Herodo la Granda: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
krampo ktp.
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: ga:Héaród Mór; cosmetic changes
Linio 5:
Herodo estis la filo de [[Antipater]], kiun Romio starigis
kontraŭ la juda dinastio de la [[Makabeoj]]. Sub sia patro,
Herodo regis [[lando de Galileo|Galileon]] ([[-47|47]]-[[-40|40]] a.K.), lando norde de Judio. Sed kiam la [[Persio|persoj]] atakis Judion en [[-40]], Herodo fuĝis al [[Romo]]. Tie, kun la helpo de sia amiko [[Marko Antonio]], li estis deklarita reĝo de Judio kaj, post tri jaroj de milito, Herodo kaj la romia armeo venkis la persojn kaj kaptis Judion kaj [[Jerusalemo|Jerusalemon]]n en [[-37]]. [[Antigono]], la rajta reĝo de la judoj laŭ la [[Makabeoj|makabea dinastio]], estis renversita kaj sendita al Romo, kie Antonio mortigis lin. Kiel reĝo, Herodo mortigis la restintajn filojn de la Makabeoj, eĉ tiujn, kiuj estis en lia familio (lia dua edzino estis Makabeanino). Tio donis pacon al Palestino, sed senĉesan mizeron, ĵaluzon, timon kaj turmenton al lia familio.
 
Dum la milito inter Antonio kaj [[Cezaro Aŭgusto]], Herodo subtenis sian delongan amikon, Antonion. [[Kleopatra]] ekspluatis tion por gajni iom el la pli bona teritorio de Herodo (sed tio estis kompromiso de Antonio: Kleopatra mem deziris la tutan landon Judio). En [[-31]] Aŭgusto fine venkis Antonion ĉe la [[Batalo de Aktio]] kaj fariĝis la imperiestro. Herodo malkaŝe konfesis sian subtenon por Antonio al Aŭgusto. Sed Aŭgusto, kompreninte ke Herodo estis bona kaj fidela reganto, ne eksigis lin. Aŭgusto eĉ redonis la teritorion prenitan de Kleopatra.
Linio 21:
Herodo havis dek edzinojn kaj 14 infanojn.
 
Kiam li mortis, laŭ sia fina testamento Herodo heredigis la kronon al [[Arĥelao]]. Sed en antaŭa testamento li promesis ĝin al [[Herodo Antipas]]. Do Aŭgusto decidis la aferon kaj dividis la reĝlandon de Herodo triparte inter tri el liaj filoj: [[Arĥelao]], [[Herodo Antipas]] kaj [[Herodo Filipo]]. Antipas regis [[lando de Galileo|Galileon]] kaj [[Pereo|Pereon]]n en la nordo, Filipo [[Itureo|Itureon]]n (norde kaj oriente de la Galilea Maro) kaj Arĥelao [[Judio|Judion]]n, [[Samario|Samarion]]n kaj Idumeon en la sudo. Sed en la kelkaj jaroj post la morto de Herodo, Palestino estis plena de ribeloj kaj memdeklaritaj reĝoj, ĝis ĝi estis pacigita de tri romiaj [[legio|legioj]]j. La rego de Arĥelao estis kruela sed mallonga.
 
En 2007, israleaj arĥeologoj anoncis trovon de lia tombo en Herodejo, en [[Cisjordanio|Okcident-Jordanio]].
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[La Herodo de Fleury]]
 
Linio 40:
{{el}} http://www.jajz-ed.org.il/ivrit/bank/jer/jer21.htm <!-- Historio: _מהורדוס_ _ועד_ _לחורבן_ Templo de Jerusalemo _השני_ -->
{{el}} http://www1.snunit.k12.il/heb_journals/katedra/66003.html <!-- _מתחם_ Herodo la Granda _בהר_ _הבית_ -->
{{LigoElstara|fi}}
 
[[Kategorio:Bibliaj personoj]]
Linio 45 ⟶ 46:
[[Kategorio:Naskiĝintoj en la 1-a jarcento a.K.]]
[[Kategorio:Mortintoj en la 1-a jarcento a.K.]]
 
{{LigoElstara|fi}}
 
[[ar:هيرودس الكبير]]
Linio 60 ⟶ 59:
[[fi:Herodes]]
[[fr:Hérode Ier le Grand]]
[[ga:Héaród Mór]]
[[he:הורדוס]]
[[hi:हेरोद महान]]