Vikipedio

Tjurka lingvaro: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
Kwamikagami (diskuto | kontribuoj)
3 223 redaktoj
e purigi AWB
Linio 3:
 
== Gramatikaj ecoj ==
La plej karakteraj ecoj de turkeca lingvaro estas [[Aglutina lingvo|aglutineco]], plej ofte per sufiksoj, [[Vokala harmonio|harmonio de vokaloj]] kaj neekzisto de verbaj klasoj aŭ [[Genro_Genro (gramatiko)|gramatika sekso]]. En multaj turkecaj lingvoj ankaŭ mankas, aŭ ekzistas nur eta kvanto de, [[prepozicio]]j, kaj diferaj aspektoj de substantivoj estas esprimitaj per [[kazo]]j kaj [[postpozicio]]j. Modernaj turkecaj lingvoj uzas variantojn de [[cirila]], [[latina alfabeto|latina]] kaj [[araba alfabeto|araba]] skribsistemoj. Antikvaj turkecaj lingvoj ankaŭ uzetis [[bolgara runoskribo|bolgaran]] kaj [[orĥona runoskribo|orĥonan]] runoskribojn kaj [[greka alfabeto|grekajn literojn]].
 
== Klasado ==
Linio 50:
| [[Azerbajĝananoj]] || align=right | 17.000.000 <ref name="a"/> || azerbajĝanlilar, azeriler || Azerbaidjanais || azerbajĝanci
|
* Popolo, ĉefloĝantoj de [[Azerbajĝano]] (5,8 mln, <ref name="a"/>. Loĝas ankaŭ en [[Irano]] (10,43 mln), [[Rusio]] (336 mil), [[Kartvelio]] (307 mil), [[Kazaĥstano]] (90 mil), [[Armenio]] kaj aliaj landoj.
* Dividiĝas je subetnaj grupoj: Ajrumoj, Afŝaroj, Bajatoj, Karadaganoj, Karapapaĥoj, Ŝahsevenoj.
* suda branĉo de europoida raso.
Linio 57:
|-
| Taliŝoj || align=right | 121.000 || || Talychs || taliŝi
| Popolo en sudoriento de [[Azerbajĝano]] (21,1 mil, <ref name="b">1989</ref>) kaj en nordo de [[Irano]] (100 mil, <ref name="a"/>).
| [[Taliŝa lingvo|taliŝa]].
| muzulmanoj-ŝiaistoj, parto - sunaistoj.
|-
| [[Turkmenoj]] || align=right | 4.600.000 ||turkmen || Turkmenes || turkmeni
| Popolo, ĉefloĝantoj de [[Turkmenio]] (2,537 mln, <ref name="a"/>). Loĝas ankaŭ en [[Afganio]], [[Irano]], [[Turkio]] kaj aliaj landoj.
| [[Turkmena lingvo|turkmena]].
| muzulmanoj-sunaistoj.
|-
| [[Gagauzoj]] || align=right | 220.000 <ref name="a"/>. || || Gagaouzes || gagauzi
| Popolo en [[Moldavio]] (153 mil) kaj [[Ukrajnio]] (32 mil, <ref name="a"/>). Loĝas ankaŭ en [[Rusio]] (ĉ. 10 mil), [[Bulgario]], [[Rumanio]], [[Grekio]] kaj [[Turkio]].
|[[Gagauza lingvo|gagauza]].
| ortodoksuloj.
Linio 79:
|-
| [[Kazaĥoj]] || align=right |9.420.000 || kazak || Kazakhs || kazaĥ
| Popolo, ĉefloĝantoj de [[Kazaĥstano]] (pli ol 6,54 mln, <ref name="a"/>). Loĝas ankaŭ en [[Uzbekistano]] (808 mil), [[Turkmenio]] (87 mil), [[Kirgizio]] (37 mil), [[Taĝikio]] kaj [[Rusio]] (635,9 mil); en [[ Ĉinio]] (1,115 mln, <ref name="a"/>), [[Mongolio]] (125 mil) k.a.
