Klemento la 13-a: Malsamoj inter versioj

|Posteulo || [[Klemento la 14-a]]

|Baskiĝdato || 7 de märtomarto 1693

|Naskiĝloko|| (([[Venecio]]

'''Klemento la 13-a''' naskiĝis en venecia familio, freŝe levita al nobela rangeco, origina de kvartalo [[Rezzonico (Italio)]], surĉe [[Lago de Como]], el kio la kromnomo. Lia patro apartenis al flanka branĉo de familio de riĉaj komercistoj, nome [[Della Torre]], translokiĝintaj al Venecio kie ili aĉetis la nobelan titolon el la familio Barbarigo. Li estis en Bolonjo ĉe la [[Jezuitoj]] kaj promociiĝis kardinalo en [[1737]]. Antaŭe li okupis gravajn oficojn en Roma Kurio. Nomumite episkopo de [[Padova]], li elektiĝis la 6-a de julio 1758 (kun aprobo de Aŭstrio!). SamajareSamjare la familio akiris, pere de geedziĝoj, kaj kompletis la konstruon de la la palaco [[Canal Grande]] (hodiaŭ [[Ca' Rezzonico]]). En tio ĉio, kaj ankaŭ alimaniere, kooperis la senmezura [[nepotismo]] de Klemento la 13-a.

Spite de miteco kaj afableco de rekta kaj modera karaktero, malavara rilate sian privatan avaĵaronhavaĵaron (kion oni konstatis dum la malsatmizero de tiutempa – 1764-1764 - SudItalioSuda Italio), lia pontifika regado estis perturbata per la ĉiamaj kvereloj pri la postulo pri [[nuligo de la jezuita ordeno]], devenantaj el francaj [[Klerismo|klerismaj]] rondoj. En tiu espolo.epoko KlamentoKlemento la 13-a enkluzivigisinkluzivigis en la liston de la libroj [[Index librorum prohibitorum|malpermesitaj]] ''[[Encyclopédie ou dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers|Encyclopédie]]'' de [[Jean le Rond d'Alembert|D'Alembert]] kaj [[Denis Diderot|Diderot]], kondamno kiu eble pli efikusestus efikinta en la dekojjardekoj antaŭaj. Aliaj grajnaĵoj alvenis el la malpli klerismaj kortegoj de [[Hispanio]], [[Portugalio]] kaj [[Reĝlando de la du Sicilioj]] (.<ref>Tiam reĝolandojregnoj kun aliaj nomoj.</ref>

En [[1758]] la [[markizo de Pombal]] reformista ministro de [[Jozefo la 1-a (Portugalio)]] elpelis el Portugalio jezuitojn kaj ilin amase sendis al [[Civitavecchia]], kiel donaco al papo kaj elpelis ankaŭ la [[Papa nuncio|papan nuncion]] kaj revenigis al Portugalio la portugalan ambasadoron. Eta libreto dirita “eta informo” bildigis Jezuitojn kiel kreintoj de virtuale sendependa regno en Sudameriko, en kiu ili tiranis la ''hindianojnindiĝenojn'': tio ĉio pro ilia nesatega ambicio kaj malavaro. La tezoj estis falsaj (estis la tempo de defendo de la indinojindiĝenoj de [[jezuitaj redukcionojredukcioj]]), sed la kuzokaŭzo de jezuitoj rezultis damaĝata.

En [[Francio]] la parlamento de [[Parizo]], tiam forte influata de [[jansenismo]] kaj de klerismo, ekis premi por la elpelon de Jezuitoj en [[1761]] kaj ekplublikigis kontraŭjezuitajn ''Extraits des assertions'' kiuj, ruze mutilitaj eksterkontekste, konvinkis, spite de kontraŭa opinio de la franca episkoparo, reĝon [[Ludoviko la 15-a (Francio)|Ludovikon la 15-an]] promulgi reĝan dekreton laŭ kiu la jezuitoj rajtis agadi en Francio kondiĉe ke ili kontentigu la postulojn de la parlamento. En [[1762]] la parlamento decidis elpeli Jezuitojn. Klemento la 13-a reagis potestanteprotestante kontraŭ la invado de kompetentoj de la Eklezio per [[buleo]] "[[Apostolicum pascendi]]" en kiu estis repuŝitaj la pretendoj de la parlamento kaj defendis la jezuitojn kontraŭ ruzigitaj akuzoj.

Sed la papa buleo estis ignoritaj kaj preskaŭ samtempe ĉiuj jezuitoj estis elpelitaj el Francio, el subitaliaj reĝolandoj, el [[Duklando deParmode Parmo kaj Piaĉenco]. Hispanio sekvis arestante ĉiuj jezuitojn kaj ilin sendante al Civitavecchia kaj minacante nimanper punonpuno se kelkaj el ili, jam senditaj sen io ajn krom la vestoj surmetitaj, aŭdacus verki ion ajn je sia defendo.

En [[1768]] Klemento elmetis grava proteston (''Monitorium''), kiu provokis invadon de teritoriojn enfeŭditajn al la snktasankta Sidejokilesidejo kiel [[Avinjono]], [[Benevento]] kaj [[Pontecorvo]], kaj ĉiuj registaroj unuiĝis en la postulo ke la paopapo ĉesigis la ekziston de la jezuita ordeno (januaro de [[1769]]). Konsternite, la papo Klemento konsentis kunvoki [[koncistorokonsistorio]]n por pridiskuti la aferoaferon, sed vigile de la porrenkontiĝa difinita tago la papo mortis (22a de februaro 1769).

La papado de tiu papo estis ankaŭ signita de la afero "[[febronismo]]", pensfluo aparte insida por la pureco de la katolika, kaj ĝenerale kristana, kredo: suflagana episkopo de [[Treviro]], Gustavo Febronio, alidirite Johan Nikolaŭs von Hortheim, proponis sinkretismon malpliigante la unikecon de la Krista mesaĝo por krei premisojn al unuiĝo de ĉiuj kristanoj. La febroniaj tezoj estis proksimaj al la absoluteco de tiutempaj registaroj kiuj emis kontroli la katolikan eklezianeklezion kiel jam okazadis rilate la protestantajn komunumojn. Foje tiuj tezoj, vaste akceptitaj de la intelektula socio, estis apogitaj ankaŭ de katolikaj prelatoj.

Klemento la 13-a sukcesis realigi, almenaŭ parte, senakvigon de la agraj marĉoj najbare de Romo, sonĝo de diversaj papoj. Kaj ankaŭ pliriĉigis la Vatikanan bibliotekon per raraj volumoj , kaj koncedis festigi, liturgie, la tagon de la sankta Koro de Jesuo.

En la BazilokoBaziliko de Sankta Petro en Romo oni povas spekti ĉefverkon de Antonio Canova prezentantan papon Klementon la 13-an [http://www.scultura-italiana.com/Galleria/Canova%20Antonio/imagepages/image39.html]

*Kristanae ''Christanae reipublicae''

*Kum ''Cum Primum''

* ''A Quo Diei''

* ''Appetente Sacro''

* ''In Dominico Agro''

* ''Quam Graviter''

[[Kategorio:Historio pri lade papoj]]