Stanislao la 1-a: Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e roboto aldono de: bg:Станислав Лешчински |
IJKL (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
[[Dosiero:Stanislas Leszczynski before 1709.PNG|thumb|300px|right|<center>Stanisław la 1-a Leszczyński]]
'''Stanisław Leszczyński''' (Stanislauw Leŝĉinjski), '''Stanislao la 1-a''' de [[Pollando-Litovio|Pollando kaj Litovio]], naskiĝis en [[Lvovo]] (nuna [[Ukrainio]]), la {{daton|20|oktobro|1677}}, mortis en [[Lunéville]] ([[Francio]]), la {{daton|23|februaro|1766}})- estis dujoje la reĝo de [[Respubliko de Ambaŭ Nacioj]] (Rzeczpospolita), [[duko]] de [[Loreno]], filozofo kaj verkisto. Sub la nomo ''Stanislao la 1-a'' li estis reĝo de Respubliko de Ambaŭ Nacioj ekde [[1704]] ĝis [[1709]], kaj denove de [[1733]] ĝis [[1736]]. Poste li ekestis fine [[Duko]] de Loreno kaj ''[[Bar]]'' per la traktato de [[Vieno]] de [[1738]] kaj tenis tiun pozicion ĝis sia morto.
Li estis elektita la reĝo kiam tirana reĝo [[Aŭgusto la Forta]] eskapis el Pollando-Litovio post detronigo lin de la pola nobelaro pro la malsaĝa regado en la batalo kun [[Svisio]]. Leszczyński reĝis tiam kvin jaroj provante pacigi la malbone regitan reĝlandon kaj batalon. En [[1712]] Leszczyński lasis sian kronon por Aŭgusto la 2-a kaj poste provis batale gajni ĝin denove. En [[1733]] Leszczyński estis nove kronigita post morto de Aŭgusto promesante la valorajn reformojn por la regno kaj sejmo (pola parlamento) kiu ne enkondukis ilin dum la tuta epoko de Aŭgusto. Li estis tamen batale forpelita de [[Aŭgusto la 3-a (Pollando-Litovio)|Aŭgusto la 3-a]].
Li estis nomita ''Reĝo filozofo'' ĉar li disvastigadis la ideojn de [[klasikismo]]. Li estis aŭtoro de "Dzieło dobroczynnego filozofa" (france:''
Pri Leszczyński [[Giuseppe Verdi]] kreis operon ''[[Un giorno di regno]]''. Lia persono estas ankaŭ uzita en la teatra farso ''[[Reĝo Ubu]]'' de [[Alfred Jarry]].
|