Kiel registrite je 10:25, 21 maj. 2009 redakti NicoRay (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 10 794 redaktoj eNeniu resumo de redakto ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 20:53, 14 nov. 2009 redakti malfari Xqbot (diskuto \| kontribuoj) Robotoj 151 748 redaktoj e roboto modifo de: pt:Impressionismo na música; cosmetic changes Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 16: == Komponistoj == [[~~Image~~Dosiero:Bakst Nizhinsky.jpg\|thumb\|200px\|left\|[[Vaslav Nijinsky]] kiel faŭno]] Plua grava komponisto de la impresionismo estas [[Maurice Ravel]], kiu tamen ankaŭ komponis multajn verkojn, kiuj ne estis registritaj kiel impresionisma. La verkoj de multaj komponistoj apartenas al la impresionismo aŭ estis influitaj de ĝi: En la franclingvaj regionoj inter aliaj [[Paul Dukas]], [[Florent Schmitt]], [[Jean Francaix]], [[Joseph Ryelandt]], [[Abel Decaŭ]], [[Olivier Messiaen]], [[Manuel Blancafort]], [[Guillaume Lekeu]], [[Guy Ropartz]], [[Albéric Magnard]], [[Ernest Chausson]], [[Charles-Marie Widor]], [[Vincent d'Indy]], [[Charles Tournemire]], [[Gabriel Fauré]], [[Louis Vierne]], [[Gabriel Pierné]], [[Paul Ladmirault]], [[Albert Roussel]], [[Paul le Flem]], [[Reynaldo Hahn]], [[André Caplet]], [[Jehan Alain]], [[Jacques Ibert]], [[Georges Migot]], [[Dynam Victor Fumet]], [[Charles Koechlin]], [[Emmanuel Chabrier]], [[Maurice Duruflé]], [[Henri Duparc]] aŭ [[Maurice Emmanuel]]. En hispanio inter aliaj [[Manuel de Falla]], [[Isaac Albéniz]], [[Joaquin Turina]], [[Joaquín Rodrigo]] kaj [[Federico Mompou]]. Linio 35: La impresionismo markas la finon de la [[romantika muziko]]. Kvankam samtempe verkis komponistoj de la malfruromantiko, la impresionismo jam evoluigis propran tonlingvon, kiu distingigis ĝin de ĉi tiuj verkoj. Kiel elirpunkto de ĉi tiu evoluo oni rigardas ofte la faman [[Tristan-akordo]]n de [[Richard Wagner]], kiu unuan fojon foriĝis de la funkcionala harmoniko. La impresionisma muziko evitis fermajn melodioj laŭ fiksita skemo aŭ [[periodo (muziko)\|frazo]]. Anstataŭe ĝia [[melodio\|melodiaro]] distingiĝas per flua, ondoforma aŭ ankaŭ pendola moviĝo. En „Pelléas“ de Debussy troviĝas ankaŭ pasaĝoj kantataj [[Recitativo\|recitative]] sur nur unu tono; jen la sonkoloroj de la orkestro estas ege pli grava ol la melodio de la kantvoĉo. La komponistoj ofte evitis stabilan [[Tonaleco\|tonalan]] centron. Impresionismajn verkojn oni povis nomi [[Atonaleco\|atonalaj]]. [[Plentongamoj]] estas aparta rekonilo de la muziko de Debussy, oni ankaŭ uzis [[modalo]]jn aŭ modalajn turnojn anstataŭ fiksitajn [[tonalo]]jn. Ofta karakterizaĵo de impresionismaj muziko estas la [[kvintonismo]]. Kadre de ĉi tiu eksperimentema fazo la [[disonanco]] pluemancipiĝis. Anstataŭ maĵorajn kaj minorajn trisonojn de la kadenco la impresionismo metis kvart- kaj kvintsonojn, krome ĝi uzis akordojn, ĉefe septimakordojn, kiujn ĝi ne