Gramatiko de Esperanto: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
DSisyphBot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: ms:Tatabahasa bahasa Esperanto
e korekto de alapartigilaj ligiloj, "ĝi" estas ankaŭ uzata pri infaneto
Linio 11:
B. Reguloj.
*'''{{ankro|1}} •''' [[Artikolo nedifinita]] ne ekzistas; ekzistas nur [[artikolo difinita]] ([[la]]), egala por ĉiuj [[sekso]]j, [[kazo]]j kaj [[nombro]]j.
Rimarko. La uzado de la [[Artikolo (gramatiko)|artikolo]] estas tia sama, kiel en la aliaj lingvoj. La personoj, por kiuj la uzado de la artikolo prezentas malfacilaĵon, povas en la unua tempo tute ĝin ne uzi.
* '''{{ankro|2}} •''' La [[substantivo]]j havas la [[finaĵo|finiĝo]]n o. Por la formado de la [[pluralo|multenombro]] oni aldonas la finiĝon j. Kazoj ekzistas nur du: [[nominativo]] kaj [[akuzativo]]; la lasta estas ricevata el la nominativo per la aldono de la finiĝo n. La ceteraj kazoj estas esprimataj per helpo de [[prepozicio]]j (la [[genitivo]] per [[de]], la [[dativo]] per [[al]], la [[ablativo]] per [[per]] aŭ aliaj prepozicioj laŭ la senco).
* '''{{ankro|3}} •''' La [[adjektivo]] finiĝas per a. Kazoj kaj nombroj kiel ĉe la substantivo. La [[komparativo]] estas farata per la [[vorto]] [[pli]], la [[superlativo]] per [[plej]]; ĉe la komparativo oni uzas la [[konjunkcioKonjunkcio (gramatiko)|konjunkcion]]n [[ol]].
 
* '''{{ankro|4}} •''' La [[numeralo]]j fundamentaj (ne estas deklinaciataj) estas : [[unu]], [[du]], [[tri]], [[kvar]], [[kvin]], [[ses]], [[sep]], [[ok]], [[naŭ]], [[dek]], [[cent]], [[mil]]. La [[deko]]j kaj [[centocent]]joj estas formataj per simpla [[kunig]]o de la numeraloj. Por la signado de numeraloj ordaj oni aldonas la finiĝon de la adjektivo; por la multoblaj - la sufikson [[-obl-|obl]], por la nombronaj - [[on]], por la kolektaj - [[op]], por la disdividaj - la vorton [[po]]. Krom tio povas esti uzataj numeraloj substantivaj kaj adverbaj.
* '''{{ankro|5}} •''' [[Pronomo]]j personaj : [[mi]], [[vi]], [[li]], [[ŝi]], [[ĝi]] (ordinare pri [[objekto]], [[besto]] aŭ infaneto), [[si]], [[ni]], [[vi]], [[ili]], [[oni]]; la pronomoj posedaj estas formataj per la aldono de la finiĝo adjektiva. La deklinacio estas kiel ĉe la substantivoj.
* '''{{ankro|6}} •''' La [[verbo]] ne estas ŝanĝata laŭ [[persono]]j nek nombroj. Formoj de la verbo : la [[tempo]] estanta akceptas la finiĝon [[-as]]; la tempo estinta -[[is]]; la tempo estonta [[-os]]; la [[modo kondiĉa]] -[[us]]; la [[modo ordona]] -[[u]]; la [[modo sendifina]] -[[i]]. [[Participo]]j (kun senco adjektiva aŭ adverba): aktiva estanta -[[ant]]; aktiva estinta -[[int]]; aktiva estonta -[[ont]]; pasiva estanta -[[at]]; pasiva estinta -[[it]]; pasiva estonta -[[ot]]. ĉiuj formoj de la pasivo estas formataj per helpo de responda formo de la verbo [[esti]] kaj participo pasiva de la bezonata verbo; la prepozicio ĉe la [[pasivo]] estas de.