Agent Orange: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
[[Image:Agent Orange Cropdusting.jpg|thumb|right|250px|Disŝpruco de oranĝa agilo en Vjetnamio dum Operacio Ranch Hand, kondukita de [[1962]] ĝis [[1971]]]]
 
'''Agent Orange''' [oranĵ] ([[Oranĝa Agento]] aŭ [[Oranĝa Agilo]]) estas miksaĵo de [[Senfoliilo|herbicidaj]] kemiaĵoj, kiujn la [[Usono|usona]] armeo disŝprucis en [[Vjetnamio]] dum la [[Vjetnama milito]], inter [[1962]] kaj [[1970]]. Tio servis duoblan celon: unuflanke oni volis senfoliigi la arbojn, kiuj kaŝis la trupojn de [[VietkongoVjetkongo]], aliflanke oni volis detrui rikoltodonajn plantojn, por malsatigi la malamikojn.
 
La miksaĵo entenis saman kvanton el krudaj butilaj esteroj de 2,4-diklorofenoksi-acetono (2,4-D) kaj 2,4,5-triklorofenoksi-acetono (2,4,5-T). La Agent Orange entenis plue en diversa proporcio 2,3,7,8-tetraklorodibenzo-p-[[dioksino]]n, kiu estas kromprodukto de produktado de 2,4,5-T kaj estas tre venena eĉ en malgranda kvanto. La usona armeo disŝprucis ĉ. 50 milionojn da litroj de Agent Orange. Tiu kvanto entenis ĉ. 170 kg da dioksino.
Linio 8:
 
====Historio====
Dum la [[dua mondmilito]], kiam la usonaj fortoj renkontis malfacilaĵojn kun la japana armeo, oni havis la ideon malsategigi Japanion detruante la rizokampojn per potenca herbicido. Post longaj serĉadoj, la ĥemia senfoliigo kromnomota '''Agent orange''' aŭ Oranĝa Agilo, estas testita sur [[atolo]] en la [[Pacifika oceano]]. Ĝi estas tiom malutila ke [[Franklin D. Roosevelt]] rezignas ĝin uzi. [[Dwight D. Eisenhower]], kun malpli da skrupuloj, ebligas pluan serĉadon en [[1959]]. La 31-an de novembro 1961, [[John F. Kennedy]] donas la verdan lumon por uzi ĝin en Vjetnamio. Ekde la {{daton|12|januaro|1962}}, kaj dum 10 jaroj, 41.635.000 litroj de oranĝa agilo estas disŝprucitaj sur preskaŭ 2 milionojn da [[hektaro]]j de arbaro kaj [[rizejorizkampo]]j en tri landoj. <ref>Retejo pri la studoj de Raoul Marc Jennar http://www.stop-monsanto.qsdf.org/raoulmarcjennar.html</ref>
 
==Piednotoj==