Batalo de Caporetto: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e roboto aldono de: lmo:Bataja de Caporett |
Xqbot (diskuto | kontribuoj) e roboto aldono de: he:קרב קפורטו; cosmetic changes |
||
Linio 1:
La '''Batalo de Caporetto''' aŭ Trarompo ĉe Caporetto estis militiro de 24-a de oktobro ĝis 19-a de novembro [[1917]] inter la aliancaj fortoj de la [[Aŭstra-Hungara Monarĥio]] kaj [[Germanio]] kaj armeaj fortoj de [[Italio]]. La armeaj trupoj de la Aŭstra-Hungara Monarĥio kaj Germanio trarompis ĉe Caporetto la italan fronton kaj ekiris al interno de Italio. La unua batalo de Piave okazis inter la 12-a de novembro kaj kaj 2-a de decembro [[1917]].
== Antaŭeventoj ==
Post la kolapso de la [[Kerenskij-ofensivo]] en la orienta fronto, la centraj potencoj ne devis timi novajn rusajn atakojn, tiel ili alimovis multajn soldatojn al la itala fronto. La 9-a batalo de Isonzo finiĝis la 12-an de septembro [[1917]] kaj la monarĥio havis unu monaton por efektivigi decidan ofensivon kontraŭ Italio. La atakon partoprenis ankaŭ germanaj taĉmentoj.
Oni planis la atakon apud rivero Isonzo, ĉe ties supra fluo, tiel ili kolektis gravajn fortojn ĉirkaŭ la urboj [[Bovec]] kaj [[Tolmin]]. La gvidanto de la atako estis la germana generalo [[Otto von Below]]. En suda fluo de Isonzo lokis [[Svetozar Boroević]] kun la 1-a Isonzo-armeo. Oni kolektis ĝis mezo de oktobro 44 diviziojn (italioj havis 41) kaj pli ol 3540 pafilegojn. Oni planis la trarompon ĉe ĉirkaŭo de Caporetto, en la valo de Caporetto, tra kiu ili povis antaŭenmarŝi sur la Po-ebenaĵo. En ĉirkaŭo de [[Caporetto]] troviĝis nur 1-2 marĝenaj, ĝis tiam nebatalintaj divizioj. La tereno estis favora al la rapida antaŭenmarŝo, kaj ĉe Caporetto kaj apud Isonzo estis malforta la itala fronto.
== Taktiko ==
Dum la atako, la centraj potencoj uzis novan taktikon, ellaboritan de [[Oskar von Hutier]], kio entenis atakon kun sturmtaĉmentoj, filtriĝon tra la malamikan fronton. Unu roton gvidis
== La batalo ==
La 24-an de oktobro [[1917]], komenciĝis fortega artileria fajro je la 2-a itala aremo ĉe
== La unua batalo de Piave ==
La taĉmentoj de la monarĥio antaŭeniĝis ĝis linio de [[Piave]], kie la 10-an de novembro jam sukcese defendis sin la italaj kaj aliaj ententaj taĉmentoj, kiuj alvenis vidante la kolapson de la itala fronto. La 12-an de novembro, la 11-a aŭstra-hungara armeo marŝis en Asiago kaj rekomencis la atakon, provante ĉirkaŭi la italajn kaj ententajn fortojn. La nova itala ĉefkomandanto [[Diaz]], alidirektis 5 anglajn kaj 6 francajn diviziojn al areo de
== Italaj perdoj ==
Italio suferis la plej grandan perdon ekde ties militkoneco. Mortis 40 000, vundiĝis 20 000, militkaptiĝis 300 000 italaj soldatoj, neorganizite retiriĝis 350 000 soldatoj, forkuris 50 000. Duono de la itala artilerio, 3150 pafilegoj restis ĉe Isonzo, pluse 3000 maŝinpafiloj kaj 300 000 pafiloj. La malvenko estis tiom granda, ke oni devis reorganizi la tutan italan armeon.
== Rezultoj ==
La Monarĥio kaj Germanio atingis la deziritan celon, la itala armeo preskaŭ neniiĝis, la Monarĥio okupis la regionon [[Veneto]], proksimiĝante je 100 km al Venecio. La centraj potencoj do ne povis eluzi la decidan venkon pro alveno de la vintro, ententaj helptrupoj
Post la neniiĝo de la itala armea forto, la ententaj potencoj kreis en Italio „Supran Militkonsilion” , kies membroj iĝis krom Italio ankaŭ [[Francio]] kaj [[Grand-Britio]]. La Supra Militkonsilio direktis poste la unuiĝintan italan-ententan armeon, tiel Italio ne havis eblecon por memstara milita agado. Pro la malvenko, Luigi Cadorna abdikis kaj transdonis la ĉefkomandantan pozicion al [[Armando Diaz]] kaj [[Pietro Badoglio]].
== La itala armeo post la batalo de Caporetto ==
En la retiriĝanta itala armeo, la milita moralo sinkis tiel, ke la soldatoj forĵetis la armilojn kaj intencis hejmenveturi. El la restantaj
== Diversaĵoj ==
* La vorto „Caporetto” akiris novan sencon en 1922, kiam post la kolapso de la itala Ĝenerala Striko, tion nomis [[Mussolini]] „Caporetto de la itala socialismo.*
* Pri la batalo verkis [[Ernest Hemingway]]: [[Adiaŭo for de la armiloj]], kiu mem batalis tie.
== Vidu ankaŭ ==
[[batalo de Piave]]
Linio 47:
[[fr:Bataille de Caporetto]]
[[fur:Bataie di Cjaurêt]]
[[he:קרב קפורטו]]
[[hr:Bitka za Caporetto]]
[[hu:Caporettói áttörés]]
| |||