Kiel registrite je 22:06, 27 jan. 2011 redakti Tonyo (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 8 026 redaktoj Neniu resumo de redakto ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 22:12, 27 jan. 2011 redakti malfari Tonyo (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 8 026 redaktoj Neniu resumo de redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 10: ==Ecoj de la materio== Ni diferencigas inter substancoj uzante la (propr)ecojn aŭ distingajn karakterizaĵojn de la [[materio]]. Ekzemple, la substanco bromo povas esti priskribita kiel malhel-ruĝa likvo, bolanta je 58,8°C, frostiĝanta je ~~esti priskribita kiel malhel-ruĝa likvo, bolanta je 58,8°C, frostiĝanta je~~ -7,3°C, kaj facile vaporiĝanta por formi brunan vaporon. Linio 21 ⟶ 20: Proprecoj de substancoj estas klasitaj laŭ du ĉefaj grupoj, nome: fizikaj kaj kemiaj. ''[[fizika eco]]'': La fizikaj ecoj estas karakterizaĵoj de la materio kiuj povas esti observataj aŭ mezurataj sen ŝanĝi la kemian konsiston kaj identecon de la substanco. La proprecoj de bromo donitaj en la komenco estas fizikaj -- bolpunkto, fandopunkto, koloro, ktp. La fizika aspekto de substanco povas ŝanĝiĝi dum la determinado de fizika eco, sed ĝia kemia identeco ne aliiĝas. Ekzemple, la determinado de la fandopunkto de solido ŝanĝas ĝin en likvon. La aspekto de la likvo estas tre malsama, sed la kemia konsisto kaj de la likvo kaj de la solido estas la sama. Tiel, oni konsideras fandopunkton fizika eco. ''[[kemia eco]]'': Kemiaj ecoj povas esti observataj, kondiĉe ke okazas iu ŝanĝiĝo en la kemia konsisto kaj identeco de substanco. La kemiaj ecoj priskribas la manierojn laŭ kiuj substanco povas ŝanĝiĝi, ĉu sola, ĉu per interagado kun aliaj substancoj. Ekzemple, unu el la Linio 33 ⟶ 32: Priskribante kemiajn ecojn, oni ofte specifas tiajn kondiĉojn kiel ~~temperaturon~~[[temperaturo]]n aŭ ~~premon~~[[premo]]n, ĉar ili povas influi la interagon inter substancoj. Ekzemple, du substancoj povas eksplode reakcii je 1000°C, sed tute ne reakcii je 100°C. Aldone, plejparto el la kemiaj ecoj de substanco ne Linio 59 ⟶ 58: Unu el la plej oftaj tipoj de fizika ŝanĝo kuntrenas [[stat-ŝanĝo]]n. Stat-ŝanĝoj estas fizikaj ŝanĝiĝoj laŭ kiuj substancoj ŝanĝiĝas de unu [[ateristato\|stato]] (gasa, likva, aŭ solida) al alia. Konsideru jenan ekzemplon. Se oni sufiĉe altigas la temperaturon de glacia kubo, ĝi fandiĝos kaj iĝos likvo. Daŭra varmigado de la likvo fine boligos ĝin kaj ŝanĝos ĝin al gaso (akvo-vaporo). Se oni inversigas la procedon kaj malaltigas la temperaturon, la gaso kondensiĝos al likvo, kaj la likvo frostiĝos al solido. La ĉeeston de akvo en ĉiu stadio de la ciklo oni povas pruvi, restarigante la originajn kondiĉojn kaj aplikante provojn por elmontri, ke la kemiaj ecoj estas, en ĉiuj kazoj, tiuj de akvo. Linio 70 ⟶ 69: ==Vidu ankaŭ:== [[Universo]] [[Mikromondo]] [[Substanco]] [[Kemiaj Elementoj]] ~~~ [[Neorganikaj Substancoj]] ~ [[Organikaj Substancoj]] ~ [[Fiziko-Kemiaj Konceptoj]]~~ * [[Partikla fiziko]] * [[Antimaterio]]

Materio: Malsamoj inter versioj