Kiel registrite je 10:59, 29 mar. 2010 redakti VolkovBot (diskuto \| kontribuoj) 126 079 redaktoj e roboto modifo de: ar:أسطورة الطوفان ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 21:49, 5 apr. 2010 redakti malfari Xqbot (diskuto \| kontribuoj) Robotoj 151 769 redaktoj e roboto modifo de: ko:대홍수 (신화); cosmetic changes Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: [[~~Image~~Dosiero:Gustave Doré - The Holy Bible - Plate I, The Deluge.jpg\|300px\|thumb\|''La Diluvo'' de [[Gustave Doré]].]] '''Tutmonda diluvo''' aŭ simple '''[[diluvo]]''' estas mita superakvego, kiu iam kovris "ĉiujn altajn montojn" kaj pereigis ĉion vivan sur la [[tero]]. == En la Biblio == Tia [[legendo]] estas menciita ankaŭ en la [[Malnova testamento]] de la [[Biblio]]. Ĉi tie ĝi estas prezentita kiel [[puno]], per kiu [[Javeo]] punis la [[homaro]]n pro ties [[peko]]j. Laŭ la [[Biblio]], en la libro [[Genezo]] ĉapitroj 6-8, Javeo avertis pri la [[inundo]] la piulon [[Noa]] kaj ordonis al li konstrui [[arkeo]]n, sur kiu Noa saviĝis kun sia familio. Sur la sama arkeo Noa laŭ la ordono de Javeo savis "el ĉiu karno po unu paron". Tiel estis savitaj la [[homaro]] kaj ĉiuj [[besto]]j. == Nebibliaj fontoj == Je realeco de la biblia [[mito]] la sciencistoj kredis ĝis la unua duono de la [[19-a jarcento]]. Sed tiam oni trovis, ke la mito venis al [[hebreoj]] el [[Mezopotamio]]. En [[1872]] la [[asiriologio\|asiriologo]] D. Smit trovis inter la restaĵoj de la [[biblioteko]] de la [[asirio\|asira]] reĝo [[Asurbanipal]]o ([[7-a jarcento a.K.]]) tre antikvan [[Argiltabuletaro de Asurbanipal\|argil-~~tabuleto~~tabuleton]]n kun fragmento de la "[[Eposo pri Gilgameŝo]]" (duonlegenda reganto de la urbo [[Uruko]] en [[Sumero]] (ĉ. [[27-a jarcento a.K.]]). Sur la tabulo estis skribita la [[rakonto]] pri la [[inundo]], pereiginta "la tutan homaron". Multaj detaloj de la rakonto koincidas kun tiuj el la biblia versio. Komence de la [[20-a jarcento]] dum fosado de la [[sumero\|sumera]] urbo [[Nipuro]] estis trovita ankoraŭ unu tabelo, kiu same temas pri la tutmonda inundo. Poste estis trovitaj [[arkeologio\|arkeologiaj konfirmoj]] pri la ekzisto de la "[[inundo]]j". En [[1922]] la 34-jara [[anglio\|angla]] [[arkeologo]] Woolly, fosante en unu el la plej antikvaj sumeraj urboj, [[Uro]], malkovris sub la kulur-portaj tavoloj (facoj) la spurojn de grandega inundo (la tavolo de sablo kaj ŝlimo estis 2 metrojn dika). Pli poste oni ĝustigis, ke okazis kelkaj tiaj [[katastrofo\|katastrofaj]] inundoj antaŭ ĉ. 5.000 jaroj. La inundoj kovris areon 600-km longan kaj 150-km larĝan, t.e. ili kovris fakte la tutan malaltaĵon de [[Mezopotamio]] (kiu ja estis por ĝiaj loĝantoj "la tuta mondo"). Plej verŝajne, ĝuste tiuj inundoj naskis la sumeran [[mito]]n pri la tutmonda inundo, kiu poste tra [[Babilonio]] kaj [[Asirio]] trafis la [[hebreoj]]n. Memkompreneble, nenia inundo povintus kovri la tutan teron kun "altaj montoj" - tioma kvanto da akvo simple ne ekzistas. == Aliaj "tutmondaj diluvoj" == Similajn mitojn pri inundego havas preskaŭ ĉiuj popoloj de la mondo: en [[Hindio]], [[Azio]], [[Aŭstralio]], centra kaj suda [[Ameriko]]. Estas ĝenerale konsiderate, ke tiaj mitoj havas realan bazon, ligitan al naturaj fenomenoj: [[cunamo]]j, [[inundo]]j kaŭzitaj de [[tropiko\|tropikaj]] [[ciklono]]j, alta akvo en riveroj ktp. Krom tio, en la [[1970-aj jaroj]] de la [[20-a jarcento]] estis trovita alia mekanismo, kiu povas estigi mondskalajn inundojn. Temas pri rapidaj kaj grandegaj laŭ la areo moviĝoj de bretaj (subakvaj) antarktaj glacioj, kio kondukas al ĵeto de grandegaj glaci-masoj en la [[oceano]]n. Tio, siavice, povas estigi [[ondo\|~~ondego~~ondegon]]n, kiu levos la ocean-nivelon tra la tuta mondo je kelkaj metroj. Laŭ la pritaksoj, faritaj de [[geologo]]j en historio, tiaj moviĝoj okazis inter [[5130 a.K.]] kaj [[4700 a.K.]], kio bone korespondas al la sumera okazaĵo. Tio signifas, ke la antikvaj mitoj havas realan bazon, sed ili priskribas la realon eble pli terura, ol ĝi vere estis. == Teorio pri kometo == La geologo [[Alexander Tollmann]] havas unu el la plej interesaj teorioj, laŭ kiu okazis alproksimiĝo de [[kometo]] al la [[tero]] antaŭ 9.550 jaroj. Linio 23: Ĉirkaŭ la enbatoj disvastiĝis aerprema ondo rapida 1000 km hore, kiu renversis kaj bruligis [[arbaro]]jn, levis kaj forportis ŝtonojn. Sekvis diluvo. Grandaj partoj de la kontinentoj pro ondegoj subakviĝis. Proksime de la trafpunktoj la ondoj estis altaj kelkajn kilometrojn, ĉe kelkaj marbordoj nur 100 metrojn, sed oni scias, ke surteriĝanta ondo rimarkinde plialtiĝas·kaj kapablas supreniri montegon. [[Kategorio:Katastrofoj]] [[~~kategorio~~Kategorio:Biblio]] [[ar:أسطورة الطوفان]] Linio 53 ⟶ 52: [[ja:大洪水]] [[ka:წარღვნა]] [[ko:대홍수 (신화)]] [[lt:Pasaulio tvanas]] [[nl:Zondvloed]]

Tutmonda diluvo: Malsamoj inter versioj