Blankkapa maraglo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Linio 82:
 
== Kutimoj ==
Blankkapaj maragloj estas povegaj flugantoj kaj ŝvebas super varmaj aerfluoj. Ili longedaŭre vivas; estas informoj pri birdoj kiuj vivis ĝis 60 jaroj en kaptovivo.
 
Blankkapa maraglo kutime trumpetas kaj grakas laŭte. Tamen televide tre ofte oni montras alian birdokrion nome de [[Ruĝavosta buteo]], ''Buteo ventralis'', kaj tiele estas konata de multaj usonanoj.
[[File:DollywoodBaldEagle.jpg|right|thumb|Blankkapa maraglo ĉe Rezevejo Aglomonto de temoparko en [[Dollywood]].]]
La Blankakapa maraglo estas povega fluganto, kaj ŝvebas sur [[termiko|varmaj konvektofluoj]]. Ĝi atingas rapidojn de 56 – 70 km/h dum glitado kaj flugilfrapado, kaj ĉirkaŭ 48 km/h dum fiŝoportado.<ref name="Terres"/> Ties plonĝorapido estas inter 120 – 160 km/h, kvankam ĝi apenaŭ plonĝas vertikale.<ref>{{cite web|url=http://www.eagles.org/moreabout.html |title=Bald Eagle Facts and Information |publisher=Eagles.org |date=2007-06-28 |accessdate=2009-03-03| archiveurl = http://web.archive.org/web/20080730055210/http://www.eagles.org/moreabout.html| archivedate = 30an de julio, 2008}}</ref> Ĝi estas parte migranta, depende de la loko. Se ties teritorio havas aliron al malferma akvo, ĝi restas tie la tutan jaron, sed se la akvejo frostas dumvintre, tio malebligas akiri manĝon kaj ĝi migras suden aŭ al la marbordo. La Blankakapa maraglo selektas migrovojojn kiuj ĝuas avantaĝon de [[termiko]], ascendoj kaj manĝoresursoj. Dum migrado, ĝi povas ascendi en termika aerfluo kaj poste glitadi suben, aŭ povas ascendi en subigoj kreataj de la vento kontraŭ klifo aŭ alia tereno. Migrado ĝenerale okazas dumtage, kiam la termiko estas produktata de la suno.<ref name="ADW"/>
 
== Nutrado ==
La Blankkapa maraglo nutras sin ĉefe per [[fiŝoj]] (ĉefe [[truto]]j kaj [[salmo]]j)<ref name="Alaska">{{cite web | last =Daum | first = David W. | title = Bald Eagle | publisher =Alaska Department of Fish & Game | date = | url =http://www.adfg.state.ak.us/pubs/notebook/bird/eagles.php | accessdate = 2007-08-15}}</ref> kaj akvobirdoj. Ĝi nur malofte kaptas mamulojn. Sed ties dieto estas diversa (oportunema) kaj inkludas kadavraĵojn[[kadavraĵo]]jn (ĝis grando de [[baleno]], sed prefere de hufuloj kaj grandaj fiŝoj) en kelkaj lokoj kaj ĉefe vintre, [[fiŝoj]]n, etajn [[birdoj]]n, [[ronĝuloj]]n, kaj eĉ foje forrabitan manĝaĵon aŭ rubaĵon el kampadejoj. Mamulaj predoj inkludas [[kuniklo]]jn, [[leporo]]jn, [[lavurso]]jn, [[ondatro]]jn, [[kastoro]]jn, kaj [[cervo|cervidojn]]. Preferataj birdopredoj inkludas [[grebo]]jn, [[alcionedo]]jn, [[anaso]]jn, [[mevo]]jn, [[fuliko]]jn, [[ardeo]]jn kaj [[ansero]]jn. Plej parto de vivaj predoj estas iom pli malgrandaj ol la maraglo, sed ankaŭ estas registritaj atakoj al pli grandaj birdoj kiaj [[cigno]]j. [[Reptilio]]j, [[amfibio]]j kaj [[krustulo]]j (ĉefe [[krabo]]j) estas predataj kiam disponeblas.
 
