Diatomeo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Hulten (diskuto | kontribuoj)
e aldonis ligon
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto modifo de: tr:Diyatome; cosmetic changes
Linio 5:
La diatomeoj estas [[fotosintezo|fotosintezuloj]], kiuj formas parton de la fito[[planktono]]. Ili estas flavbrunaj pro la kuniĝo de fotosintezaj pigmentoj, kiuj enhavas klorofilon c<sub>1</sub> kaj c<sub>2</sub>, kiel aliajn pigmentojn.
 
Ili povas esti koloniukoj kaj de sala akvo kaj de fluanta akvo; same ili povas ĉeesti malfacilegajn kondiĉojn de temperaturo aŭ saleco, aŭ interĉeestas kun aliaj vivuloj.
 
Ili posedas kovraĵon el [[siliko]], nomitan [[frustulo]], konsistanta el du pecoj kiuj alĝustiĝas kiel skatoleto kaj kovrilo, sed tiu pli malgranda ol tiu ĉi. La frustulo estas delikate ornamita per variaj kaj simetriaj desegnoj kiuj diferencigas la du tipojn de diatomeoj. La frustuloj de la diatomeoj sedimentiĝas pro gravecforto, kiam ĝi estas englutita aŭ kiam mortas la ĉelo, kreante la konsiston de la [[sedimentaj rokoj]] kiel la [[diatomito]] aŭ la [[moronito]]. La ecoj de tiuj materialoj, formitaj de mikroskopaj eroj, komplikegaj sed tre regulaj laŭ grandeco, faris ilin allogaj por diversa uzado, kiel la produktado de la [[dinamito]], kie la [[nitroglicerino]] estas facile sorbita, malpliigante la eblecon de eventuala akcidenta eksplodo. La diatomeoj ne aperis ĝis la fino de la [[Mezozoiko]] aŭ komence de la [[Cenozoiko]], sed rapide akiris grandan ekologian gravecon, ĉar iĝis granda parto de la unua produkto de maroj.
== Referencoj ==
Endre Dudich, "Ĉu vi konas la Teron? Ĉapitroj el la geologiaj sciencoj", Scienca Eldona Centro de UEA, Budapest, 1983.
 
[[kategorioKategorio:Paleontologio]]
 
[[kategorioKategorio:Botaniko]]
[[kategorio:Paleontologio]]
[[kategorio:Botaniko]]
 
[[az:Diatom yosunlar]]
Linio 53 ⟶ 52:
[[sv:Kiselalger]]
[[ta:இருகலப்பாசி]]
[[tr:DiatomlarDiyatome]]
[[uk:Діатомові водорості]]
[[vi:Tảo cát]]