Ĉinio (regiono): Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Tchock00 (diskuto | kontribuoj)
e aldonis ligo de apartigilo
Celumio (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
{{Redaktata}}
{{AliajSignifoj|Ĉinio (apartigilo)}}
''Tiu ĉi estas pri la ĉina civilizacio,kiel la stato ofte sciita,vidu [[Ĉina Popola Respubliko de Ĉinio]] kaj kiel Tajvano, vidu [[Respubliko de Ĉinio]]''
 
{{Informkesto
Linio 44:
En 1949, post la finiĝo de grava batalo en la [[ĉina Revolucio|Ĉina Civila Milito]], du statoj vokante sin mem '''Ĉinio''' aperis:
* {{flago|Tajvano|40}} La '''[[Respubliko Ĉinio|Respubliko de Ĉinio]]''' (ROC) establita en 1912 en kontinenta Ĉinio, nun ofte sciita kiel ''Tajvano'', havas regon super la insuloj de [[Tajvano]], [[Penghu]], [[Kinmen]], [[Matsu]], la [[Dongsha Insuloj]](Pratas Insuloj) kaj kelkaj aliaj periferiaj insuloj.
* {{flago|Ĉinio|40}} La '''[[Ĉina Popola Respubliko de Ĉinio]]''' (PRCĈPR), establita en 1949, ofte sciita kiel ''Ĉinio'', havas regon super [[Ĉeftera Ĉinio]] kaj la plejparte mem-regantaj teritorioj de [[Honkongo]] (ekde 1997) kaj [[Makao]] (ekde 1999).
 
En la 1950aj jaroj, ŝanĝo al ekonomiaj politikoj en Tajvano transformis la insulon en teknologio-oriente industriigis evoluigita ekonomion post periodo de altaj kreskigaj indicoj kaj rapida industriigo. En la ĉeftero de Ĉinio, en la 1970aj jaroj, reformo sciita kiel la [[Kvar Modernigoj]] plibonigita agrikulturo, industrio, teknologio kaj defendo, levante vivajn normojn kaj farante la PRC-n por unu el la grandaj potencoj.<ref>{{Cito|URL=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ch.html |Titolo=CIA – '&#39;The World Factbook'&#39; – China. Accessed November 26, 2009 - CIA – '&#39;La Monda Factbook'&#39; – Ĉinio. Alirita novembron 26, 2009 |Eldonejo=Cia.gov - Cia.Gov |Dato= |Alirdato=2011-01-23}}</ref><ref>{{Cito|URL=http://www.eric.ed.gov/ERICWebPortal/custom/portlets/recordDetails/detailmini.jsp?_nfpb=true&_&ERICExtSearch_SearchValue_0=ED460052&ERICExtSearch_SearchType_0=no&accno=ED460052 |Titolo=Dahlman, Carl J; Aubert, Jean-Eric. ''China and the Knowledge Economy: Seizing the 21st Century'', WBI Development Studies. World Bank Publications. Accessed January 30, 2008 - Dahlman, Carl J; Aubert, Jean-Eric. ''Ĉinio kaj la Scia Ekonomio: Kaptanta la 21a Jarcento'', WBIa Evoluado Studoj. Monda Banko Eldonoj. Alirita januaron 30, 2008 |Eldonejo=Eric.ed.gov - Eric.Ed.Gov |Dato= |Alirdato=2010-06-02}}</ref><ref>{{Cito|URL=http://www.economist.com/surveys/displaystory.cfm?story_id=E1_PNTJQTR |Titolo=The Real Great Leap Forward. The Economist. Sept 30, 2004 - La Vera Granda Saltego Avanulo. The Economist. Sept 30, 2004 |Eldonejo=Economist.com - Ekonomikisto.Com |Dato=2004-09-30 |Alirdato=2010-06-02}}</ref>
Linio 70:
 
===Ĉinaj nomoj===
La oficiala nomo de Ĉinio ŝanĝis kun ĉiu [[dinastio]] aŭ kun ĉiu nova registaro, la imperiaj registaroj plu-gvidita al si mem kiel la Imperio de la Granda [[Qing]], Imperio de la Granda [[Ming-dinastio|Ming]], ktp. Tamen, la ofta nomo restita kiel ''Zhōngguó'' (中/中國), tra dinastiaj ŝanĝoj. Tio ĉi tradukas tradicie kiel "Meza Reĝlando" aŭ kiel "centra lando."
 
Imperiestro estas opiniita kiel ĉiela filo, ĉio sub la ĉielo apartenas al imperiestro. Antikve oni opiniis,ke akvo ĉirkaŭas Ĉinion norde kaj sude, oriente kaj okcidente.
 
