Kompoŝtado: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
'''Kompoŝtado''' estas tiu metodo, per kiuj oni pretigas el verdaj ĝardenaj, agrikulturaj, kuirejaj defalaĵoj kompoŝton per helpo de mikroorganismoj, vermoj, insektoj. La kompoŝto estas jam elstara biologia [[sterko]] kies plej granda parto estas [[humuso]], sed ĝi estas riĉa ankaŭ je nutraj elementoj.
 
La kompoŝtado estas aerobia (peroksigena) procezo en la naturo. Okaze de oksigena manko sekvas [[putrado]].
 
Alia uzebleco de laplantaj materialoj (ne ĉiuj) estas la laktoacida [[fermentado]], kiu donas la t.n. [[silaĵo]]n.
 
 
Alia uzebleco de laplantajla plantaj materialoj (ne ĉiuj) estas la laktoacida [[fermentado]], kiu donas la t.n. [[silaĵo]]n (furaĝon por brutoj).
 
 
== Kontrolita kompoŝtado ==
 
[[dosiero:Havekompostbunke.jpg|thumb|ĝardena kompoŝto]] Por la bona kompoŝtado necesas la daŭra aerumado de la kompoŝtataj materialoj por eviti la putradon. Same gravas la regula akvumado - se necesas - por teni la optimuman humidecon (la kompoŝto neniam povas elsekiĝi). Se la jara precipitaĵo superas 850 mm, oni devas kovri la kompoŝtadejon por eviti troan alfluon de akvo, kio kaŭzaskaŭzus putriĝon. En regionoj kun altavarmega temperaturo, oni devas starigi la kompoŝtadejon en ombro.
 
La izolado de la materialoj servas por altigi la internan temperaturon kaj tiel rapidigi la kompoŝtan procezon.
 
Ankaŭ tre gravas la miksado de kompoŝtaj materialoj: La proporcio de [[nitrogeno]] kaj [[karbono]] en la fina materialo devas esti balanciigita. Ĝenerale konvenas la miksado de verdaj (ofte dispecigitaj per tranĉa maŝino) kaj sekaj plantaj materialoj (ekz. fojno, pajlo), kaj ankaŭ forte disigitaj bestaj sterkaĵoj. [[Kaforestaĵo]] allogas vermojn kaj havas tre pozitivan efikon je la kompoŝtado. La kuiritaj restaĵoj de manĝaĵoj povas allogi ratojn, hundojn aŭ lavursojn[[lavurso]]jn. Kompoŝto servas por la mikroorganismoj, fungoj, vermoj kiel energiofonto.
 
La kompoŝtadejo devas havi rektan kontakton kun grundo, por ke vermoj kaj mikroorganismoj povu moviĝi.
 
La folioj de [[fago]], [[kverko]], [[kaŝtano]], [[juglandujo]] malrapide malkonstruiĝas. La folioj de kverko, [[frakseno]], [[poplo]] entenas tanan acidon, pro tio oni devas aldoni kalkon al la kompoŝto. (Oni ofte aldonas ankaŭ agron aŭ mineralon por plibonigi la kvaliton kaj plirapidigi la procezon).
 
== Vidu ankaŭ ==