Temperaturo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
TobeBot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: ku:Têhn (fîzîk)
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: tl:Temperatura; cosmetic changes
Linio 8:
| [[Kelvina skalo|kelvina]] || celsia || °C = K − 273,15
|-
| [[Farenhejta_skaloFarenhejta skalo|farenhejto]] || celsia || °C = (°F − 32) × 5/9
|-
| [[Kelvina skalo|kelvina]] || farenhejto || °F = (K × 9/5) − 459,67
Linio 16:
| [[grado celsia|celsia]] || kelvina || K = °C + 273,15
|-
| [[Farenhejta_skaloFarenhejta skalo|farenhejto]] || kelvina || K = (°F + 459,67) × 5/9
|-
||[[Rankina skalo|rankina]] || kelvina ||K = °°Ra / 1,8
|-
||[[Reomira skalo|reomira]] ||kelvina ||K = °°×× 1,25 + 273,15
|-
||kelvina ||rankina ||°°Ra = K ×× 1,8
|-
||kelvina ||reomira ||°°Ré = (K - 273,15) ×× 0,8
|}
'''Temperaturo''' estas fizika eco de materiaĵoj, la bazo de la komunaj nocioj "varma" kaj "malvarma". Aĵo kun alta temperaturo sentas varma, aĵo kun malalta temperaturo sentas malvarma. Temperaturo difiniĝas laŭ la rapideco de varmeco-moviĝo inter du apudaj aĵoj.
 
== Mezurunuoj ==
 
Estas tri komunaj skaloj por mezuri temperaturo: la skaloj [[Celsia skalo|Celsia]] (aŭ "centgrada"), [[Farenhejta skalo|Farenhejta]], kaj [[Kelvino|Kelvina]] (aŭ "absoluta"). Malpli ofte uzataj estas la skaloj [[Rankina skalo|Rankina]] kaj [[Reomira skalo|Reomira]]. Vidu [[Kelvino]] por tabelo pri kiel konverti la unuoj de la diversaj sistemoj. Ĉi tie listiĝas la definioj de la unuoj:
 
{| {{prettytable}} width="100%"
Linio 66:
|-
! unua [[fikspunkto]] F<sub>1</sub>
| [[Absoluta nulpunkto|T<sub>0</sub>]]<br />= 0 K
| [[Fanda temperaturo|T<sub>fanda</sub>]](H<sub>2</sub>O)<br />= 0 &nbsp;°C
| [[Vintro]] en gdansko*<br />= 0 &nbsp;°F
| [[Absoluta nulpunkto|T<sub>0</sub>]]<br />= 0 °Ra
| [[Bola temperaturo|T<sub>bola</sub>]](H<sub>2</sub>O)<br />= 0 °De
| [[Fanda temperaturo|T<sub>fanda</sub>]]([[Akvo|H<sub>2</sub>O]])<br />= 0 °N
| [[Fanda temperaturo|T<sub>fanda</sub>]](H<sub>2</sub>O)<br />= 0 °Ré
| [[Fanda temperaturo|T<sub>fanda</sub>]](H<sub>2</sub>O)<br />= 7,5 °Rø
|-
! dua fikspunkto F<sub>2</sub>
| [[Triopa punkto|T<sub>triopa</sub>]](H<sub>2</sub>O)<br />= 273,16 K
| [[Bola temperaturo|T<sub>bola</sub>]](H<sub>2</sub>O)<br />= 100 &nbsp;°C
| [[Korpa temperaturo|T<sub>homa</sub>]]*<br />= 100 &nbsp;°F
| –
| [[Bola temperaturo|T<sub>bola</sub>]](H<sub>2</sub>O)<br />= 150 °De
| [[Bola temperaturo|T<sub>bola</sub>]](H<sub>2</sub>O)<br />= 33 °N
| [[Bola temperaturo|T<sub>bola</sub>]](H<sub>2</sub>O)<br />= 80 °Ré
| [[Bola temperaturo|T<sub>bola</sub>]](H<sub>2</sub>O)<br />= 60 °Rø
|-
! Skala intervalo
| (F<sub>2</sub>&minus;F−F<sub>1</sub>) / 273,16
| (F<sub>2</sub>&minus;F−F<sub>1</sub>) / 100
| (F<sub>2</sub>&minus;F−F<sub>1</sub>) / 96
| vidu farenhejta
| (F<sub>2</sub>&minus;F−F<sub>1</sub>) / 150
| (F<sub>2</sub>&minus;F−F<sub>1</sub>) / 33
| (F<sub>2</sub>&minus;F−F<sub>1</sub>) / 80
| (F<sub>2</sub>&minus;F−F<sub>1</sub>) / 100
|-
! Inventinto
Linio 125:
| –
|}
<nowiki>*</nowiki>&nbsp;FAHRENHEIT uzis la plej malaltan temperaturon de la vintro 1708/1709 en Gdansko (&minus;17−17,8&nbsp;°C) kaj sian propran korptemperaturo (37,8&nbsp;°C).
 
Ankoraŭ unu mezurunuo estas la [[temperaturo de Planck]].
Linio 131:
== Mezuriloj ==
 
Ĉefe estas du grupoj de iloj por mezurado de temperaturo:
nome '''kontaktaj''' kaj '''senkontaktaj'''.
 
Linio 227:
[[te:ఉష్ణోగ్రత]]
[[th:อุณหภูมิ]]
[[tl:Temperatura]]
[[tr:Sıcaklık]]
[[uk:Температура]]