Kompakta disko: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
SieBot (diskuto | kontribuoj)
e roboto modifo de: ro:Compact disc
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto modifo de: en:Compact disc; cosmetic changes
Linio 1:
[[Dosiero:CD_autolev_crop.jpg|thumbeta|dekstra|200px|Dorsflanko de kompakta disko.]]
[[Kompakta disko]] (mallonge '''KD''' aŭ '''kodoo''', ankaŭ nomata '''lumdisko''') estas datuma konservilo, farita el polikarbonato, entenanta maksimume 700 M[[bajto|B]]-ojn. Ĝi estas inventaĵo de la firmaoj Sony kaj Philips kaj venis en la merkaton en 1982. Ĝi tiam estis tute novspeca: la unua konservilo, kiu estas legata sen mekanika tuŝado, nur per lumradio ([[lasero]]).
 
Lumdiskoj estas uzataj precipe por du celoj:
* [[muziko|Muzika]] lumdisko enhavas 80 minutojn da [[stereofonio|stereofonia]] son-registraĵo (la unuaj KD-j kapablis enteni nur 74 minutojn).
* [[dateno|Datena]] lumdisko povas enhavi 700 megabajtojn da [[cifero|ciferecaj]] datenoj.
 
La longo de 74 minutoj por sondisko laŭdire estis elektita de firmao [[Sony]], por ke la naŭa simfonio de [[Ludwig van Beethoven|Betoveno]] povu esti sur ununura disko. Laŭdire tion influis Norio OHGA, vicprezidanto de Sony, kiu tre ŝatis la muzikon de Betoveno; laŭ aliaj estis propono de [[Herbert Von Karajan]], kiun konsultis Sony pri la kvalito de ciferecaj registraĵoj.
Linio 21:
 
 
== Terminologio ==
Laŭ kelkaj la vorto ''kompakta disko'' (kaj ĝiaj mallongigoj) estas evitinda, ĉar laŭ moderna tekniknivelo, ''kompaktaj diskoj'' tute ne estas kompaktaj. Tial oni proponis la kunmetaĵon ''lumdisko'', kiu akcentas la uzon de lumradioj (lasero) en la legado de la disko; similaj kunmetaĵoj ekzistas ankaŭ en la ĉina kaj la islanda lingvoj. Nuntempe, la vorto "lumdisko" jam estas pli multe uzata ol "kompakta disko" kaj "kodisko", sed tamen estas uzata malpli ol la mallongigo "KD".
{{Commons|Compact disc}}
 
<br clear=all>
 
 
[[Kategorio:Optikaj diskoj]]
[[Kategorio:Muzika teknologio]]
[[Kategorio:Inventaĵoj kaj malkovroj]]
{{Commons|Compact disc}}
<br clear=all>
 
{{LigoLeginda|de}}
Linio 50 ⟶ 48:
[[de:Compact Disc]]
[[el:CD]]
[[en:Compact Discdisc]]
[[es:Disco compacto]]
[[et:CD (andmekandja)]]