La nomo ''Zhōngguó'' unue aperis en la ''[[Klasiko de Historio]]'' (6a jarcenta a.k.) kaj estis uzita plu-gvidi al la lasta Zhou-dinastio, kiel ili kredis ke ili estis la "centro de civilizacio," Dum loĝantaro en la kvar kardinaloj estis vokitaj ''Orienta Yi(夷)'', ''Suda Man(蛮)‘’)'', ''Okcidenta Rong(戎)'' kaj ''Norda Di(狄)'' respektive. Kelkaj tekstoj implicas ke "Zhōngguó" estis originale signifita plu-gvidi al la ĉefurbo de la suvereno, malsami de la ĉefurbo de liaj vasaloj. Malglate tradukita kiel "Zhōngguó, la ĉefurbo." La uzo de ''"Zhōngguó"'' implicis aserton de politika praveco kaj ''"Zhōngguó"'' estis ofte uzita de deklaras kiun vidis sin mem kiel la sola laŭleĝa posteulo al antaŭaj ĉinaj dinastioj; ekzemple, en la epoko de la Suda [[Song-dinastio]], ambaŭ la [[Jin-dinastio]] (1115–1234) kaj la Suda Song stato asertita esti ''"Zhōngguó."''Vidas Quansongwen (8,345 ĉapitroj), 2005. Historiaj tekstoj skribita en la periodo de Suda Song plu-gvidas al la Jin Dinastio kiel "barbaroj", dum Jin tekstoj portretas la Song-dinastion kiel "Manzi".
 
''Zhōngguó'' estis uzita kiel ofta nomo por la [[Respubliko Ĉinio|Respubliko de Ĉinio]] (''Zhonghua Minguo'') post ĝia establo en 1912. Post kiam la Komunistoj transprenis regon de Ĉinio en 1949, ili establis la [[Ĉina Popola Respubliko De Ĉinio]]-n (PRCĈPR). Rezulte, la PRC estas nun ofte sciita kiel "Ĉinio" aŭ "''Zhōngguó''". La Respubliko de Ĉinio nuntempe estas ofte sciita kiel "[[Tajvano]]".
 
===Modernaj enhavaj signifoj===
Modernaj ĉinlingvaj enhavoj de '''Ĉinio''' havas:
*De historio, tuta serio da dinastioj kaj kontinua historia sistemo: [[Tri Suverenoj kaj Kvin Imperiestroj]], [[Xia-dinastio]], [[Shang-dinastio]], [[Zhou-dinastio]], [[Qin-dinastio]], [[Han-dinastio]], [[Tri Regnoj]], [[Jin-dinastio]], [[Suda kaj Norda dinastio]], [[Shui-dinastio]], [[Tang-dinastio]], [[Kvin-dinastioj]], [[Dek Regnoj]], [[Song-dinastio]], [[Yuan-dinastio]], [[Ming-dinastio]], [[Qing-dinastio]], [[Respubliko de Ĉinio]], [[Popola Respubliko de Ĉinio]].
*De geografio,granda regiono situe en la orienta Azio de Eŭropa kaj Azia Kontinento, en la okcidenta bordo de Pacifiko, kun la plejmulta loĝantaro (pli 1,3 miliardoj), kun landa vasteco de 10 450 000 kvadrataj km² laŭ la konstitucio de Popola Respubliko de Ĉinio.
*De nacio, Ĉina Nacio (ĉine:中华民族) kun 56 nacioj da stata unuiĝo, ĉefe inkluzive de [[Hanoj]], [[Manĉuroj]], [[Mongoloj]], [[Hujoj]], [[Tibetanoj]], [[Mjaŭoj]], [[Ĝŭangoj]], [[Ujguroj]] ktp.
*De politico,nun inkluzive de du registaroj kolektive sendependaj: [[Ĉina Popola Respubliko]] kaj [[Respubliko de Ĉinio]],kiuj deklamas,ke kontraŭa flanko regas sian landteron. Landtero deklamita de [[Respubliko de Ĉinio]] estas pli granda ol tio de [[Ĉina Popola Respubliko]].Respubliko de Ĉinio havis fakton,ke ĝi sendepende regis parton de Ĉinio, kvankam nun ĝi ne estas agonoskita de multe da landoj.
 
La difino pri Ĉinio havas tre gravan signifon por popola land-eniro. Ekzemple, kiam loĝanto de Ĉina [[Hongkongo]] kaj [[Makao]] petas la rehejman atestilon,ĉiuj loĝantoj en Hongkongo/Makao rajtas peti la rehejman atestilon,tute egale ĉu naskiĝo en Hongkongo/Makao aŭ en alia regiono de Ĉinio. Ili rajtas peti la rehejman atestilon. Se iu naskiĝas en loko kun suverena konflikto (ekz. Tibeta Sudo), kaj tiu ankaŭ havas loĝantan kvalifikon de Hongkongo/Makao. Lia kvalifiko de Ĉina civitano rilatas kun la difino de Ĉinio.