5-a simfonio (Mahler): Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
MastiBot (diskuto | kontribuoj)
e r2.6.4) (robota modifo de: uk:Симфонія № 5 (Малер)
faris kelkajn modifojn plejparte stilajn
Linio 25:
 
== Pri la tonalo ==
KelkajEn kelkaj konsultlibroj kaj sur diversaj sonregistraĵoj nomasoni trovas la kvalifikon de la 5-an simfonionsimfonio kiel verko en [[c♯-minora]], laŭ la tonalo de la unua1-a movimento. Ĉi tiu indiko tamen malatentaspreteratentas la „progresantan tonalecon“ de la malfruaj simfonioj de Mahler, kiu allasas, malekontraste al la formskemo de la klasika simfonio, ke verkola fina movimento finiĝasestas en alia tonalo ol tiu,la en kiu ĝi komencasunua. Ankaŭ Mahler mem okupiĝis en letero al sia eldonisto detale pri la demando de la tonalo kaj rifuzis nomadon de la 5-a simfonio laŭ tonalo:
 
: „Laŭ la dispozicio de la movimentoj ( el kiuj la kutima 1-a movimento venas nur je dua loko) estas preskaŭ neneeble eble, diriparoli pri ''tonalo'' de la "tuta simfonio", kaj tia restu, por eviti miskomprenojn, prefere sennoma. (La ĉefa movimento (n-o 2) estas en a-minorominora – la andanteAndante (n-o 1) estas en c♯-minora.) Oni nomas la simfonion laŭ la ĉefmovimento – sed nur, se ĝi staras je unua loko, kio ĝis nun estis la kazo – kun unu escepto de ''ĉi tiu'' Verkoverko.“ <ref>Letero al EldonojeEldonejo Peters de 23-a de julio 1904. Citite laŭ: Herta Blaukopf: ''Gustav Mahler. Briefe.'' 2. Auflage. Zsolnay, Wien 1996, S. 316, ISBN 3-552-04810-3</ref>
 
== Ekesto ==
La simfonio ekestis grandparte en la jaroj 1901–1902 en [[Maiernigg]] kaj [[Vieno]]. Mahler faris la instrumentadon en 1903, sed prilaboris ĝin en 1904. ankoraŭkaj denove en 1911, la jaro de liasia morto, Mahler denove prilaboris; la instrumentadon; ĉi tiulasta versio tamen aperis presitapresite nur en 1964, kadre de la eldono de la kompleta verkaro de Mahler.
 
== Akceptohistorio ==
La 5-a simfonio validas kielestas unu el la plej ŝatataj simfonioj de Mahler. Decidan porcion deAl ĝia populareco konsiderinde kontribuis la filmo [[Morto en Venecio (filmo)|Morto en Venecio]] de [[Luchino Visconti]] (1970), en kiu plurfoje eksonas la ''Adagietto''. La ĉiamaĉi-filme ĉeestocentra rolo de la ''Adagietto'' enstaras la ĉi-filma muziko rimarkinde starastamen en kontrasto kunal ĝia nur intermeza karaktero ene deen la simfonio.
 
== Literaturo ==