Fuĵi-Monto: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
ArthurBot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: az:Fudzi
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: jv:Gunung Fuji; cosmetic changes
Linio 1:
{{informkesto monto
|nomo=Monto Fuĵi
|bildo=[[ImageDosiero:FujiSunriseKawaguchiko2025WP.jpg|300px|Monto Fuĵi je sunleviĝo]]
|alteco=3776
|koord={{koordinatoj gm|35|22|N|138|44|E}}
Linio 10:
}}
 
== Enkonduko ==
La '''Fuĵi-monto''' (Fuji-san: 富士山 [fuĵisan]) estas [[vulkano]] kaj [[Listo de la plej altaj montoj de ĉiu lando|la plej alta monto]] de [[Japanio]] je 3.776 metroj.<br />
Ĝi estas ĉe regionlimo inter [[Ŝizuoka (prefektujo)|Ŝizuoka]] kaj [[Jamanaŝi (prefektujo)|Jamanaŝi]] prefektujoj.<br />
 
== Geologio ==
Linio 18:
La Fuĵi-monto situas en la tuŝzono de la Eŭrazia, la Pacifika kaj la Filipina Plato, kaj apartenas al la stratumaj vulkanoj de la [[Pacifika ringo de fajro]]. Ĝi konsideriĝas kiel aktiva, sed ĝiaj erupcioj okazas nur post longaj paŭzoj. La lasta granda erupcio okazis en 1707 dum la [[Edo epoko]]. Geologoj diferencas kvar stratumoj en la Fuĵi-monto: la plej ena kaj antikva "Sen-komitake" konsistas el ŝtono de tipo [[andesito]], Antaŭ kelkaj jarcentmiloj ekestis la "Komitake Fuji", kiu konsistas el [[bazalto]]. Antaŭ ĉirkaŭ 100.000 jaroj ekestis la ''maljuna Fuĵi-monto'' sur la "Komitake Fuji" kaj antaŭ proksimume 10.000 jaroj la moderna Fuĵimonto formiĝis.
 
== Etimologio ==
 
La nomo ''Fuĵi-monto'' skribiĝas japane kun la ĉinaj simboloj 富 "riĉa", 士 "samurajo", kaj 山 "monto". Ĝis la fino de la 19-a jarcento oni legis tion "Fuji no yama" [fuĵi-no-jama] aŭ simple "Fuji-yama" [fuĵi-jama] (japane "yama" = monto). Komence de la 20-a jarcento oni eklegis tion "Fuji-san" [fuĵi-san] kun la pli edukita sinojapana legmaniero "san" por monto. La nomo de la monto, "Fuji", estas konsiderata altaĝa kaj verŝajne ekzistis jam antaŭ la alveno de la [[ĉina skribo]] kaj la sinojapanaj legmanieroj en Japanio - do la unuaj du simboloj estis elektitaj ne pro ilia signifo, sed pro ilia legmaniero, kiu similas al la nomo de la monto. Se la nomo estas antikva, la en Japanio populara rakonto pri la "senmorteco" (sinojapane "fushi") kiel origino de la nomo ne eblas vera. Verŝajne la nomo devenas de la nomo de la floro "fuji" [fuĵi] (= glicino), kiu povas kovri bele ŝtonojn. Alia hipotezo estas ke la nomo rilatas al la ĉielarko, japane "niji" [niĵi] (antikve "nuji" [nuĵi] plus kelkaj dialektaj formoj). Ambaŭokaze verŝajnas ke la originala nomo rilatas iel al la belproporciitaj kaj simetriaj deklivoj de la monto, kies pinto estas kovrita de eterna glaco.
{{vulkanoj}}
{{LigoLeginda|fr}}
{{LigoLeginda|zh}}
 
[[Kategorio:Montoj en Japanio]]
[[Kategorio:Plej altaj punktoj]]
[[Kategorio:Montoj kun alteco inter 3000 kaj 3999 m]]
 
 
{{LigoLeginda|fr}}
{{LigoLeginda|zh}}
 
[[af:Foedji]]
Linio 60 ⟶ 58:
[[it:Monte Fuji]]
[[ja:富士山]]
[[jv:Gunung Fuji]]
[[ka:ფუჯის მთა]]
[[km:ភ្នំហ្វឹជី]]