Hilelismo: Malsamoj inter versioj

En [[1901]], sub la pseŭdonimo [[Unuel]] ("Unu el la popolo"), kopiita de [[Akad-Ĥam]], la rabeno al kies spirita [[cionismo]] Zamenhof iame aliĝis (diverĝe el la politika kaj eĉ armita cionismo de [[Theodor HERZL]] kaj [[Jabotinskij]]), Zamenhof eldonis siajn tezojn pri la starigo de nova, neŭtrale homa religio, bazita ankaŭ sur nova, neŭtrale homa lingvo. Se la cionismo eluzis la [[romantikismo|romantikan]] paradigmon, strebante ke oni parolu pri judo kun la sama respekto kiel pri franco, germano, ruso ktp, Zamenhof pledis, ke oni entute forgesu, kio estas judo, franco, germano, ruso ktp.

 

 

Renkontante reziston, Zamenhof momente retiriĝis, por reaperi kun la sama projekto kelkajn jarojn poste, sed sub la nomo '''[[homaranismo]]'''. El tiu unua fazo estas plej rimarkinda la letero al [[Antoni KOFMAN]], al kiu la [[28-a de majo|28-an de majo]] [[1901]] Zamenhof klarigas ke "cento da homoj lernintaj la lingvon herede estas pli gravaj ol milionoj kiuj lernis ĝin pro modo" kaj ke "la lingvo de la plej malgranda popoleto havas vivon multe pli certigatan ol lingvo senpopola". Tial la [[letero al Kofman]] estas konsiderata kiel la unua ĝermo de la [[raŭmismo]].