Fermiono: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Melancholie (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: ka:ფერმიონი
+ 1 ligoj + 1 ligoj "vd ank" + 4 kategorioj, standarda modelo -> norma, class="wikitable"
Linio 1:
'''Fermiono''' (laŭ nomo de [[Enrico Fermi]]) estas [[fiziko|fizika]] [[partiklo]] aŭ [[kvazaŭpartiklo]] kun valoro de [[spino (fiziko)|spino]] egala al [[entjero]] plus duono. Al fermionoj aplikiĝas [[Statistiko de Fermi-Dirac]] kaj [[principo de Pauli]]: en unu [[kvantuma stato]] ne povas esti pli ol unu partiklo. [[Onda funkcio]] por sistemo de samaj fermionoj estas [[kontraŭsimetrio|kontraŭsimetria]] al [[permutaĵo]] de iuj du fermionoj. Iu sistemo de nepara nombro de fermionoj mem estas fermiono (ekzemple, [[atomkerno]] kun nepara [[masnumero]], [[atomo]] aŭ [[jono]] kun nepara sumo de masnumero plus nombro de [[elektrono]]j ktp.)
 
Ekzemploj de fermionoj inkluzivas [[kvarko]]jn (kaj kompositaj far ili [[protono]]jn kaj [[neŭtrono]]jn) [[leptono]]jn ([[elektrono]]jn, [[muono]]jn, [[neutrino]]jn ktp), [[elektrona truo|truojn]] en [[duonkonduktilo]]j ktp. Pro principo de Pauli sistemoj de fermionoj estas stabilaj kaj pro tio povas ekzisti [[atomo]]j kaj [[kemiaĵo]]j.
 
La [[standardanorma modelo]] konsideras entute 12 tipojn de fermionoj, kiuj laŭ ĝi nomiĝas ''aromoj''. Tiuj tipoj dividiĝas en 3 grupoj (''generacioj'') po 4 partikloj. 6 de tiuj fermionoj estas [[leptono]]j, aliaj 6 - [[kvarko]]j. El la leptonoj tri estas [[neŭtrino]]j kaj aliaj tri havas unuopan negativan [[ŝargo]]n - la [[elektrono]], la [[muono]] kaj la [[taŭono]].
 
{| width=100 % width=100 % class="widewikitable"
|+ '''''Generacioj de partikloj'''''
|- valign=top
Linio 19:
|}
 
== Vidu ankaŭ ==
{{ĝermo-fiziko}}
 
* [[Superkonduktiveco]]
 
{{ĝermoĜermo-fiziko}}
 
[[Kategorio:Partikla fiziko]]
[[Kategorio:Subatomaj partikloj]]
[[Kategorio:Fundamentaj fizikaj konceptoj]]
[[Kategorio:Statistika mekaniko]]
 
[[ar:فرميون]]