Aŭtonoma nerva sistemo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
D'ohBot (diskuto | kontribuoj)
e roboto modifo de: fr:Système nerveux autonome
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: ko:자율 신경계; cosmetic changes
Linio 1:
La '''aŭtonoma''' aŭ '''vegetativa nerva sistemo''' (mallonge '''ANS''' respektive '''VNS'''), estas parto de la [[periferia nerva sistemo]]. Ĝi diferenciĝas de aliaj partoj de la periferia nerva sistemo, la motoraj kaj sentaj nervaj fibroj, en tio ke per la aŭtonoma nerva sistemo estas transdonataj "aŭtonomaj" enkorpaj regulikaj mekanismoj sen la eblo rekte konscie influi tiujn procesojn. La nomon "aŭtonoma nerva sistemo" enkondukis la brita fiziologo ''John Newport Langley'' (1852–1925). La resta parto de la periferia nerva sistemo kontraŭe ebligas konsciajn, racie kontrolitajn reagojn de la korpo. La diferencigo de la periferia nerva sistemo en tiujn du kategoriojn tamen estas arbitra: la aŭtonoma nerva sistemo nur havas relativan, certagradan funkcian sendependecon de la [[centra nerva sistemo]] kaj ja intense interplektiĝas.
 
Per la aŭtonoma nerva sistemo - cele al konservo de la organisma [[homeostazo]] - kontroliĝas vivnecesaj funkcioj kiel [[koro|korkorbato]]bato, [[spiro]], [[sangopremo]], [[digesto]] kaj [[metabolo]]. Ankaŭ aliaj organoj kaj organsistemoj estas influitaj de la aŭtonoma nerva sistemo, ekzemple la [[reprodukta sistemo]], diversaj specoj de [[glando]]j, la [[angio|angia]] sistemo (sangopremo) aŭ la internaj okulaj muskoloj ([[pupilo|pupila]] reago).
 
Laŭ funkciaj kaj anatomiaj aspektoj la aŭtonoma nerva sistemo dividiĝas je
* [[Simpatiko|simpatika nerva sistemo]] kaj
* [[Parasimpatiko|parasimpatika nerva sistemo]].
 
De la aŭtonoma nerva sistemo diferencigendas la tiel nomata "intesta nerva sistemo", kiu kontraŭe al la simpatiko kaj parasimpatiko multe malpli estas interplektita kun kaj reguligita de la [[centra nerva sistemo]].
Linio 40:
[[it:Sistema nervoso autonomo]]
[[ja:自律神経系]]
[[ko:자율 신경계]]
[[lt:Autonominė nervų sistema]]
[[mk:Вегетативен нервен систем]]