Auguste Forel: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
'''Auguste FOREL''' (naskiĝis la {{daton|1|septembro|1848}} en [[Morges]], [[kantono Vaŭdo]]; mortis la {{daton|27|julio|1931}} en [[Yvorne]], kantono Vaŭdo) estis svisa kuracisto, psikiatro en Burghölzli kliniko apud urbo Zuriko kaj mondfama scienculo. Li( lia portreto estis presita sur la plej valoro monbileeto de mil svisaj frankoj. Unue li lernis Volapukon kaj poste li dum 20 minutoj lernis [[Esperanto]]n post la [[UK 1906|2-a Universala Kongreso de Esperanto]] en [[Ĝenevo]] 1906 kaj eĉ verkis artikoleton en Esperanto.
 
: ''Lia plej konata libro ''La seksa problemo'' ... Diri la veron sen ĉirkaŭfrazo, sed kun luma pureco, honesta malkaŝemo kaj scienca tekniko, tamen scianta resti homa kaj simpatia, jen la maniero, en kiu Forel sukcesis verki tiun libron. En la scienca mondo eĉ pli konsiderataj estas liaj laboroj pri la homa cerbo, kiun li volonte komparis kun tiu de la formikoj. Gvidanto de la kontraŭ-alkohola movado ... Li verkis egalbone france aŭ germane. Fidela membro de [[UEA]], al kiu li regule pagis sian kotizon. Forel subtenis nian movadon, en kiu li vidis grandan ilon por forigi malsaĝajn barilojn inter homoj kaj popoloj.''
Linio 6:
Pri Esperanto li diris:
 
:''"Esperanto jam en la praktiko montris sin kiel fonetikanfonetika kaj bonsonanbonsona mondlingvonmondlingvo. Ĝi estas tre facile legebla, parolebla kaj skribebla.
 
:''Sufiĉas ĉie instrui ĝin en la lernejoj por ekhavi sur la tuta tero simplan, reciproke kompreneblan lingvon.
 
:''Estas eble paroli Esperanton tute flue, mi mem konvinkiĝis pri tio ĉe la internacia dua universala Esperanto-kongreso en Ĝenevo 1906. Per Esperanto homoj de ĉiuj lingvoj komprenas unu la alian tre facile, kaj ĝia literaturo estas jam tre ampleksa.
 
:''Ne estas vere, ke la uzado de Esperanto ne estas praktike realigebla. Tiu ĉi lingvo uziĝas jam multe kaj al ĝi mankas ankoraŭ nur oficiala enkonduko. Mi ekzemple priskribis specon de formikoj en Esperanto ne trovante malfacilaĵojn che la kreo de diversaj esprimoj.
 
:''Estas fakto, ke la malamikeco inter la popoloj ekzistas parte sur bazo de diverseco religia, parte sur bazo de diverseco en la lingvoj. Tio, kion oni nomas nacio-malamikeco, kauziĝas precipe nur de diverseco en la lingvoj." (in: "[[Kendte maends udtalelser]]". [[Centra Dana Esperantista Ligo]]. Kopenhago. [[1925]])
 
August Forel, kvankam socialisto , estis forte influita de teorio pri rasoj. Li ech konigis, ke alkoholismo estas hereda malsano. Li kunlaboris kun psikiatroj el nazia germana tria regno, kie li per sia teorio kontribuis al la ekstermo de handikapuloj. Lau lia propono multaj virinoj kaj viroj estis sterilizitaj. Ankau unu virino parenca al li estis sterilizita.
 
== Rete legeblas ==