Esperanto-movado en Svedio: Malsamoj inter versioj

En [[1889]] aperis en [[Varsovio]] la unua lernolibro de [[L._L L._Zamenhof Zamenhof|L.L. Zamenhof]], tradukita por svedoj de [[Gustaf Henrik Lundquist]], juna studento el [[Ystad]], kun vortareto Esperanto-Sveda de tiu sama. Jam antaŭe la lernolibro germana, eldonita en [[Nurenbergo]], varbis kelkajn svedojn, inter ili (la [[31-a de marto|31-an de marto]] [[1889]]) teologian studenton ĉe la universitato en [[Upsalo]], [[Runstedt|A. F. Runstedt]], kiu eldonis en [[1890]] lernilon en formo de flugfolio. Alia teologia studento en Upsalo, [[S._Alfred_Lundstr%C3%B6m|S. Alfred Lundström]], varbita en [[1890]], fondis en oktobro [[1891]] la unuan societon: [[Klubo Esperantista en Upsala]], kiu estis dum kelkaj jaroj vera centro tutmonda de la juna [[Esperanto-movado]]. Ĝia dua prezidanto, studento [[Valdemar Langlet]], pioniro kiel turisto en [[Esperantujo]], vizitis en la somero de 1895 siajn korespondantojn en [[Rusio|Rusujo]] kaj aliaj landoj. Dum lia vizito ĉe [[Vladimir Gernet]] en [[Odeso]], la du junuloj decidis, pro la ĉeso de la „[[La Esperantisto]]“ kune fondi novan gazeton nome [[Lingvo Internacia (gazeto)|Lingvo Internacia]] (LI), kiu komencis aperi en decembro 1895 en [[Upsalo]]. Sub la direktorado de Gernet prizorgis en Upsalo la redaktadon kaj administradon Langlet kaj [[Paul Axel Nylén]], K. I. Holm kaj [[Alfred Sandborg]] k.a. Inter la pioniroj oni ankaŭ nomu [[O. Zeidlitz]], [[Otto Svabom]], [[S. E. Krikortz]] kaj krom ili [[B. G. Jonsson]] en la nordo, [[G. Henrik Backmann|G. H. Backman]] en la sudo de la lando.

Gazeta organo de la sveda movado estis unue „[[Lingvo Internacia|Lingvo Internacia]]“ (1896-1905), „[[Esperantisten]]“ (1906-1908), „[[Dana Esperantisto]]“ (1909), „[[Sveda Esperantisto]]“ (1910), „[[Esperanto-Folket]]“ (1911-1912); de 1913 „[[La Espero (Svedio)|La Espero]]“, nomata de 1925 „Svenska Esperanto-Tidningen - La Espero“. De la fino de 1927, kiam [[Bernhard Eriksson]] translokis el [[Ludvika]] sian presejon al Stokholmo, li prizorgis la gazeton en sia Esperanto-presejo kaj estis ankaŭ ĝia redaktoro.

En 1929-1930 la hindo [[Sinha Laksmiswar]] faris dum prelegvojaĝo aranĝita de E. Malmgren tra Svedujo pli ol 10.000  km kaj 200 prelegojn antaŭ ĉ. 30.000 personoj, ĉie interpretata de lokaj Esperantistoj.

*[[Bengtsfors]]: la ĉiam agema, fidela veterano C. Winberg postenis kun la verda standardo;

* [[Bladinge]]: F. Johansson;

*[[Borlänge]]: A. Vadfors instruis en sia lemejo, M. Jansson fervora apostolo, i-ino Esperanto. Bodén en la EI;

* [[Borås]]: O. Roesel fidela apoganto, G. Carlander instruanto-apoganto;

* [[Ekshärad]]: N. Anderwall, kiu krome multe propagandis inter la sveda pacifistaro;

* [[Enköping]]: ges-roj Esperanto. Holmström (poste en [[Västerås]]);