[[File:Bald eagle fish.jpg|thumb|left|Kun freŝe kaptata fiŝo.]]
Tiu maraglo predas fiŝojn per superflugo de akva surfaco kaj subita preno de la fiŝo el akvo per ĝiaj krifoj. Ĝi manĝas la fiŝon prenante ĝin per unu krifo kaj disŝirante la fiŝon per la alia. Ili havas en ties piedfingroj strukturojn science nomitaj [[spirikulo]]j kiuj permesas ilin akurate kapti fiŝojn. Ankaŭ [[Fiŝaglo]] ĝuas tiun adapton.<ref name="Terres">{{cite book| last =Terres| first =J. K.| authorlink =John Kenneth Terres| title =The Audubon Society Encyclopedia of North American Birds| publisher =Knopf| year =1980| location =New York, NY| pages = 644–646| doi =| isbn =0-394-46651-9}}</ref>
 
La Blankakapa maraglo havas povegajn kalkanumojn kaj estis konstatita flugante kun 15funta ido de [[Hemiona cervo]].<ref>{{cite web|url=http://www.seaworld.org/animal-info/info-books/raptors/diet.htm |title=Birds of prey&nbsp;— Diet & Eating Habits |publisher=Seaworld.org |date= |accessdate=2009-03-03}}</ref> Oni ĉirkaŭkalkulis ke la kroĉokapta povo (funtoj por kvadrata colo) de la Blankakapa maraglo estas dekoble pli granda ol tiu de homo.<ref>http://www.hawkquest.org/TA/XL/Gripping.pdf</ref> Foje la fiŝo povas esti tro peza kaj la maraglo ne kapablas lerte forflugi kun ĝi kaj povas fali enakve. Tiam ĝi povas fornaĝi al sekurloko aŭ droni aŭ mortiĝi pro [[hipotermio]]. Dum konkurenco por manĝo, tiuj maragloj kutime hegemonias super aliaj fiŝomanĝantoj kaj kadavromanĝantoj, agrese forpelante [[mamulo]]jn kiaj [[kojoto]]j kaj [[vulpo]]j kaj birdoj kiaj [[korvedo]]j, [[mevo]]j, [[vulturo]]j kaj aliaj [[rabobirdo]]j. La Blankakapaj maragloj povas esti forpelataj de la propra specio aŭ de la [[Reĝa aglo]]. Neniu el ambaŭ specioj estas konata kiel dominanta, kaj la rezulto dependos el la individua animalo. Foje la Blankakapaj maragloj ŝtelas fiŝojn kaj aliajn predojn el pli malgrandaj rabobirdoj, kiaj la [[Fiŝaglo]], praktiko konata kiel [[kleptoparazitado]].<ref>{{cite journal|last=Jorde|first=D.G.|authorlink=|title=Kleptoparasitism by Bald Eagles wintering in South-Central Nebraska|journal=Journal of Field Ornithology|volume =59|issue=2|pages=183–188|year =1998 | url =http://elibrary.unm.edu/sora/JFO/v059n02/p0183-p0188.pdf |format=PDF| doi = | id = | accessdate =2007-08-21}}</ref> Sanaj plenkreskuloj de Blankakapa maraglo ne estas predataj en naturo kaj tiele estas konsiderataj pintopredantoj.<ref>{{cite web|url=http://www.sandiegozoo.org/animalbytes/t-bald_eagle.html |title=San Diego Zoo's Animal Bytes: Bald Eagle |publisher=Sandiegozoo.org |date= |accessdate=2009-03-03}}</ref> Unukaze plenkreska maraglo priserĉante neston de [[Migra falko]] por eventuala predo suferis batalon kaj atakon de plonganta falka patro kaj kiel rezulto la maraglo mortiĝis pro tio post kelkaj tagoj.<ref>{{cite web|url=http://bna.birds.cornell.edu/bna/species/660/articles/behavior |title=Cornell University |publisher=Bna.birds.cornell.edu |date= |accessdate=2010-03-20}}</ref>
Foje la fiŝo povas esti tro peza kaj la maraglo ne kapablas lerte forflugi kun ĝi kaj povas fali enakve. Tiam ĝi povas fornaĝi al sekurloko aŭ droni aŭ mortiĝi pro [[hipotermio]].
 
