Gáspár Károlyi: Malsamoj inter versioj

=== Biografio ===

Lia familinomo estis ''Radics''. Post studoj en [[Wittenberg]] kaj [[Svislando]] li revenis hejmen en [[1556]]. Ekde [[1559]] ĝis sia morto li estis pastro en [[Gönc]]. Por mallonga tempo en [[1584]] li trasnslokiĝis al [[Tállya]]. Sian ĉefverkon, la unuan kompletan hungarlingvan [[Biblio]]n li faris helpe de kunlaborantoj. Ili komencis la laboron en [[1586]]. La presadon faris Bálint Mantskovits, kiun oni koloniigis kune kun sia presejo al Vizsoly. La verko - kune la apokrifaj bibliaj libroj - eliĝis el presejo en julio [[1590]] nur en 7-8000 ekzempleroj. Ĝian duan kaj trian eldonaĵojn prizorgis [[Albert Szenczi Molnár]] (Hanau, 1608; Oppenheim, 1612). La [[1661]]-an eldonaĵon oni finis en [[Koloĵvaro]] kaj tiu aperis sen la apokrifaj libroj. Post tiu faris lingvajn kaj stilajn korektojn ankaŭ [[Miklós Tótfalusi Kis]]. Ĝi aperis en pli ol 100 eldonaĵoj kaj havis grandan influon ne nur al eklezia, sed ankaŭ al la laika poezio kaj prozo.

=== Novaj eldonaĵoj ===

* ''Két könyv'' (Magyar irodalmi ritkaságok V. Bp., 1931);

* '' A vizsolyi biblia elöljáró beszéde'' (Az Ajánlás teljes szövege Ineze Gábor előszavával). Bp., 1940);

* ''Szent Biblia Azaz Istennek Ó és Új Testamentomában foglaltatott egész Szent Irás'' [http://mek.oszk.hu/00100/00161]

* ''Szent Biblia Azaz Istennec O ÉS Uy Testamentomanac prophetac és apostoloc által megíratott szent könyvei [http://mek.oszk.hu/06500/06546]

=== Bibliografio ===

* Károlyi-Emlékkönyv (Szerk. Kenessey Béla, Bp., 1890);

* Harsányi István Új adatok K.-ról (Sárospatak, 1927);

* Németh László: A vizsolyi biblia (Protestáns Szle, 1929);

* Révész Imre: Magyar református egyháztörténet (I., Bp., 1938);

* Horváth János: A reformáció jegyében (Bp., 1953).

[[Kategorio:Hungaraj verkistoj|K]][[Kategorio:Mortintoj en 1591|K]]

[[hu:KároliKárolyi Gáspár]]