Atlantikaj arbaroj: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
TXiKiBoT (diskuto | kontribuoj)
e robota aldono de: zh:大西洋沿岸森林
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e robota modifo de: it:Riserve della foresta atlantica; cosmetic changes
Linio 1:
[[Dosiero:Atlantic Forest SPOT 1233.jpg|thumb|300px|Atlantika arbaro : [[Satelito|satelita]] bildo]]
La '''Atlantika arbaro''' ( [[Portugala lingvo|portugale]] : ''Mata Atlântica'' ) estas vasta teritorio kun kvar [[biomo]]j, nome [[Tropikaj kaj subtropikaj humidaj foliarbaroj]], [[Tropikaj kaj subtropikaj sekaj foliarbaroj]], [[Tropikaj kaj subtropikaj herbejoj, savanoj kaj arbedaroj]], kaj [[Mangrovarbaro]]j, kiuj etendiĝas laŭlonge de la [[Atlantika Oceano|atlantika]] [[marbordo]] de Brazilo ekde [[Norda Rio-Grando]] norde, ĝis [[Suda Rio-Grando]] sude, kaj landinterne kiel fore tiel [[Paragvajo]] kaj la [[Argentino|argentina]] provinco de [[Provincoj de Argentino|Misiones]].
 
Tiuj biomoj prezentas riĉegan [[biodiverseco]]n; tial la organizaĵo Naturprotekto Internacie ( angle : ''Conservation International'' ) indikis Atlantikan arbaron kiel [[biodiverseco-varmpunkto]]n; por la sama kialo [[Unesko]] signis Atlantikan arbaron kiel [[Biosfera rezervejo|biosferan rezervejon]]. Ĝi nuntempe ĉefe nur postrestas en [[Brazilo]] kaj estas fragmentita. Atlantika arbaro estas la dua plej granda [[Tropiko|tropika]] [[arbaro]] de [[Sudameriko]] kaj limtuŝas la [[Amazona arbaro|amazonan arbaron]]. Ĝia vasteco malpliiĝis iompostiome pro daŭra [[Kafo|kafkafplantado]]plantado kaj [[Bovo|bov]][[bredado]] dum la [[20a jarcento]]. Pro tiuj homaj agodoj la atlantika arbaro estas tro malgrandigita kaj estas endanĝerigita same kiel ĝiaj riĉaj [[ekosistemo]]j.
== Vegetaĵar-tipoj ==
La teritorio de Atlantika arbaro inkluzivas diferencajn tipojn de arbaroj.
* La marbordaj ''[[Restinga (biomo)|restingaoj]]'' estas malaltaj arbaroj kiuj kreskas sur stabiligitaj marbordaj [[duno]]j.
* La marbordaj arbaroj, ankaŭ sciataj kiel ''Atlantikaj humidaj arbaroj'', estas ĉiamverdaj strukturitaj tropikaj arbaroj.
* Internlande troviĝas la internlandaj arbaroj, ankaŭ sciataj kiel ''Atlantikaj duondeciduaj arbaroj'', kie multaj arboj faligas siajn foliojn dum la seka [[sezono]].
* Pli landinterne estas la ''Atlantikaj sekaj arbaroj'', kiuj konstituas transiron inter la [[Arida klimato|aridaj]] [[Kaatingo]] ( aŭ Blanka arbaro ) nordoriente kaj [[Cerado]], [[Savano|savana]] [[ekoregiono]], oriente.
* Montaraj humidaj arbaroj troviĝas en la ''Serra do Mar'' kaj tra la montaroj kaj [[altebenaĵo]]j de suda Brazilo, kaj gastigas la [[araŭkario]]jn kaj ĉiamverdajn arbojn el la [[Familio (biologio)|familioj]] de [[laŭracoj]] kaj [[mirtacoj]].
* [[Arbustaro|Arbustaraj]] [[Montaro|montaraj]] savanoj troviĝas je la plej altaj situoj.
== Ekoregionoj ==
[[Dosiero:Curitiba waterfall.jpg|thumb|200px|[[Praarbaro]] en la Atlantika arbaro de [[Paranao]].]]
'''Tropikaj kaj subtropikaj humidaj foliarbaroj'''
Linio 35:
* Mangrovoj de Rio Piranhas
* Mangrovoj de Rio São Francisco
== Vidu ankaŭ ==
* [[Jakutingo]]
== Eksteraj ligiloj ==
{{Commons|Category:Atlantic forest}}
{{Portalo Biologio}}
* [http://www.biodiversityhotspots.org/xp/Hotspots/atlantic_forest/Pages/default.aspx Atlantika arbaro (''Conservation International'')] {{en}}
* [http://www.panda.org/what_we_do/where_we_work/atlantic_forests/ Atlantika arbaro (''WWF'')] {{en}}
* [http://www.panda.org/what_we_do/where_we_work/atlantic_forests/ Mapo Atlantika arbaro (WWF)] {{en}}
 
[[Kategorio:Geografio de Argentino]]
[[Kategorio:Geografio de Brazilo]]
Linio 63 ⟶ 64:
[[he:היער האטלנטי]]
[[hu:Atlanti-parti Esőerdő Rezervátum]]
[[it:Riserve della foresta atlantica costa della scoperta]]
[[ja:大西洋岸森林]]
[[ka:ბრაზილიის ატლანტიკური ტყე]]