daŭrigis laŭsence de funkcionala harmoniko, sed nur paralele forŝovas. Ĝi uzas plentongamojn, per kiuj nur aŭgmentitaj trisonoj estas genereblaj, kaj [[kvintona gamo\|kvintonajn gamojn]], kiuj nur permesas limigitan tonselekton. Harmonie okazis anstataŭ [[ŝoviĝo]]j anstataŭ [[kadenco]]j kaj iliaj plilarĝiĝoj, libere ŝvebantaj kaj harmonie neligitaj akordoj, bordunkvintoj. Sonaj nuancoj, kiuj povas apenaŭ senteble ŝanĝi etosojn, evoluis al ekstrema graveco. Linio 43: La [[Ritmo (muziko)\|ritmaron]] stampis vualiga, rafina estetiko. La impreso de ĉiame ŝanĝiĝa sontapiŝo sen bruskaj ŝanĝoj malofte ĉesis. La plej elstara rekonilo do estis la sonkoloro kaj la [[instrumentigo]]. Tipaj estas tavoligoj de muzikaj ebenaĵoj: profunda, sed ne trudema baso, viglaj mezvoĉoj kaj klara [[Motivo (muziko)\|motivo]] en la supraj voĉoj, kiu tamen ne subiĝis al la leĝoj de la kutima klasikromantika prilaborado ([[diminuado]], disigoj ktp.), sed pli bone estis traktata asociece. Apartaĵo estas la „Bolero“ de Maurice Ravel. Tiuj ĉi elementoj ebligis formi etosajn kaj spacajn ŝanĝojn ene de verko subile, sen ke la verko mem bezonus plurajn finajn etformojn kiel kantoj aŭ duetoj klare separitaj de la resto de opero. Ene de akto ĉiuj transiro pasas flue kaj sen paŭzoj kaŭzitaj pro la formo. La ambigua harmoniko eĉ nuntempe estas surpriza kaj ne estas fikseble laŭ harmoniaj leĝokonformecoj. Linio 52: == Ĉefaj impresionismaj verkoj == [[~~Image~~Dosiero:Claude Debussy ca 1908, foto av Félix Nadar.jpg\|thumb\|250 px\|Claude Debussy, la plej elstara komponisto de la impresionismo.]] * '''[[Claude Debussy]]''' (1862-1918) ''Prélude à l'après-midi d'un faune'' (''Preludo pri la posttagmezo de faŭno'') ([[1894]]) ''Pelléas et Mélisande'' (''Peleas kaj Melisandra'') ([[1903]]) ** ''La Mer'' (''La maro'') ([[1905]]) * '''[[Manuel de Falla]]''' (1876-1946) ''Siete canciones populares españolas'' (''Sep popularaj kanzonoj hispanaj) ([[1914]]) ''[[Noches en los jardines de España]]'' (''Noktoj en la ĝardenoj de Hispanio'') ([[1909]]-[[1915]]) * '''[[Maurice Ravel]]''' (1875-1937) ''Jeŭ d'eau (akvoludoj)'' ([[1901]]) ''Daphnis et Chloé (Dafnis kaj Cloe)'' ([[1912]]) * '''[[Ottorino Respighi]]''' (1879-1936) ** ''I pini di Roma (La pinioj de Romo)'' ([[1924]]). * '''[[Albert Roussel]]''' (1869-1937) ''Evocations'' (''elvokadoj'') ([[1910]]-[[1911]]) ''Le Festin de l'araignée'' (''La festeno de la araneo'') ([[1912]]) ** ''Bacchus et Ariane'' (''Baco kaj Ariadna'') ([[1930]]) * '''[[Paul Dukas]]''' (1865-1935) ''L'Apprenti sorcier'' (''La sorĉolernanto'') ([[1897]]), ''Ariane et Barbe-Bleue'' (''Ariadna kaj Blubarbulo'') ([[1907]]) == Vd. ankaŭ == Linio 90: [[nl:Impressionisme (muziek)]] [[pl:Impresjonizm (styl muzyczny)]] [[pt:~~Música~~Impressionismo ~~impressionista~~na música]] [[ru:Импрессионизм (музыка)]] [[sl:Glasbeni impresionizem]]

Impresionisma muziko: Malsamoj inter versioj