|
[[Dosiero:Copyleft.svg|thumb|right|La "inversa 'c' en plena cirklo" estas la rajtoceda simbolo. Ĝi estas la [[©|kopirajtaaŭtorrajta simbolo]] inversita. Malsame al la kopirajtaaŭtorrajta simbolo, ĝi ne havas juran signifon.]]
'''Rajtocedo'''<ref>La vorto estas proponata en la artikolo "1,92 milionoj da dolaroj kontraŭ 24 kantoj", en ''Kontakto'', 232 (2009:4), ISBN 0023-3692, pĝ. 6.</ref> (aŭ laŭlitere el-Angligite, sed neprecize '''kopilaso''', angle ''copyleft'') estas la praktiko uzi [[kopirajtoaŭtorrajto|kopirajtanaŭtorrajtan]] leĝon por forigi limigojn sur la distribuado de kopioj kaj modifitaj versioj de verko, kun la postulo ke la samaj liberecoj estu konservataj ĉe modifitaj versioj. En la angla ĝi estas [[vortludo]], ĉar "right" signifas kaj "rajto" kaj "dekstra", kaj "left" signifas kaj "lasita" kaj "maldekstra".
Rajtoceda permesilo estas formo de [[permesilo]] kaj povas esti uzita por modifi kopirajtojnaŭtorrajtojn por verkoj kiel komputila [[programaro]], dokumentoj, [[muziko]] kaj [[arto]]. Ĝenerale kopirajtaaŭtorrajta leĝo permesas al aŭtoro malpermesi al aliaj reprodukti, adapti aŭ distribui kopiojn de la verko de la aŭtoro. Kontraste aŭtoro povas, pere de rajtoceda permesilo, doni al ĉiu persono, kiu ricevas kopion de verko, la permeson reprodukti, [[derivita verko|adapti]] aŭ distribui la verkon se nur ajnaj rezultintaj kopioj aŭ adaptoj estas ankaŭ submetitaj al la sama rajtoceda permesilo. Multe uzata rajtoceda permesilo estas la [[GPL|GNU Ĝenerala Publika Permesilo]]. [[Krea Komunaĵo]] provizas similan permesilan elementon nomitan ''Samkondiĉe'' (''ShareAlike''), sed ĝi estas rajtocedo nur kiam ĝi estas parto de libera permesilo (do KK Atribuite-Samkondiĉe, sed ne KK Atribuite-Nekomerce-Senkondiĉe).
Rajtoceda permesilo ankaŭ povas esti karakterizita kiel kopirajtaaŭtorrajta permesilo en kiu aŭtoro fordonas kelkajn sed ne ĉiujn rajtojn kiujn li havas laŭ la kopirajtaaŭtorrajta leĝo. Anstataŭ permesi ke verko iĝu tute [[publika havaĵo]] (por kiu neniuj kopirajtajaŭtorrajtaj limigoj validas), rajtocedo permesas al aŭtoro konservi kelkajn, sed ne ĉiujn, kopirajtajnaŭtorrajtajn limigojn por tiuj kiuj deziras agi en maniero kiu alikaze estus konsiderata kopirajtaaŭtorrajta malobservo.
Dum kopirajtaaŭtorrajta leĝo protektas la rajtojn de la kreinto igante lin regi la disdonadon kaj modifadon, la ideo de rajtocedo estas doni subjektivan [[libereco]]n al uzantoj. Rajtocedaj permesiloj malimplicite forigas tiujn limigojn kiuj laŭ la kreinto ne donas liberecon al la uzanto.
;Piednotoj
== Vidu ankaŭ ==
* [[KopirajtoAŭtorrajto]]
* [[Krea Komunaĵo]]
* [[Libera verko#Rajtocedo]]
|
