Kiel registrite je 08:30, 4 sep. 2009 redakti JAnDbot (diskuto \| kontribuoj) Robotoj 79 127 redaktoj e roboto aldono de: af:Gustavo Adolfo Bécquer ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 13:47, 5 sep. 2009 redakti malfari CasteloBot (diskuto \| kontribuoj) Robotoj, Grupano imuna de IP-forbaro 23 721 redaktoj e kor HTML (Check: 26) AWB Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 2: '''Gustavo Adolfo BÉCQUER''', origine: '''Gustavo Adolfo DOMÍNGUEZ BASTIDA''' (naskiĝis la [[17-a de februaro\|17-an de februaro]], [[1836]], mortis la [[22-a de decembro\|22-an de decembro]], [[1870]]) estis [[Hispanio\|hispana]] [[verkisto]]. == Vivo == Li naskiĝis en [[Sevilo]] kaj lia vivo estis markata de malriĉo kaj sufero. Li [[amo\|amis]] du virinojn kiuj ne amis lin; lia edzino forlasis lin. Li spertis ankaŭ malbonan sorton profesie: li volis esti [[pentristo]], sed li devis esti [[verkisto]] kaj [[ĵurnalisto]]; tamen li estis maldungita ofte. Li malsaniĝis je [[tuberkulozo]] je sia 21-a jaro kaj pro tio mortis post dek tri jaroj. == Signifo == Bécquer estis malfruanta romantikulo. Li eniris en tiu viv- kaj verkostilo kiam ĝi jam ne estis moda kaj la nova epoko revolucia kaj realisma prifajfis la fantaziajn kaj amajn historiojn. Li sekvis la spurojn de la germana [[romantikismo]]], nome de [[Heinrich Heine]], kies mallongaj, sopirecaj ampoemoj inspiris lin. Do, li jam estis for de la senespera kaj brueca romantikismo de la unua duono de la 19a jarcento kiam interbatalis romantikuloj kontraŭ kontraŭromantikuloj kaj revoluciaj romantikuloj kontraŭ reakciaj romantikuloj. La ideologiaj bataloj jam iome malgrandiĝis, sed ĉiukaze GAB aliĝis al reakcia partio, ĉefe pro stetikaj ideoj.▼ ▲Bécquer estis malfruanta romantikulo. Li eniris en tiu viv- kaj verkostilo kiam ĝi jam ne estis moda kaj la nova epoko revolucia kaj realisma prifajfis la fantaziajn kaj amajn historiojn. Li sekvis la spurojn de la germana [[romantikismo]]], nome de [[Heinrich Heine]], kies mallongaj, sopirecaj ampoemoj inspiris lin. Do, li jam estis for de la senespera kaj brueca romantikismo de la unua duono de la 19a jarcento kiam interbatalis romantikuloj kontraŭ kontraŭromantikuloj kaj revoluciaj romantikuloj kontraŭ reakciaj romantikuloj. La ideologiaj bataloj jam iome malgrandiĝis, sed ĉiukaze GAB aliĝis al reakcia partio, ĉefe pro stetikaj ideoj. Kvankam li neniam estis sukcesa dumvive, post lia morto aliaj poetoj inspiriĝis en ĝia ideo de la ampoezio kaj sekvis lian spuron fine de la 19a jarcento kaj dum la tuta 20a jarcento, kiam li iĝis aminspirilo, ĉefe de liajn amasajn legantinojn. Nome estis la uzado de la sugesto kio modernigis ĝian verkaron. Li parolas pri sia amsufero sed ne klarigas precize kia kaj kiu estas la amkialo. ==Verkoj== ===='''''Legendoj''''' kaj '''''Rimaĵoj'''''==== Bécquer ŝuldas sian famon al du verkoj: * La unua estas la '''''Legendoj''''' kiujn li verkis ĉirkaŭ 1860. En ili laŭ la romantika kutimo enprofundiĝi en popolaj rakontoj fantaziaj kaj legendoj, utiligas tiujn por kreado de iluziaj mondoj kie mortigintoj, fantomoj, amdeziroj kaj teruraj krimoj interplektas historiaĵojn vere popoleskajn. Por tio utiligas ankaŭ la fonon de historiajn hispanajn urbojn, kiel [[Toledo]], [[Sevilo]], [[Soria]], ktp. Krome