* [[Eskilstuna]] fidele propagandis A. Agren kaj E. Johansson;

* [[Fagersta]]: lerte gvidas S. Ceder;

* [[Falun]]: V. Bonde kaj G. Johansson lingve lertaj, E. Ström organizanto;

* [[Göteborg]]: E. Adamson, E. Ekström, T. Torbjar, O Svantesson. Li estis ekde [[1932]] sekretario de [[Sveda Instruista Esperanto-Fako]], organizis en 1931 SEGIS, kiu liveras Esperantajn novaĵojn al la sveda gazetaro. T. Torbjar lerte organizis Esperanto-kursojn kaj fariĝis [[1932]] prezidanto de [[Sveda Instruista Esperanto-Fako]]; li estas peranto de [[Internacia Pedagogia Revuo]];

* [[Hällevik]]: H. Ysner;

* [[Helsingborg]]: s-ino [[Ebb Persson]] nask. Andersson, fidela lernantino de Backman, G. Henriksson, agema pri radio kaj turismo;

* [[Härnösand]]: gimnastikdirektoro E. Blomberg;

* [[Höganäs]]: [[Albin Johansson]];

* [[Höör]]: [[Nils Olsson]];

* [[Insjön]]: [[Ivar E. Karlsson]] lerta prezidanto;

* [[Jämjöslätt]] - kursgvidanto E. Österlind;

* [[Jönköping]] ĵurnalistoj [[Knut Jensie]] kaj [[Ernst Juneby]], veterano F. Skog;

* [[Katrineholm]]: B. Ortengren;

* [[Kil]]: H Nordling;

* [[Kiruna]]: G. Otterfors kaj G. M. Bengtsson. La laste nomita kun vervo kaj lerto gvidis la Esperanto-movadon en [[Lapplando]], aranĝis la grandajn kursojn de la eksterlandaj instruistoj Seppik kaj Ruus kaj entute estis la firma Esperanto-roko en [[Lapplando]].

* [[Kristianstad]]: [[Nils Nordlund]] verkis multajn Esperanto-lernolibrojn;

* [[Kristinehamn]]: Hjärtstädt eldonis diversajn lernilojn.

* [[Landsbro]]: [[Helmer Engstrand]];

* [[Linköping]]: f-ino [[Anna Gyllsdorff]];

* [[Lugarn]]: U. Hultin, A. Malmkvist;

* [[Ludvika]]: F. Johansson instruas;

* [[Luleå]]: pioniris J. A. Brogren;

* [[Lund]]: J. Ek kaj [[Olle Olsson]] faris miraklojn.

* [[Malmö]]: fidele laboras [[Otto A. Nilsson]] kaj la pioniro [[Erik Andersson]]; [[Harry Nilsson]] gvidas pri turismo.

* [[Munkedal]]: J. A. Hansson.

* [[Norrköping]]: lerte agadas [[Josef Pihlström]], [[Sven Ragnar]], O. Göransson, P. Skarp kaj f-ino [[Eva Tibbling]];

* [[Rödeby]]: instruisto [[Fritiof Ahnfeldt]], senlaca Esperanta pioniro de la provinco [[Blekinge]].

* Nyberget ekster [[Smedjebacken]]: [[Stellan Engholm]] konata Esperanto-verkisto kaj lia edzino.

* [[Stokholmo]] sin prezentis en la lastaj tempoj multaj novaj propagandistoj, se ni nomas ekz. [[Bernhard Eriksson]], H. Nordkvist, [[Birger Gerdman]], [[Sven Bohlin]], [[Sam Owen Jansson]], Sigv. Håkansson, [[Thedor Julin]], H. Halldor, A. Larson, [[Hjalmar Lindstedt]], [[Bengt Skantz]], E. Malmkvist, N. Hedgren, [[Rudolf Pehrsson]], [[Carl Ohlsson]], s-ino [[Eva Julin]] kaj f-ino [[Alfhild Svedmark]], restas tamen multaj por nomi. Eksurbestro [[Carl Lindhagen]] faris laŭdindan laboron en la [[Parlamento]];

* [[Sundsvall]]: C. W. Sjögren, [[Edvin Bjorkstrand]] kaj A. Hellbom.

