konstruo de la 30 km longa digo, por la unuaunuan fojofojon, oni uzis [[silikargilo]]n, kiu montriĝis pli tenaca ol sablo aŭ argilo. Ĉi tiu materialo abundas en Nord-Nederlando. Ĝi sedimentiĝis dum la Saale-[[glaciepoko]] kaj facile povis esti dragita en la najbareco de la konstruota digo. La digo fundamentis sur [[mergomatraco]]j el plektitaj [[saliko|salikotigoj]] kiuj estis sinkigitaj per metado de ŝtonblokoj sur ilin.

Je laLa [[28-aan de majo]] [[1932]], je du minutoj post la unua posttagmeze, la [[De Vlieter]] estis fermita, la lasta aperturo en la fermdigo. Kvar monatojn pliposte, je la [[20-aan de septembro]] [[1932]], la nomo [[Zuiderzee]] (Suda Maro) oficiale estis ŝanĝita al [[IJsselmeer]] (Isellago). Post kiam la finaj laboroj estis pretigitaj, la Fermdigo je la [[25-aan de septembro]] [[1933]] estis oficiale inaŭgurita. Apud la loko kie oni fermis la digon, troviĝas, de [[arkitekto]] [[Willem Marinus Dudok|Dudok]] formplanita, monumento kun belvidejo kaj statuo de [[ŝtonmetisto]].

Kiu rigardas la mapon de la Fermdigo vidas ke ĝi estas ne tute rekta. Tio ŝajnas erareto de la konstruistoj, sed je pli detala rigardado tio ne estas vera. Ŝajnas ke la nederlanda fizikisto [[Hendrik Lorentz]] respondecas pri tio. Dum lia pensiado li okupis sin pri hidrodinamiko. Esplorado kaj kalkulado instruis lin ke la tajda efiko pro la konstruo de la digo radikale ŝanĝusŝanĝiĝus kaj li sciis konvinki la respondeculojn ke estas pli bone fari kelkajn etajn kurbojn en la digokorpo. Kiel danko por lia helpo unu el la du kluzoj estas nomata laŭ li. Bedaŭrinde li ne partoprenis la finkonstruon de la digo: Lorentz mortis en [[1928]].

La FerndigoFermdigo havas du kompleksojn da [[kluzo|dufluigakluzoj]], ĉe [[Den Oever]] kaj ĉe [[Kornwerderzand]]. En [[1998]] montriĝis ke la kapacito ne plu sufiĉas, kaj en [[2001]] oni startisstartigis esploron al la plej bona loko por tria komplekso. Tria kluzokomplekso estis necesa pro la leviĝo de la marnivelo, malleviĝo de la grundo, kaj intensigita alportado de riverakvo tra la [[Iselo]] (IJssel).<BR>

Je laLa [[15-aan de aŭgusto]] [[2006]] [[Formulo 1]]-vetkuristo [[Robert Doornbos]] ricevis de “Rijkswaterstaat “ (Administracio de la akvovojoj) la okazon por efektivigi sian knabosonĝon. Sur, speciale por tiu okazo, barita vojo li atingis en sia vetkura aŭto rapidecon de 326 kilometoj en horo.

[[Dosiero:Zuiderzeeworks.png|thumb|250px|right|Mapo de la laboroj je la [[Suda Maro]].]]