Esperanto sen mitoj: Malsamoj inter versioj

Punkton post punkto la aŭtoro pruvas al ni, ke tio, kion ni publike disvastigas, estas aŭ mensogo, aŭ tro naive kredata mito, aŭ konscie lanĉita duonveraĵo, aŭ, plejbonokaze, simple stulta kaj rekte taŭga por forpeli novajn interesiĝantojn. Li montras, ke multo el tio, kion ni asertas, rekte misefike nutras la antaŭjuĝojn de la ne-esperantistoj, kiujn ni vane strebas esperantistigi. El niaj ĝisnunaj agadoj malmultaj laŭdindaĵoj postrestas. Ĉe tio klariĝas, ke la aŭtoro mem dum sia junaĝo naive kredis niajn legendojn, sed jarojn pli malfrue komencis dubi. Nur post detala laŭebla esplorado de la aŭtentaj fontoj li sukcesis travidi la multajn mistifikojn, kiuj kamufle ĉirkaŭvualas nian realan movadan historion.

 

 

En vero la klubo agis iomete alie. Unue, ne temis pri ĉiuj membroj. Due, la klubo aliĝis, nur kondiĉe ke oni reformu Esperanton, kion oni laŭŝajne promesetis. Trie, la freŝaj esperantistiĝintoj tre baldaŭ forlasis Esperanton por okupiĝi pri la planlingvo [[Neutral|Neŭtralo]], kaj post tio entuziasmiĝis pri [[Ido]]. La aŭtoro rakontas al ni, kiel ni ofte citas famulojn - ekzemple, [[Einstein|Ejnŝtejnon]] - laŭaserte apogantajn nin, kiuj fakte neniam ajn apogis nin aŭ eĉ rekte kontraŭis Esperanton. Simile li atentigas pri tio, ke [[Unesko]] ja agnoskas, ke la umado pri Esperanto estas en akordo kun ĝiaj celoj kaj pro tio akceptas [[UEA]]-on, sed, ke tiu ĉi agnosko neniel rilatas al la propagandado pri Esperanto kiel "ĉies dua lingvo" aŭ pri la pracela "[[Fina Venko]]". Eĉ nia renoma membreco en [[PEN-klubo]] ne eltenas la plenan sunlumon.