J: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kwamikagami (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
{{Signo|J j}}
{| border="0" cellspacing="0" style="float:right;margin-left:0.5em"
! align="center" |
[[Dosiero:Latin alphabet Jj.png]]
{{A-Z}}
|}
'''J''', [[minusklo|minuskle]] '''j''', estas la 13-a litero de la [[esperanta alfabeto]] kaj 10-a litero de la alfabetoj angla, franca, germana, nederlanda kaj skandinavaj.
En [[Esperanto]], ĝi havas la prononcojn (laŭ [[IFA]]) aŭ [[konsonanto|konsonantan]] [j] aŭ [[duonvokalo|duonvokalan]] [i], kaj la nomon ''jo''. Ĝi duonvokale rilatas al [[I]] same kiel [[Ŭ]] al [[U]].
 
== Signifoj ==
* '''J''' estas [[sintaksa finaĵo]] por la [[pluralo]].
* '''J''' estas signo aperanta sur aŭtoj de [[Japanio]].
* '''J''' estas internacia signo por mezurunuo [[ĵulo]].
* '''j''' estas uzata en [[elektrotekniko]] por la [[imaginara unuo]] anstataŭ ''[[i]]''.
 
Ĝia duonvokala funkcio estas estigi [[diftongo]]jn (''aj'', ''ej'', ''oj'', ''uj'').
Linio 11 ⟶ 13:
Ĝia gramatika funkcio estas estigi [[pluralo]]jn (''unu gaja homo'' > ''unuj gajaj homoj'').
 
'''J''' ne estas origina parto de la [[latina alfabeto]], kiu prae uzis la saman literon [[I]] por ambaŭ sonoj [i] kaj [j] (ekzemple en la nomo ''IVLIVS'', modernskribe "Julius"), sed evoluis en verkoj de [[mezepoko|mezepokaj]] monakoj en [[Eŭropo]], kiuj por distingi inter vokala kaj konsonanteca ''i'' ekskribis du i, unu super la alia, por la lasta. Poste la du i kunfandiĝis al J/j.
 
La originan prononcon pli-malpli konservis la modernaj alfabetoj de: [[Esperanto]], la [[Germana lingvo|germana]], la [[Nederlanda lingvo|nederlanda]], la latinliteraj [[Slava lingvaro|slavaj lingvoj]], kaj la lingvoj de [[Nordio]].
Linio 22 ⟶ 24:
En kelkaj alfabetoj, kiel tiu de la [[Kimra lingvo|kimra]], ĝi tute ne enkutimiĝis, aperante nur en [[fremdvortoj]].
 
'''=== La nomo de J'''<br />===
Krom son-spegulaj vok-nomoj (jo, je, ĝej), ĝi kelklingve havas veran nomon, el nomo de la [[Hebrea alfabeto|hebrea]] litero samvalora ''[[jed]]''. Tiuj estas: ''Jod'' [jot] (germane), ''jod'' [joz/jo''d''] (dane), ''jodd'' (norvege), ''jota'' (ĵota) portugale kaj ''jota'' [ĥota] (hispane).
 
== Vidu ankaŭ jenon: ==
----
{{Projektoj|commons=J}}
 
* '''J''' estas [[sintaksa finaĵo]] por la [[pluralo]].
* '''J''' estas signo aperanta sur aŭtoj de [[Japanio]].
* '''J''' estas internacia signo por mezurunuo [[ĵulo]].
* '''j''' estas uzata en [[elektrotekniko]] por la [[imaginara unuo]] anstataŭ ''[[i]]''.
== Vidu ankaŭ jenon: ==
* [[Morsa kodo]]
* [[J kun nombro]]
 
{{Commons|J}}
{{Latina alfabeto}}
 
[[Kategorio:Alfabeto]]