Valdanoj: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Melancholie (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: el:Βαλδένσιοι
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: an:Baldenses; cosmetic changes
Linio 5:
 
== Historio ==
La valdenanoj estis kristana religia movado kritika pri la katolikismo, kiu ekestis longe antaŭ [[Martin Luther]]. La nomo devenas de la [[liono|liona]] negocisto ''Petrus Valdes'', kiu estis tre impresita de la [[biblio|biblia]] rakonto pri la riĉa junulo en la [[evangelio laŭ Mateo]] 19, 16-26. Nomantaj sin "la malriĉuloj de Liono", la fruaj valdenanoj kaj predikis kristanismon kaj socie zorgis pri la plejmalriĉuloj. Komence ili komprenis sin kiel anoj de la [[romie katolika eklezio]], sed kritikis ties [[dekadenco|dekadenciĝon]].
 
Dum la jaro [[1184]] la valdenanoj - aparte pro la laika predikado, ekster la kontrolo de la oficiala katolika eklezio en la sinodo de [[Verono]] fare de la papo ''Lucio la 3-a'' estis elŝlositaj el la katolika eklezio. Dum la jaro [[1252]] la papo ''Inocenco la 3-a'' en la dokumento ''ad extirpanda'' skribas, ke ''Cataros,...Valdenses, ... et omnes Hereticos ... perpetue damnamus infamia'' (la [[kataroj]], valdenanoj kaj ĉiuj anoj de [[herezo]] kondamniĝas per la eklezia puno de infamio). Tio signifas eklezian militon kaj kontraŭ la kataroj kaj la valdenanoj.
 
Malgraŭ la persekutoj, dum la 14-a jarcento la valdenanoj en malsamaj, parte interkverelantaj grupoj estas disvastiĝintaj en granda parto de Eŭropo. La katolika [[inkvizicio]] fortigas la persekutojn, kaj dum la jaro [[1487]] papo ''Inocenco la 8-a'' deklaras [[krucmilito]]n kontraŭ la valdenanoj.
Linio 34:
Pro la granda ondo de elmigroj el Italio al Suda Ameriko inter la jaroj [[1880]] kaj [[1914]] nuntempe en [[Argentino]] kaj [[Urugvajo]] vivas ĉirkaŭ 13.300 valdenanoj. Tutmonde ekzistas proksimume 48.000 eklezianoj, kaj al tio aldoniĝas la valdenanoj, kiuj - kiel 4.000 kredantoj en Germanio, pliaj en Francio kaj la usonaj ŝatoj [[Novjorkio]] kaj [[Norda Karolino]] - aliĝis al lokaj protestantaj eklezioj.
 
== Retaj ligiloj ==
* [http://www.chiesavaldese.org la valdena eklezio en Italio]
* [http://www.waldenser.de la valdena eklezio en Germanio]
Linio 41:
 
[[af:Waldense]]
[[an:Baldenses]]
[[bg:Валденси]]
[[cs:Valdenští]]