Komunista Partio de Germanio: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e r2.7.1) (robota aldono de: be-x-old:Камуністычная партыя Нямеччыны forigo de: ksh:KPD |
Airon90 (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 18:
|pasinta = jes
}}
La '''Kommunistische Partei Deutschlands''' (KPD), - en Esperanto ''[[Komunista Partio de Germanio]]'' - estis [[politika partio]] en [[Germanio]], kiu fondiĝis la 1-an de januaro [[1919]]. La [[partio (politiko)|partio]] ekestis el pluraj maldekstraj-revoluciemaj grupiĝoj, kiuj posta la [[Unua Mondmilito]] unuiĝis kadre de la germania revolucio de novembro 1918.
▲[[Dosiero:Rosa Luxemburg.jpg|thumb|140px|<center>[[Rosa Luxemburg]]]]
▲[[Dosiero:Karl Liebknecht.jpg|thumb|140px|<center>[[Karl Liebknecht]]]]
La partio KPD dekomence komprenis sin kiel revolucia alternativo al la [[socialdemokratio|socialdemokratia]] partio [[Sozialdemokratische Partei Deutschlands|SPD]] kaj provis dum la demokratie respublikaj jaroj de Germanio inter 1919 kaj 1933 influi la nacian politikon en [[socialismo|socialisman]] direkton, do ŝtatigi la industrion kaj kapitalon, kaj starigi "diktaturon de la proletaro". La rilato al la [[parlamento|parlamenta]] [[demokratio]] de la lando estis ambigua, ĉar ĝi unuflanke agis kadre de la demokratia politika libereco, sed aliflanke celis anstataŭigi ĝin per socialisma [[Sovetunio|soveta]] respubliko. Ekde la jaro 1919 la partio membris en la [[Komunista Internacio]] ''(Komintern)'', kiun unue dominis [[Lenino]], poste [[Stalino]].
Linio 31:
Dum 1968, la jaro de multaj politikaj ŝanĝiĝoj, iuj eksaj membroj de la partio en Germanio fondis novan komunistan partion kun la nomo ''Deutsche Kommunistische Partei'' (mallongigite do DKP). Krome dum la sekvaj jaroj diversaj etaj komunistaj grupiĝoj novfondiĝis, el kiuj pluraj havis la memdifinon esti la posteuloj de la eksa partio KPD.
La '''[[komunista partio]] de [[Germanio]]''' estis fondita en la jaro 1919. Fondomembroj estis inter alie [[Karl Liebknecht]] kaj [[Rosa Luxemburg]]. Grava celo estis la haltigo de la [[Unua Mondmilito]].
== En okcidenta germanio ==
La KPD povis agi en okcidenta germanio ĝis la malpermeso.
== En orienta germanio ==
La komunista partio strebis al unuĝo kun la socialdemokrata partio. Anbaŭ formis SED (Socialisma Unuiĝpartio de Germanio), kiu havis la gvidan rolon en[[GDR]].
== En Germanio post 1990 ==
La [[SED]] ŝanĝis sian nomon al [[PDS (partio)]]. Ĝi perdis la plej grandan nombron de la membroj.
[[PDS (partio)]] estis sukcesa ĉefe en la t.n. [[nova federacia lando|novaj federaciaj landoj]], kiuj pli aŭ malpli egalas al teritorio de eksa [[GDR]]. Kelkfoje la partio partoprenis en registaroj. En kelkaj landoj ĝi estis la dua politika forto, antaŭ la socialdemokratoj.
Malgraŭ severaj atakoj, precipe bazita sur la aserto, ke certa persono laboris por la sekreta servo de GDR ([[STASI]]), la partio estis tre sukcesa sur la niveloj de komunumoj kaj distrikoj. Ĝi havas urbestrojn kaj centon da deputitoj.
La akcepto en la malnovaj federaciaj landoj ne estis granda kaj la partio tie ne sukcesis trasaltig la barilon de 5% de la voĉoj, kiu ĝenerale estas necesa por ricevi parlamentanojn. Tion sukcesis [[WASG]], kiu ekestis al eksaj socialdemokratoj kaj verduloj, kiuj estis malkontentaj pri la politiko de ĉi tiuj partio, precipe en temoj de paco (partopreno de Germanio en militoj en afgankio kaj balkano), ekologio (atomenergio) kaj socio (leĝaro [[Hartz]] kaj la kresko de la nombro de mizeruloj)
== Vidu ankaŭ ==
Linio 37 ⟶ 55:
* [[Komunista partio]]
* [[Unabhängige Sozialdemokratische Partei Deutschlands]]
[[Kategorio:Malpermesitaj komunismaj partioj]]
Linio 47 ⟶ 63:
[[cs:Komunistická strana Německa]]
[[da:Kommunistische Partei Deutschlands]]
[[de:Kommunistische Partei Deutschlands]]
[[en:Communist Party of Germany]]
| |||