|[[Kazaĥa lingvo|kazaĥa]].
| muzulmanoj-sunaistoj.
|-
| Nogajoj || 75.200 mil <ref name="a"/> || nogaj || Nogais || nogajci
| Popolo en [[Rusio | Rusia Federacio]], precipe en Stavropola regiono, en [[Dagestano]], ankaŭ en [[Karaĉajio-Ĉerkesio]], en [[Ĉeĉenio]] kaj [[Inguŝio]]
|[[Nogaja lingvo|nogaja]].
| muzulmanoj-sunaistoj.
|-
| [[Tataroj]] || align=right |5.520.000 6,71 mln ||tatar || Tatares || tatari
| Popolo, ĉefloĝantoj de [[Tatarstano]] (1,765 mln, <ref name="a"/>). Loĝas ankaŭ en [[Baŝkirio]], [[Maria Respubliko]], [[Mordovio]], [[Udmurtio]], [[Ĉuvaŝio]], en aliaj regionoj de Rusia Federacio. Oni nomas tatarojn ankaŭ turklingvaj popoloj de [[Siberio]] (siberiaj tataroj), Krimeo (krimeaj tataroj) k.a. En Rusia Federacio (sen krimeaj tataroj) 5,52 mln <ref name="a"/>.
| [[Tatara lingvo|tatara]].
| muzulmanoj-sunaistoj.
Linio 108:
|-
| [[Karakalpakoj]] || align=right | 423.000 || || Karakalpaks || karakalpaki
| Popolo en [[Mez-Azio]], precipe en [[Uzbekistano]], en [[Karakalpakstano]] (412 mil, <ref name="a"/>); 5 mil Loĝas ankaŭ en [[Afganio]] <ref name="a"/>. en [[Rusio]] - 6 mil
|[[Karakalpaka lingvo|karakalpaka]].
| muzulmanoj-sunaistoj.
Linio 136:
| [[Uzbekoj]] || align=right | 18.500.000 || uzbek || Ouzbeks || uzbeki
|
*Popolo, ĉefloĝantoj de [[Uzbekistano]] (14,145 mln, <ref name="a"/>). Loĝas ankaŭ en [[Afganio]] (pli ol 1,7 mln), [[Taĝikio]] (ĉ. 1,2 mln), [[Kazaĥstano]] (332 mil) k.a.
*Apartenas al Pamira-Fergana branĉo de europoida raso.
|[[Uzbeka lingvo|uzbeka]].
Linio 142:
|-
| [[Ujguroj]] || align=right | 7.770.000 || ujgur || Ouigours || ujguri
| Popolo en [[Ĉinio]] (7,5 mln, <ref name="a"/>). Loĝas ankaŭ en [[Kazaĥstano]], [[Kirgizio]], [[Uzbekistano]] k.a.
|[[Ujgura lingvo|ujgura]].
| muzulmanoj-sunaistoj.
Linio 154:
|-
| [[Ĥakasoj]] || align=right | 80.300 || ĥakas || Hakasses || ĥakasi (malnova - abakanaj kaj minusinaj tataroj)
| Popolo en [[Ĥakasio]] (62,9 mil), Entute en [[Rusio | Rusia Federacio]]
|[[Ĥakasa lingvo|ĥakasa]].
| ortodoksuloj, konservas tradiciajn kredojn.
|-
| [[Altajanoj]] || align=right | 130 000 || altaj-kiĵi || Altaiens || altajci
| Popolo en [[Altaja Respubliko]] (59 mil). Kvanto: en [[Rusio | Rusia Federacio]] 69 mil <ref name="a"/>.
| altaja.
| ortodoksuloj, parto - baptistoj; konservas tradiciajn kredojn.
Linio 183:
 
{{ĝermo|lingvo}}
 
[[Kategorio:Tjurka lingvaro| ]]▼
 
{{LigoLeginda|de}}
 
▲[[Kategorio:Tjurka lingvaro| ]]
 
[[an:Luengas turquicas]]
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/Tjurka_lingvaro"