kiel ligilo al lia alia verko, brilas la amo al neatingeblaj virinoj, foje eĉ neekzistantaj, kiel en "La lunradio". * La duan verkon neniam publikigis Bécquer kiel veran tutan libron, sed nur aparte en revuoj inter 1859 kaj 1871. La '''''Rimas''''' aŭ "Rimaĵoj" estas kolekto de ampoemoj, kie Bécquer pasas de unu temo al alia, nome de la propra tasko de poeziverkado ĝis la amsento kaj en tiu oni malsupreniras per dolora ŝtuparo laŭ ia gradeco: de amkanto al abandono, de simpla doloro al malespero, de soleco al morto.▼ * "Rimas" aperis en esperanto traduko de [[Fernando de Diego]] sub la titolo "Kun Sopira Koro" en 1972.▼ ▲* La duan verkon neniam publikigis Bécquer kiel veran tutan libron, sed nur aparte en revuoj inter 1859 kaj 1871. La '''''Rimas''''' aŭ "Rimaĵoj" estas kolekto de ampoemoj, kie Bécquer pasas de unu temo al alia, nome de la propra tasko de poeziverkado ĝis la amsento kaj en tiu oni malsupreniras per dolora ŝtuparo laŭ ia gradeco: de amkanto al abandono, de simpla doloro al malespero, de soleco al morto. ▲* "Rimas" aperis en esperanto traduko de [[Fernando de Diego]] sub la titolo "Kun Sopira Koro" en 1972. ====Specimeno tradukita==== Linio 26 ⟶ 21: <tr> <td colspan="2" bgcolor="#F6FFFF" align="left" valign="top"> <p align="left"><small>Jen specimeno el ''Rimas'', en traduko far [[Vikipediisto:Luisgui\|Luis Guillermo Restrepo Rivas]]</small>.~~</p>~~ <p align="center">~~<b>~~'''73<sup>a</sup> Poemo el "Rimaĵoj"~~</b>~~'''</center></td> </tr> <tr> <td bgcolor="#F6FFFF" align="left" valign="top"> <p>''Iu fermis ŝian apertan rigardon<br>kaj per blanka tuko kovris la vizaĝon;<br>kaj, silente kelkaj, aliaj ĝemante,<br>el malgaja ĉambro ĉiuj eliradis.''</p><p>''Eta flama lumo el glaso surplanka<br>ĵetadis, sur muron, la litan malblankon;<br>ankaŭ intermite, en la sama ombro,<br>aperis hardita la formo de l'korpo.''</p>''Vekiĝis la tago, kaj dum la lumŝanĝo<br>kun multa bruado vekis sin vilaĝo.<br>Antaŭ la kontrasto de:<br>vivo, mistero, de lumo kaj ombro;<br>momente mi pensis:<br>     Ho Di', kiel solaj mortintoj restadas !''</p><p>''Ŝin portante ŝultre, irantaro pasis<br>kaj la ĉerkon ŝian en kapelo lasis.<br>Poste ŝtofoj nigraj kaj kandeloj flavaj<br>ĉirkaŭis funebre la restaĵon palan.''</p><p>''Dum la sonorado nome de l'animo<br>finis la preĝadon maljuna virino;<br>ŝi trairis navon, la pordoj ĝemetis,<br>kaj la sankta ejo dezerta sin metis.'' </p><p>''Aŭdeblis bontakta horloĝa pendolo<br>kaj la grinca sono de la vakskandeloj.<br>Kaj tiel timige, rigide, mallume,<br>     ĉio ripozadis,<br>ke mi pensis dume:<br>     Ho Di', kiel solaj mortintoj restadas !''</p> ''Iu fermis ŝian apertan rigardon<br />kaj per blanka tuko kovris la vizaĝon;<br />kaj, silente kelkaj, aliaj ĝemante,<br />el malgaja ĉambro ĉiuj eliradis.'' ''Eta flama lumo el glaso surplanka<br />ĵetadis, sur muron, la litan malblankon;<br />ankaŭ intermite, en la sama ombro,<br />aperis hardita la formo de l'korpo.'' ''Vekiĝis la tago, kaj dum la lumŝanĝo<br />kun multa bruado vekis sin vilaĝo.<br />Antaŭ la kontrasto de:<br />vivo, mistero, de lumo kaj ombro;<br />momente mi pensis:<br />     Ho Di', kiel solaj mortintoj restadas !'' ''Ŝin portante ŝultre, irantaro pasis<br />kaj la ĉerkon ŝian en kapelo lasis.