Elektra indukdenso: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Indukdenso_Esperanto.GIF estas anstataŭigita per Sxovodenso_Esperanto.GIF. Túrelio: exact or scaled-down duplicate |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
En [[elektromagnetismo]], la '''elektra indukdenso''' estas [[vektoro]] skribita <math>\vec{D}(\vec{r},t)</math> = '''D'''('''r''',t) dependanta de [[pozicio]] <math>\vec{r}</math> = '''r''' kaj de tempo ''t'', aŭ ankoraŭ <math>\vec{D}(\vec{r},\omega)</math> = '''D'''('''r''',<math>\omega</math>) dependanta de pozicio en [[spaco]] <math>\vec{r}</math>='''r''' kaj de [[angula frekvenco|frekvenco]] (<math>\omega = 2 \pi f</math>). Ĝi aperas en [[ekvacioj de Maxwell]].
En [[dielektriko|dielektrika materialo]], la ĉeesto de [[elektra kampo]] <math>\vec{E}(\vec{r},t)</math> disigas ligitajn ŝargojn ([[atomo]]jn kaj iliajn asociitajn [[elektrono]]jn), induktante lokajn elektrajn [[dipola momanto|dipolajn momantojn]]. Estas la kaŭzo, kial la ''elektra indukdenso'' ankaŭ nomiĝas '''[[elektra ŝovodenso]]'''.
Linio 20:
Ĝenerale, oni konsideras ''linearajn'' mediojn, kie la <math>\vec{D}(\vec{r},\omega)</math> estas tiel ligita al [[elektra kampo]] <math>\vec{E}(\vec{r},\omega)</math> per la rilato:
:<math>\vec{D}(\vec{r},\omega) \ = \ \epsilon(\vec{r},\omega) * \vec{E}(\vec{r},\omega)</math>,
kie <math>\epsilon(\vec{r},\omega)</math> estas la ''[[dielektra permeableco|permitiveco]] de medio'', kiu estas [[matrico]] 3x3 en [[malizotropo|malizotropaj medioj]], kaj funkcio de tempo (aŭ frekvenco) en homogenaj kaj [[
:::<math>
Linio 29:
+ \cdots \right)
</math>.
[[Dosiero:Sxovodenso_Esperanto.GIF|thumb|right|300px|''Kondensatoro kun paralelaj platoj.'' Imagante ortangulan [[paralelepipedo|paralelepipedan]] skatolon, oni povas uzi la [[gaŭsa leĝo|gaŭsan leĝon]] por ekspliki rilaton inter [[elektra indukdenso]] kaj liberaj [[ŝargo]]j.]]▼
== Elektra indukdenso en kondensatoro ==
▲[[Dosiero:Sxovodenso_Esperanto.GIF|thumb|right|300px|''Kondensatoro kun paralelaj platoj.'' Imagante ortangulan [[paralelepipedo|paralelepipedan]] skatolon, oni povas uzi la [[gaŭsa leĝo|gaŭsan leĝon]] por ekspliki rilaton inter [[elektra indukdenso]] kaj liberaj [[ŝargo]]j.]]
Pri [[kondensatoro]], la denseco de elektraj ŝargoj sur ĝiaj platoj egalas al la valoro de la elektra indukdenso '''D''' inter la platoj. Fakte tio direkte sekvas la [[gaŭsa leĝo|gaŭsan leĝon]], kiam oni konsideras ortangulan [[paralelepipedo|paralelepipedan]] skatolon ([[kvadro]]n) ĉirkaŭantan kondensatoro-platon:
Linio 40:
kiu korespondas efektive al la ŝargo-denseco de la plato.
Se la spaco inter la du platoj estas plenigita de homogena, izotropa [[dielektriko]], kies [[relativa permitiveco]] estas <math>\varepsilon</math>, la [[elektra kampo]] inter la platoj estas konstanta:
<math>\|\vec{E}\| = Q/(\varepsilon\varepsilon_0 A)</math>.
Laŭ la difino de la elektra [[kapacito]] ''C'', se la [[elektra tensio]] inter la plato estas <math>V</math> , tial:
: <math>Q = C V \;</math>.
Se estas <math>d</math> estas la distanco inter la du platoj, oni povas alproksimigi la kapaciton ''C'' de kondensilo, kies dimensioj estas multe pli grandaj ol <math>d</math>, laŭ la sekvanta formulo:
: <math>C = \frac{Q}{V} \approx \frac{Q}{\|\vec{E}\| d} = \varepsilon \varepsilon_0 \frac{A}{d}\; .</math>
== Vidu ankaŭ ==
| |||
