Baden (Argovio): Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
ArthurBot (diskuto | kontribuoj)
e roboto: de:Baden AG estas artikolo elstara
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: bg:Баден (Швейцария); cosmetic changes
Linio 12:
}}
[[Dosiero:Karte_Gemeinde_Baden.png|thumb|300px|right|Mapo de la situo de la urbo]]
[[ImageDosiero:Baden bahnhof.jpg|thumb|300px|right|Stacidomo de Baden]]
 
== Pri la urbo ==
'''Baden''' estas urbo en la svisa [[kantono]] [[Argovio]] kaj ĉefurbo de samnoma distrikto. Ĝi situas sur la maldekstra bordo de rivero [[Limato]], 25 km de [[Zuriko]]. De la [[Romio|romia]] tempo ĝi estas konata [[varmobanejo]], kio donis al ĝi la nomon ([[germana lingvo|germane]] ''baden'' = ban(iĝ)i).
 
== Geografio ==
Baden situas ĉe la bordo de la rivero [[Limato]]. Ĝi formas kune kun la pli granda najbara urbo [[Vetingo]] la plej gravan industrian centron de la [[Kantono Argovio]].
 
== Trafiko ==
Baden estis la fina haltejo de la unua svisa fervojlinio, la [[Hispan-Panet-Fervojo]], kiu konektis la urbon kun la [[Ĉefstacidomo Zuriko]]. Hodiaŭ Baden troviĝas sur la linioj de la [[Svisaj Federaciaj Fervojoj]] de [[Zuriko]] al [[Bazelo]] kaj de [[Zuriko]] al [[Berno]] kaj ankaŭ etas haltejo de internaciaj trajnoj. Baden ankaŭ estas bone atingebla aŭtomobile, ĉar ĝi situas proksime de la aŭtoŝosetriangulo inter de la aŭtoŝoseoj A1 kaj A3.
 
== Historio ==
La [[Romio|romianoj]] konstruis setlejon (latine ''vicus'') kun la nomo ''Aquae Helveticae'' (Helvetaj Akvoj) kaj utiligis la termalfontojn kun varmeco de 47  °C. En mezepoko la loko nenion perdis de sia ŝateco kaj en la jaro [[1297]] Baden ricevis la privilegiajn rajtojn de urbo. De la 14-a ĝis la 17-a jarcento Baden ankaŭ ofte estis la kunsidejo de la [[Svisa Dieto|Dieto]] de la [[Svisa Ĵurkomunumo]], precipe ĉar la deputitoj ŝatis la komforton kaj ĝueblcojn de la famaj banejoj. Ek de la konkero de Svislando far [[Napoleono]] la hodiaŭa distrikto Baden formis ĝis la jaro 1803 eĉ propran kantonon, nomita [[Kantono Baden]].
 
== Esperanto-Movado ==
De [[1923]] ĝis [[1933]] ekzistis [[Esperanto-Societo Baden]], kiun prezidis s-ro [[Alfred Elgg]]. En [[1978]] okazis en Baden la ĝenerala kunveno de [[Svisa Esperanto-Societo]].
 
Linio 32:
{{ghemeleco|Sighişoara|Rumanio}} (de [[1991]])
 
== Eksteraj ligiloj ==
* [http://www.baden.ch Oficiala retejo de la urbo Baden]
 
Linio 38:
{{Baden (distrikto)}}
{{projekto|commons=Category:Baden, Switzerland|markilo=Baden}}
 
 
[[Kategorio:Urboj de Svislando]]
[[Kategorio:Kantono Argovio]]
[[Kategorio:Kuraclokoj]]
 
{{LigoElstara|de}}
 
[[als:Baden AG]]
[[bg:Баден (Швейцария)]]
[[ca:Baden (Argòvia)]]
[[de:Baden AG]] {{LigoElstara|de}}
[[en:Baden, Switzerland]]
[[es:Baden (Argovia)]]