Lupolo: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e roboto aldono de: hsb:Wšědny chmjel |
Xqbot (diskuto | kontribuoj) e roboto aldono de: lmo:Humulus lupulus; cosmetic changes |
||
Linio 7:
| regnum = [[Planto]]j ''Plantae''
| divisio = [[Angiospermoj]] ''Magnoliophyta''
| classis = [[Dukotiledonaj plantoj|
| ordo = [[Rozaloj]] ''Rosales''
| familia = [[Kanabacoj]] ''Cannabaceae''
Linio 15:
| binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|L.]]
}}
'''Lupolo''' (''Humulus lupulus'') estas plurjara volviĝanta [[herbo]] el la [[kanabacoj]] kun 3- aŭ 5-lobaj folioj kaj kun femalaj floroj en konusosimilaj infloreskoj, kiuj estas amaraj pro la [[glando]]havaj [[brakteo]]j kaj tiel utiligitaj por [[biero|
[[
== Historio ==
La planto kreskis sovaĝe inter la arboj kiel „lupo inter la ŝafoj”, pro tio ĝin nomis la [[Romio|romianoj]] ''Lupus salictarius'', el kiu nomo venis la botanika nomo ''Humulus lupulus''.
Linio 27:
Estas menciita en la [[8-a jarcento]] la lupola ĝardeno de la [[slavoj|venedoj]] (''[[:en:wends]]'') en ''Hallertau'' (suda [[Germanio]]). Ĉeĥaj mezepokaj skribaĵoj mencias la kultivadon de lupolo en [[859]].
En la [[mezepoko]] ĝi estis kultivata en monaĥejoj, kie oni faris ankaŭ [[biero
En [[Britio (lando)|Britio]] oni malpermesis la uzon de la planto ĝis la [[16-a jarcento]]. En Amerikon la planton kunportis enmigrantoj en la 17-a jarcento.
== Priskribo ==
La planto povas longi 7 metrojn, ĝi havas grandan [[lumo|lumbezonon]], tiel oni kultivas ĝin sur apoga stangaro. Oni uzas por bierfarado la femalajn, nefekundigitajn (ne[[polenado|polenitajn]]) infloreskojn, la t. n. lupolkonusojn. Se okazas [[polenado]], ekestas grajnoj en la [[infloresko]], kiuj malbonigas la kvaliton de la biero.
Lupolo estas multigebla per [[vegetativa reproduktado|
Oni rikoltas la infloreskojn, kiam ili estas ankoraŭ fermitaj, tiel oni povas eviti la elfalon de [[lupulino]] – polvo grava por biera valoro –, kiu estas glanda haro ĉe la kruciĝo de la infloreska akso kaj la [[petalo]]j. La lupolino entenas amarajn [[rezino]]jn kaj [[volatila oleo|volatilajn oleojn]].
Linio 76:
[[jv:Hop]]
[[ko:홉]]
[[lmo:Humulus lupulus]]
[[lt:Paprastasis apynys]]
[[nds:Hoppen]]
| |||