Kliodinamiko: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
'''Kliodinamika''' estas nova multidisciplinari areo de esplorado enfokusigita ĉe matematika modeligado de [[historia]] dinamiko. La esprimo estis originale kreita fare de Peter Turchin en 2003, kaj povas esti spurata al la laboro de tiaj figuroj kiel Ibn-Ĥaldun, Jack Goldstone, Randall Collins, Peter Turchin, John Komlos, Sergey Nefedov kaj Andrey Korotayev.
Historio estas la studo de la pasinteco, kun speciala atento al la skriba disko de la agadoj de homoj dum tempo. Akademiuloj kiuj skribas pri historio estas vokitaj al historiistoj. Historio ekzamenas kaj analizas okazadon kaj provoj esplori objektive la padronojn de kialo kaj realigi tion determinas okazaĵojn. En probablokalkulo, okazaĵo estas rezultaro al kiu verŝajneco estas asignita.
[[Matematika modelo]] utiligas matematikan lingvon por priskribi sistemon. La procezo de evoluigado de matematika modelo estas nomita "matematika modeligado" (ankaŭ modeligante). Eykhoff (1974) difinis matematikan modelon kiel' reprezentadon de la esencaj aspektoj de ekzistanta sistemo (aŭ sistemo por esti konstruita) kiu prezentas scion pri tiu sistemo en uzebla formo. Matematikaj modeloj povas preni multajn formojn, inkludado sed ne limigis al dinamikaj sistemoj, statistikajn modelojn, diferencialajn ekvaciojn, aŭ ludon teoriajn modelojn. Tiuj kaj aliaj specoj de modeloj povas interkovri, kie antaŭfiksita modelo implikas gamon da abstraktaj strukturoj.
Sistemo estas aro de interrilataj aŭ interdependaj unuoj, realaj aŭ abstrakta, formante integran tutaĵon. La koncepto de integra tutaĵo ankaŭ povas esti deklarata en esprimoj de sistemo enkarnigante aron de rilatoj kiuj estas nuancitaj de rilatoj de la aro ĝis aliaj elementoj, kaj de rilatoj inter elemento de la aro kaj elementoj ne parton de la interrilata reĝimo.
Dinamika sistemo modeligis kiam matematika formaligo fiksis al "regulo" kiun priskribas la tempo dependecon de la pozicio de punkto en ĝia ĉirkaŭa spaco. Groŝmonoj en la stato de la sistemo proporcias al groŝmonoj en la nombroj. La evolucioregulo de la dinamika sistemo estas fiksa regulo kiu priskribas al kiuj estontaj ŝtatoj sekvas el la nuna ŝtato. La regulo estas determinisma: por antaŭfiksita tempintervalo kiun nur unu estonta ŝtato sekvas el la nuna ŝtato.
En la momento en tiu sfero ĉefatingoj estis faritaj kun respekto al la matematika modeligado de longdaŭraj ("sekularaj") cikloj de sociodemografia dinamiko, same kiel la matematika modeligado de la ekstremaj longdaŭraj ("jarmilaj") tendencoj de la Mondsistemo dinamiko.
[[Kategorio:Historio]]
| |||