== Reproduktado ==
[[File:Dan Pancamo Baytown Bald Eagles Fall 2010-1.jpg|right|thumb|Pariĝantaj Blankakapaj maragloj]]
Blankakapaj maragloj estas sekse maturaj je 4 aŭ 5 jaroj de aĝo. Kiam ili estas sufiĉe aĝaj por reproduktiĝi, ili ofte revenas al la areo kie ili naskiĝis. Oni supozas, ke la Blankakapa maraglo pariĝas porvive. Tamen, se unu membro de paro mortiĝas aŭ malaperas, la alia elektas novan partneron. Ankaŭ la membroj de paro kiu ripete malsukcesis en reproduktaj klopodoj povas disiĝi kaj serĉi novajn partnerojn.<ref name="Hinterland">{{cite web | title = Bald Eagle | author =R.F. Stocek | publisher =Canadian Wildlife Service | url =http://www.hww.ca/hww2.asp?id=27 | accessdate = 2007-08-19}}</ref> La pariĝado de la Blankakapa maraglo postulas prilaboratajn alvokojn kaj flugajn memmontradojn. La flugo inkludas turnojn, persekutojn kaj ruladon, dum kiuj ili flugas alte, kaptas fingrojn kaj libere falas, separiĝante ĝuste antaŭ frapi la grundon.<ref>{{cite web |url=http://www.michigan.gov/dnr/0,1607,7-153-10370_12145_12202-32581--,00.html|publisher=Michigan Department of Natural Resources|title=Bald Eagle (Haliaeetus leucocephalus) |accessdate=2007-04-24}}</ref>
 
Ili konstruas grandajn nestojn el(la bastonetojplej engranda altajinter arboj,nordamerikaj ĉebirdoj) senarbajel areojbastonetoj kajen herbejojaltaj ili povas nesti surgrundearboj. La paro unuigita dumvive aldonas novajn bastonetojn ĉiujare. Post kelkaj jaroj la nesto povas peziesti ĝis 4504 kg.m Enprofunde, ĝi2,5 lalarĝa inokaj demetaspezi 1-3ĝis ovojn450 -kg plej ofte 21 -tunon;<ref kajname=hbw/> unu elnesto ambaŭtroviĝis gepatrojen kovasFlorido ilin6.1 -lam aliaprofunda, alportas2.9 manĝaĵonm larĝa nestomaterialon-kaj 2,7 dumtunojn 33peza.<ref>{{cite ĝisweb 36|author=Erickson, tagojL. La|year=2007 idoj|publisher=Journey -preskaŭNorth neniam|url=http://www.learner.org/jnorth/tm/eagle/NestAbout1.html 3|title=Bald kajEagle, tiukazeAbout laBald triaEagle estasNests}}</ref> forportitaTiu denesto konservistojhavas porrekordon enkondukikiel la specionplej engranda lokojarbonesto kie malaperiskonata.<ref>http://www.trails.com/arts/amazing- forlasas la neston post 10bird-11 semajnojrecords.aspx</ref> IliLa nesto estas sociajkonstruita -plisur sociajbranĉoj, olkutime aliajen rabobirdoj-:grandaj kiamarboj junulojĉe maturiĝasakvo. (jeĈe 4senarbaj aŭ 5 jaroj) revenas al sia reproduktejoareoj kaj kiamherbejoj maturulojla serĉasBlankakapa nestolokonmaraglo ilipovas preferasnesti lokojnsurgrunde. kie estas aliaj Blankkapaj maragloj.
 
[[File:Fledging Bald Eagle.jpg|thumb|Junulo.]]
En ĝi la ino demetas 1-3 ovojn - plej ofte 2 - kaj unu el ambaŭ gepatroj [[Kovado|kovas]] ilin laŭvice -la alia alportas manĝaĵon aŭ nestomaterialon- dum 33 ĝis 36 tagoj. La ovoj averaĝas 73 mm longe kaj havas larĝon de 55 mm.<ref name="Terres">{{cite book | last =Terres | first =John K. | authorlink =John Kenneth Terres | title =The Audubon Society Encyclopedia of North American Birds | publisher =Knopf | year =1980 | location =New York, NY | page =477 | doi = | isbn =0-394-46651-9}}</ref>
La idoj -preskaŭ neniam 3 kaj tiukaze la tria estas forportita de konservistoj por enkonduki la specion en lokoj kie malaperis- forlasas la neston post 10-11 semajnoj. Ili estas sociaj -pli sociaj ol aliaj rabobirdoj-: kiam junuloj maturiĝas (je 4 aŭ 5 jaroj) revenas al sia reproduktejo kaj kiam maturuloj serĉas nestolokon ili preferas lokojn kie estas aliaj Blankkapaj maragloj.
 
== En la heraldiko kaj Usono ==