|
:''{{AliajSignifoj|teksto=Pri la "vojo", la centra koncepto de [[taoismo]], vidu en [[tao]].'' Pri aliaj signifoj, vidu [[Taŭo (apartigilo)]]}}
----
{{Grekaj literoj|litero=Tau uc lc}}
'''Taŭo''', (majusklamajuskle '''Τ''', minusklaminuskle '''τ'''; ([[Greka lingvo|greka]] nomo ''Ταυ''Ταῦ {{IFAPrononco|[tau]|tau̯}} aŭ {{IFAPrononco|taf|[taf]}}) estas la 19-a [[litero]] de la [[greka alfabeto]]. En la sistemo de [[grekaj numeraloj]] ĝi havas valoron [[tricent|300]]. En la greka nomo de la litero, la prononco de la kombinaĵo ''αυ'' ŝanĝiĝis de (verŝajna) antikva {{IFAPrononco|/au/|au̯}} al moderna {{IFAPrononco|af|/af/}}.
La simboleco de la [[kruco]] estas koneksa ne nur al litero [[ĥio (litero)|ĥio]], sed ankaŭ al taŭo, la ekvivalento de la lasta litero en la [[fenica alfabeto|fenica]] kaj malnovajla malnova [[hebrea alfabeto|hebrea]] alfabetoj, kun tio ke taŭo estis originale krucoforma.
== Sciencaj uzoj ==
La minuskla litero τ estadas uzata kiel simbolo por:
* La perceptis moviĝo-interspaco en [[ĝenerala taŭa teorio]], [[psikologio|psikologia]] principo de [[percepto]].
* [[Momanto (fiziko)|Momanto]], la turna forto en [[mekaniko]].
* La rudimenta [[taŭa leptono|taŭa leptona]] partiklo en [[partikla fiziko]].
* La vivperiodo de [[spontana eligo|spontana eliga]] procezo.
* La [[tempa konstanto]] de iu aparato, ekzemple [[RC-cirkvito]].
* [[Pozitiva tempo]] en [[fizika relativeco|relativeco]].
* La simbolo de kontunueco en elektro-flua [[resonado]].
* [[Koeficiento de korelacio]] — vidu en [[taŭo de Kendall]].
* La [[ora proporcio]] 1.618... (kvankam [[fio (litero)|fio]] (φ) estas pli komuna por ĉi tio).
* [[Taŭa funkcio de Ramanujan]] en [[nombroteorio]].
* Taŭo en [[astronomio]] estas mezuri de [[netravidebleco]], aŭ je jiu kvanto sunlumo ne povas penetri la [[atmosfero]]n.
* [[Taŭo (proteino)|Taŭo]] en [[biokemio]] estas [[proteino]] asociita al [[mikrotubeto]]j.
* [[Ŝera ŝarĝado|Ŝera]] [[streĉo (fiziko)|ŝarĝado]] en [[kontinuaĵa mekaniko]].
* [[Dividanta funkcio]] en nombroteorio (kvanto de [[divizoro]]j de [[entjero]]).
* La prefikso de nomoj multaj [[stelo]]j, laŭ la [[nomo de Bayer|nomoj de Bayer]].
== Aliaj uzoj ==
* En antikva tempoj simbolo por [[vivo]] aŭ [[reviviĝo]], kun tio ke la 8-a litero de la greka alfabeto, [[θ|teto]], estis konsiderata kiel simbolo de [[morto]].
* Taŭo estas kutime konsiderita kiel la simbolo de [[franciskanoj]] pro amo al ĝi de [[Sanktula Sankta Francisko el Asizo]], simbolo de la amortizo kaj de la [[kruco]]. Preskaŭ ĉiuj franciskanaj eklezioj havis pentritan taŭon kun du krucantaj lateroj.
* [[Taŭa misio]], propono al sendi kosmosondilo al mil [[astronomiaj unuoj]] de la Tero kaj Suno.
[[Kategorio:Greka alfabeto]]
| 