Kvara dimensio: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e roboto aldono de: no:Firedimensjonal
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto modifo de: cs:Čtvrtý rozměr; cosmetic changes
Linio 11:
|}
 
== La kvara spaca dimensio kaj perpendikulareco ==
Kartezia geometrio elektas [[perpendikularo|perpendikularajn]] direktojn tra spaco kiel dimensioj. La kvara dimensio estas pro tio la direkto en spaco kiu estas perpendikulara al ĉi tiuj tri la aliaj direktoj.
 
Linio 21:
La kvara spaca dimensio, do, povas esti priskribita kiel ekzisto de malfinia kvanto de paralelaj 3-dimensiaj spacoj. Por atingi iun punkton de la kvar-dimensia spaco, oni vojaĝas laŭ la tri-dimensia spaco, kaj poste ankaŭ tra la 3-spacoj laŭ la kvara dimensio. La tuteca kvanto de dimensioj estas kvar.
 
== Difino ==
Matematike, la '''4-dimensia [[eŭklida spaco]]''' ('''eŭklida 4-spaco''') estas 4-dimensia [[normigita vektora spaco]] kun la [[eŭklida normo]]. La longo de vektoro
: <math> \mathbf{x} = (p, q, r, s) </math>
Linio 28:
kio estas la ĝeneraligo de la [[pitagora teoremo]] al 4 dimensioj. Ĉi tio permesas difini la angulon inter du vektoroj (vidu en [[eŭklida spaco]] por plia informo).
 
== Geometrio kun kvar spacaj dimensioj ==
{|align=right border=1
| [[:Dosiero:24-cell.gif|Klaku por vidi animacion]] de 3D projekcio de turnanta [[24-ĉelo]]. Ĝi turniĝas samtempe ĉirkaŭ du perpendikularaj ebenoj
Linio 42:
Simile al tio kiel kiel la kutima [[sfero]] estas pli konkrete ''2-sfero'' kaj estas du-dimensia surfaco farita el ĉiuj punktoj samdistanca de donita centra punkto en tri-dimensia spaco, la [[3-sfero]] estas aro de ĉiuj punktoj samdistancaj de donita centra punkto en kvar-dimensia spaco. Ĉiu tri-dimensia [[sekco]] de 3-sfero per [[hiperebeno]] estas 2-sfero.
 
== Dimensia analogeco ==
Por trairi el tri spacaj dimensioj al kvar, aparato nomata kiel ''dimensia analogeco'' estas kutime uzata. '''Dimensia analogeco''' estas studado de tio kiel ''n-1'' dimensioj rilatas al ''n'' dimensioj, kaj tiam konkludado de tio kiel ''n'' dimensioj devus rilati al ''n+1'' dimensioj.
 
Linio 66:
 
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[Eŭklida spaco]]
* [[Eŭklida geometrio]]
Linio 79:
* [[Ekzotika R4|Ekzotika '''R'''<sup>4</sup>]]
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{el}} [http://etext.lib.virginia.edu/etcbin/toccer-new2?id=ManFour.sgm&images=images/modeng&data=/texts/english/modeng/parsed&tag=public&part=all La kvara dimensio simple eksplikita]
{{el}} [http://tetraspace.alkaline.org Pago de Garrett Jones pri 4D]
Linio 95:
 
[[ar:بعد رابع]]
[[cs:4DČtvrtý rozměr]]
[[de:4D]]
[[en:Fourth dimension]]