<br />Poste ŝtofoj nigraj kaj kandeloj flavaj<br />ĉirkaŭis funebre la restaĵon palan.'' ''Dum la sonorado nome de l'animo<br />finis la preĝadon maljuna virino;<br />ŝi trairis navon, la pordoj ĝemetis,<br />kaj la sankta ejo dezerta sin metis.'' ''Aŭdeblis bontakta horloĝa pendolo<br />kaj la grinca sono de la vakskandeloj.<br />Kaj tiel timige, rigide, mallume,<br />     ĉio ripozadis,<br />ke mi pensis dume:<br />     Ho Di', kiel solaj mortintoj restadas !'' </td> <td bgcolor="#F6FFFF" align="left" valign="top">~~<p>~~ ''El turo plej alta ~~aŭdeblis~~aŭdeblis sonoro:<br />De la lango kupra ~~adiaŭa~~adiaŭa priploro.<br />Amikoj, parencoj, kun nigraj ~~vestaĵoj~~vestaĵoj,<br />~~viciĝis~~viciĝis formante la funebrantaron.''~~</p><p>~~ ''Pioĉo malfermis, komence de flanke,<br>azilejon lastan, etan kaj malblankan.<br>Oni ŝin enmetis, fermis per fajenco,<br>kaj gravemiene foriris parencoj.''</p><p>''Pioĉo surŝultre, la entombigisto,<br>zumante kanteton fore malaperis.''</p><p>''Alvenis krepusko,<br>estiĝis silento.<br>Perdita mi ombre meditis momenton:<br>     Ho Di', kiel solaj mortintoj restadas !''</p><p>''Dum la longaj noktoj de la frosta vintro,<br>kiam la lignaĵoj krakas pro la vento,<br>kaj vipas fenestron gutoj de pluvego,<br>pri la junulino pensas mi solece.''</p><p>''Tie pluvo falas kun eterna zumo,<br>kaj ŝin atakadas la blovo de Bizo.<br>Kuŝanta en truo de malseka muro,<br>eble pro malvarmo frostiĝas femuro.''</p><p>''Ĉu sablo revenas al sablo ?<br>Ĉu l'anim' al ĉiela ripoz' ?<br>Ĉu materio malnobla putra ĉio ?''</p><p>''Ekzistas afero tre nekomprenebla,<br>donanta suferon kaj naŭzon samtempan,<br>lasinte mortintojn malgaje solecaj.''</p></td></tr></table> ''Pioĉo malfermis, komence de flanke,<br />azilejon lastan, etan kaj malblankan.<br />Oni ŝin enmetis, fermis per fajenco,<br />kaj gravemiene foriris parencoj.'' ''Pioĉo surŝultre, la entombigisto,<br />zumante kanteton fore malaperis.'' ''Alvenis krepusko,<br />estiĝis silento.<br />Perdita mi ombre meditis momenton:<br />     Ho Di', kiel solaj mortintoj restadas !'' ''Dum la longaj noktoj de la frosta vintro,<br />kiam la lignaĵoj krakas pro la vento,<br />kaj vipas fenestron gutoj de pluvego,<br />pri la junulino pensas mi solece.'' ''Tie pluvo falas kun eterna zumo,<br />kaj ŝin atakadas la blovo de Bizo.<br />Kuŝanta en truo de malseka muro,<br />eble pro malvarmo frostiĝas femuro.'' ''Ĉu sablo revenas al sablo ?<br />Ĉu l'anim' al ĉiela ripoz' ?<br />Ĉu materio malnobla putra ĉio ?'' ''Ekzistas afero tre nekomprenebla,<br />donanta suferon kaj naŭzon samtempan,<br />lasinte mortintojn malgaje solecaj.'' </td></tr></table> <gallery> Linio 51 ⟶ 76: {{el}} [http://groups.google.es/group/soc.culture.esperanto/browse_thread/thread/7368e611ce0d832a?hl=eo Esperanta traduko de "El monte de las ánimas"] ("La monto de la animoj") [[Kategorio:Hispanlingvaj verkistoj\|Becquer, Gustavo Adolfo]] [[Kategorio:~~Hispanlingvaj~~Hispanaj verkistoj\|~~Bécquer~~Becquer, Gustavo Adolfo]] [[Kategorio:~~Hispanaj~~Naskiĝintoj ~~verkistoj~~en 1836\|~~Bécquer, Gustavo Adolfo~~Becquer]] [[Kategorio:~~Naskiĝintoj~~Mortintoj en ~~1836~~1870\|~~Bécquer~~Becquer]] ~~[[Kategorio:Mortintoj en 1870\|Bécquer]]~~ [[af:Gustavo Adolfo Bécquer]]

Gustavo Adolfo Bécquer: Malsamoj inter versioj