Fonetiko: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→‎Eksteraj ligiloj: Ŝablono:Pejnejo
ligiloj kaj difino de akustika fonetiko
Linio 1:
'''Fonetiko''' estas la scienco pri la homa [[parolo]]. Ĝi priskribas la fizikajn ecojn de la [[parolo]] kaj ties eroj, kiel tiuj produktiĝas en la [[parolorgano]] kaj kiel ili perceptiĝas per la sensorganoj kaj kompreniĝas. Kadre de la fonetiko oni ankaŭ studas la evoluon de la [[parolo]] ĉe infanoj kaj ĉe lernantoj de dua lingvo. Fonetiko gravas i. a. en lingvohistoriaj studoj.
 
Al la eroj de la [[parolo]] apartenas krom la parolsonoj[[parolsono]]j kiuj reprezentas [[fonemo]]jn kaj kiuj kombiniĝas en [[silabo]]j ankaŭ la [[prozodio]], tio estas la vort- kaj frazmelodiaj trajtoj kiuj reprezentas [[prozodemo]]jn.
 
Praktika fonetiko okupiĝas ĉefe pri prononcado, i. a. pri la laŭnorma prononcado de unuopaj lingvoj kaj ties instruado.
Linio 9:
La "[[fonologio]]" estas la scienco pri la mensa reprezentado de la fonetismo kaj ties funkcio en lingva sistemo de kontrastaj unuoj. Ĝi estas foje konsiderata kiel subfako de la fonetiko, foje kontrastata kun ĝi. Aliflanke, "fonetiko" estas foje konsiderata kiel subfako de [[lingvistiko]], foje kontrastata kun ĝi.
 
Akustika fonetiko studas la karakterizaĵojn[[fiziko|fizikajn]] ecojn de parolajparolsignaloj, sonojkiuj reprezentas [[prozodio]]n kaj [[parolsono]]j en lasia vojo de parolanto al aeroaŭskultanto. Tradicie ĝi ankaŭ studas la aŭdajn karakterizaĵojn de parolajla sonoj[[parolo]].
 
[[Aŭda fonetiko]] esploras la aŭdan percepton de lingvaj sonoj.
 
La [[Internacia Fonetika Asocio]] plej grave kreis la [[Internacia Fonetika Alfabeto|Internacian Fonetikan Alfabeton]]. Ĝi celas doni signojn por ĉiuj parolsonoj[[parolsono]]j de ĉiuj homaj lingvoj. Ĝi estas uzata en multaj vortaroj, gramatikoj kaj lernolibroj por klarigi prononcon[[prononco]]n.
 
----