* [[Svennevad]]: la instsuisto [[Linus Andren]].

* [[Södertälje]]: [[Erik GRAHN]], [[Herman Leijon]], instruistino [[Hanna Eriksson]].

* [[Sölvesborg]]: f-ino [[Ella Nilson]].

* [[Uddevalla]]: [[Einar Dahl]].

* [[Uppsala]]: [[Frits Lindén]], [[Gösta Norling]], [[Ernst Brink]], [[Karl Söderberg]] kaj profesoro de finno-ugraj lingvoj [[Björn Collinder]], unu el la plej lertaj lingvistoj nuntempaj, krome A. Palm.

* [[Visby]]: K. G. Andersson.

* [[Vingåker]]: instruisto [[Hjalmar Kihlberg]].

* [[Västervik]]: [[Ernst Nordgren]] kaj proksime, en [[Ankarsrum]], H. Nanning.

* [[Västerås]]: O. Dahrne.

* [[Ystad]]: [[Harald Skog]] (kiu verkis propagandaĵon, i. a. la unuan broŝuron kontraŭ [[Ido (lingvo)|Ido]]), [[Algot Jönsson]].

* [[Örebro]]: f-ino [[Ruth Hallgen]], [[Bernhard Lavén]], [[Olle Persson]], [[Sigurd Ekendahl]] kaj [[Erik Carlén]].

Kun "[[Arbetarnas_bildningsförbundArbetarnas bildningsförbund|Arbetarnas Bildnings-Förbund]]" (ABF, Kleriga asocio de laboristoj) SLEA intime kunlaboras kaj dum la vintra sezono 1931-1932 la nombro de ties studrondoj de Esperanto estis 432; Esperanto estis la duaranga temo de ĉiuj ABF-studrondoj, kaj la nombro tiuepoke konstante kreskis.

Eldona Societo Esperanto (ESE, svede ''Förlagsföreningen Esperanto'') eklaboris aktive sub la gvido de H. Halldor en [[1925]]. De tiam ĝis 1934 ĝi eldonis 7 lernolibrojn, 7 lego- kaj ekzerc-librojn kaj 11 literaturajn verkojn, inter ili: [[Per_Balono_al_la_Poluso|Per Balono al la Poluso]] (1930), [[Gösta Berling]] (1934) kaj [[Sveda Antologio]] (1934). La valoro de tiuj verkoj estas en ora valuto kalkulata 66 svisaj frankoj. El ĝiaj eldonaĵoj kelkaj gramatikoj atingis kelkdekmilon. ESE estas ankaŭ unu el la plej granda vendistoj de fremdaj eldonaĵoj.

* '''1933''': Nylén, Paul. Esperanto en Svedlando. En: [[La Espero (Svedio)]] 1933:7–8, p.  109-111

* '''1985''': Sandgren, Karl Olof. Kristanaj Esperanto-pioniroj en Svedio. En: [[Dia Regno]] 1985:1 (Jan.), p.  2617-2618, daŭrigo 1985:2, p.  2624-2625, 1985:3, p.  263?–263?

* [http://www.slea.se/ Hejmpaĝo de SLEA]

* [http://aleph.onb.ac.at/F?func=find-b&request=esperanto+movado+svedio&find_code=WRD&x=8&y=5 Libroj] pri la Esperanto-Movado en Svedio en la [[Esperantomuzeo_kaj_Kolekto_por_PlanlingvojEsperantomuzeo kaj Kolekto por Planlingvoj|Kolekto por Planlingvoj kaj Esperanto-Muzeo]]