Sterko: Malsamoj inter versioj

[[Dosiero:Duengung.jpg|thumb|Disigante [[stala sterko|stalan sterkon]], organikan fekundigilon]]

'''Sterko''' aŭ '''fekundigilo''' estas naturdevena, organika aŭ sintezita, neorganika materialo, kiu entenas kemiajn elementojn por kresko kaj produktemo de la plantoj. Ĝi grandigas la nutrosubstancon de la [[grundo]] aŭ replenumas la detiritajn kemiajn elementojn fare de la antaŭaj kultivplantoj.

El la organikaj sterkoj plej grava estas la stala sterko, la ekskremento de la hejmaj bestoj, ofte miksita kun substerkaĵo. Gravas ankaŭ la plantodevena [[kompoŝtado|kompoŝto]], en kelkaj landoj eĉ homa ekskremento, la birda sterko ([[guano]]). Oni nomas verda sterko tiujn plantojn, kiujn oni kultivas por kovri la [[agro]]n kaj pli poste enplugi en la agron.

 

La stala sterko estas tre riĉa je organikaj materialoj, kiuj plibonigas la akvorezervan proprecon de la agro, tiel malpliigas la [[erozio]]n. Malavantaĝo estas, ke plimulto de la kalio kaj nitrogeno povas perdiĝi, se la bestosterkon tralavas [[pluvo]]. Tio estas evitebla, se oni kolektas la sterkon al holmo kaj kovras ĝin aŭ rapide disŝutas kaj enplugas sur la agro. La verdaj sterkoj plibonigas eĉ la grundostrukturon.

 

La neorganikaj aŭ mineralaj, kemiaj, artefaritaj, sintezaj sterkoj enhavas unu aŭ pli el la tri plej gravaj elementoj por la plantoj: [[nitrogeno]], [[fosforo]] kaj [[kalio]]. En la modernaj mineralsterkoj troviĝas anakŭ la duagravaj elementoj kiel sulfuro, [[magnezio]], [[kalcio]] kaj aliaj [[oligoelemento|spurelementoj]].

 

Oni produktas la fosforan mineralsterkon ekz. el fosfataj ŝtonoj aŭ osto (kalcia fosfato). Por produkto de la pli solvebla kaj duobla [[superfosfato]], oni traktas la kalcian fosfaton per sulfura aŭ [[fosfora acido]]. La kaliaj sterkoj estas minataj kiel kalia klorido kaj sulfato.

 

Oni uzas diversajn maŝinojn en la modernaj agrikulturaj bienoj por alŝuto de la sterko en gasa, likva aŭ festa formo.

 

[[bn:সার]]

[[bs:Đubrivo]]

[[cs:Hnojivo]]

[[da:Gødning]]