Nombrovorto: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Talnat (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
{{Vortospecoj}}
'''Nombrovortoj''' (aŭ '''numeraloj''') estas konsiderata aparta vortospeco en la plej multaj lingvoj, pro ĝiaj apartaj gramatikaj trajtoj. Oni povas distingi du specojn de nombrovortoj:
*
*
En Esperanto, la kvantaj nombrovortoj estas ofte uzataj iom simile al [[A-vorto]]j, pro kiuj ili estas nomataj ''A-vortecaj vortetoj'' en [[PMEG]] (ili estas [[vorteto]]j, ĉar ili ne havas iun finaĵon). En matematikaj kuntekstoj, ili tamen ofte estas uzataj [[O-vorto|O-vortece]], ekzemple en la frazo "2 (legu "du") estas [[primo]]". Ekzistas lingvoj, en kiuj la nombrovortoj estas uzataj nur O-vortece (ekzemple la [[ajvilinmiuta lingvo]]<ref>Bill Barton: The Language of Mathematics, paĝo 46. ISBN 978-0-387-92937-8</ref>); en aliaj ili estas uzataj eĉ [[verbo|verbe]] (ekzemple en la [[tahitia lingvo]]<ref>Bill Barton: The Language of Mathematics, paĝo 15. ISBN 978-0-387-92937-8</ref>).
En Esperanto oni esprimas la nombrovortojn per [[dekuma sistemo]]. Aliaj lingvoj uzas ankaŭ nombrosistemojn kun aliaj bazoj, ekzemple kvaruman, kvinuman, okluman, dekduuman aŭ dudekuman sistemon. La dekuma sistemo estas tamen la plej multe disvastiĝinta.
===Skribado de nombrovortoj==
Nombrovortojn eblas aû elskribi per literoj kiel normalajn vortojn (unu, du, tri, ...), aŭ skribi per ciferoj (1, 2, 3, ...). La nombrovortojn ĝis dek oni ekster matematikaj tekstoj preskaû ĉiam elskribas, dum pli altajn oni plej ofte skribas per literoj. En aliaj lingvoj ekzistas aliaj limoj, ekzemple en la german ĝi estas ĉe 12.
Ordajn nombrovortojn ne eblas skribi nur per ciferoj; kiam oni ne elskribas ili per lietroj, oni devas uzi kombinon de ciferoj kaj la la litero "a" por la finaĵo. Oni povas aŭ apartigi la finaĵon per streketo aŭ ne (do skribi "1-a" aŭ "1a"). En kelkaj lingvoj, ekzemple la hispana, oni ofte skribas la ordajn nombrovortojn per [[romanaj ciferoj]]. En Esperanto tio estas multe malpli kutime, kaj kelkaj konsideras tion forte evitenda en Esperanto, ĉar ekster la Okcidenta kulturo la romiaj ciferoj estas apenaŭ lernataj, kaj Esperanto kiel internacia lingvo ne enhavu tian malfacilaĵon por ne-Okcidentanoj.
==Vidu ankaû==
* [[Cifereca sistemo]]
Linio 29 ⟶ 22:
* [[Biliono]]
* [[Subtraha skribmaniero]]
* [[Kipuo]]
* [[Babilonaj numeraloj]]
* [[Ora proporcia bazo]]
* [[Nombroj en diversaj lingvoj]]
==Fontindikoj==
<references />
[[Kategorio:Nombroj]]
| |||