Auguste Forel: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
'''Auguste FOREL''' (naskiĝis la {{daton|1|septembro|1848}} en [[Morges]], [[kantono Vaŭdo]]; mortis la {{daton|27|julio|1931}} en [[Yvorne]], kantono Vaŭdo) estis svisa kuracisto, psikiatro en Burghölzli kliniko apud urbo Zuriko kaj mondfama scienculo. ( lia portreto estis presita sur la plej valora monbileto de mil svisaj frankoj. La monbileto cirkulis inter 1978- 1998 Unue li lernis Volapukon kaj poste li dum 20 minutoj lernis [[Esperanto]]n post la [[UK 1906|2-a Universala Kongreso de Esperanto]] en [[Ĝenevo]] 1906 kaj eĉ verkis artikoleton en Esperanto.
 
: ''Lia plej konata libro ''La seksa problemo'' ... Diri la veron sen ĉirkaŭfrazo, sed kun luma pureco, honesta malkaŝemo kaj scienca tekniko, tamen scianta resti homa kaj simpatia, jen la maniero, en kiu Forel sukcesis verki tiun libron. En la scienca mondo eĉ pli konsiderataj estas liaj laboroj pri la homa cerbo, kiun li volonte komparis kun tiu de la formikoj. Gvidanto de la kontraŭ-alkohola movado ... Li verkis egalbone france aŭ germane. Fidela membro de [[UEA]], al kiu li regule pagis sian kotizon. Forel subtenis nian movadon, en kiu li vidis grandan ilon por forigi malsaĝajn barilojn inter homoj kaj popoloj.''
Linio 15:
 
:''Estas fakto, ke la malamikeco inter la popoloj ekzistas parte sur bazo de diverseco religia, parte sur bazo de diverseco en la lingvoj. Tio, kion oni nomas nacio-malamikeco, kauziĝas precipe nur de diverseco en la lingvoj." (in: "[[Kendte maends udtalelser]]". [[Centra Dana Esperantista Ligo]]. Kopenhago. [[1925]])
Asertoj far A. Forel pri rasa eŭgeniko :
En la t.n. pratempo oni pli rigore ekstermis la "patologiajn cerbojn" ĉar ili damaĝis la sanan kernon de svisa popolo.
La unuformeco de raso estas foje avantaĝo - sed foje noca.
 
Bastardoj pli ofte naskiĝas pro genero de pli alte evoluanta viro- tre rare blankulino seksumas kun negro
August Forel, kvankam socialisto , estis forte influita de teorio pri rasoj. Li ech konigis, ke alkoholismo estas hereda malsano. LiLia lerninto Alfred Ploetz estis kunfondinto de rasa higiena instituto en nazia germanio. Alia kunlaboranto, la sviso Ernst Rüdin kunlaboris kun psikiatroj el nazia germana tria regno, kie li per sia la teorio de August Forel kontribuis al la ekstermo de handikapuloj. LauLaŭ lia propono multaj virinoj kaj viroj eĉ pro socialaj kaŭzoj estis sterilizitaj. Ankau unu virino parenca al li estis sterilizita.- En jaro 1928 la svisa kantono Vaŭdo, lau lia instigo enkondukis leĝon por sterilizado de menshandikapitoj- la leĝo nur estis abolita en jaro 1985.
 
August Forel estis stampita de sia epoko - imperiisma kaj totalisma. Almenaŭ li foje subskribis deklarojn kontraŭ antisemitismo kaj rasismo.
 
== Rete legeblas ==