Kantono Lucerno: Malsamoj inter versioj

{{Informkesto kantono de Svislando

|nomo=Kantono Lucerno

|koord={{Koordinatoj gm|47|3|N|8|18|E}}

|ĉefloko=Lucerno

La nomo de la kantono en la oficialaj lingvoj de la [[Svislando|Svisa Konfederacio]] estas [[germana lingvo|germane]] '''Luzern''', [[franca lingvo|france]] '''Lucerne''', kaj [[itala lingvo|itale]] kaj [[romanĉa lingvo|romanĉe]] '''Lucerna'''.

 

La Kantono Lucerno situas en la centro de Svislando. Ĝia teritorio apartenas parte al la [[Alpoj]], parte al la [[Antaŭalpoj (Svislando)|Antaŭalpoj]] kaj parte al la [[Svisa Mezlando]]. Laŭ proporcio de la areo la Mezlando estas la plej granda parto. La mezlandaj regionoj de Lucerno tamen ne estas ebenaj sed montetaj. Tipa ekzemplo estas la [[distrikto Entlebuch]].

 

La plej alta punkto de la kantono estas kun alteco de 2349 m [[s.m.]] la monto [[Brienzer Rothorn]] kaj la plej malalta punkto estas kun 406 m [[s.m.]] ''Honauer Schachen'' ĉe la limo al [[Kantono Zugo]].

 

Komplete sur la terene de la kantono situas la lagoj [[Rotsee]], [[Lago de Baldegg]], [[Lago de Sempach]], [[Mauensee]] kaj [[Soppensee]]. Krome parto de la [[Kvarkantona Lago]], nome la [[Lago de Lucerno]], kaj de la [[Lago de Zugo]] kaj de la [[Lago de Hallwil]] troviĝas en Kantono Lucerno.

 

La plej gravaj riveroj en la kantono estas [[Reuss]], [[Eta Emme]], [[Wigger]], [[Luther (rivero)|Luther]], [[Suhre]], [[Pfaffneren]] kaj [[Entlen]].

 

Signifaj montoj estas [[Pilato (monto)|Pilato]], [[Rigi]] (sur la limo al Kantono Ŝvico) kaj [[Brienzer Rothorn]] (sur la limo kun la kantonoj Berno kaj Obvaldo).

 

Kantono Lucerno ne havas limon kun eksterlando. Ĝi limas en okcidento kaj sudokcidento al [[Kantono Berno]], en nordo kaj nororiento al [[Kantono Argovio]], en oriento al la kantonoj [[Kantono Ŝvico|Ŝvico]], [[Kantono Obvaldo|Obvaldo]] kaj [[Kantono Nidvaldo|Nidvaldo]].

 

Tra la Kantono Lucerno pasas unu el la du ĉefaj trajnlinioj al [[Gotardo]], nome de [[Bazelo]] tra [[Olten]] kaj [[Lucerno]]. Alia ĉeflinio estas la konekto de Lucerno tra [[Zugo]] al [[Zuriko]]. Krome ekzistas la linio de la [[Svisaj Sudorientaj Fervojoj]] de [[Lucerno]] tra [[Rapperswil]] al [[Sankt-Galo]], la fervojlinio tra [[Entelbuch]] kaj [[Emme-Valo]] al [[Berno]], kaj la linio al [[Lencburgo]].

 

Pasas tra la Kantono Lucerno la naciaj aŭtoŝoseoj [[A2-CH|A2]] de Bazelo al [[Gotardo]], [[A14-CH|A14]] de [[Baar ZG|Baar]] al [[Lucerno]] kaj [[A8-CH|A8]] de [[Lucerno]] tra [[Brünig-Pasejo]] kaj [[Interlaken]] al [[Spiez]].

 

En la jaro [[750]] post Kristo estis fondita ''Luceria'', el kiu evoluis la urbo [[Lucerno]]. En la jaro [[1290]] la reĝo [[Rudolfo la 1-a]] de [[Habsburgoj|Habsburgo]] koncedis al Lucerno la statuson de aŭstria landurbo. En la jaro [[1332]] Lucerno aliĝis al la [[Svisa Ĵurkomunumo]]. Kun la helpo de la ĵurkomunumanoj Lucerno liberiĝas en la jaro [[1386]] per la [[Batalo de Sempach]] de la regno de la [[Habsburgoj]]. La hodiaŭaj limoj de la kantono korespondas proksimume al la tiamaj limoj de la urba ŝtato Lucerno.

 

* [http://www.lu.ch paĝoj de la kantono, germanlingvaj]

* [http://www.luzern.org turismaj paĝoj de la kantono, germanlingvaj]

[[ar:كانتون لوسيرن]]

[[br:Kanton Luzern]]

[[ca:Cantó de Lucerna]]

[[cs:Lucern (kanton)]]

[[tr:Luzern (kanton)]]

[[uk:Люцерн (кантон)]]

[[war:Lucerne (canton)]]

[[zh:卢塞恩州]]