Interlingvao: Malsamoj inter versioj

'''Interlingvao''' (orig. ''Interlingua'') estas [[planlingvo]] [[novlatina]] aŭ novlatinoida<ref>Edo Bernasconi: Esperanto aŭ Interlingua? - Faktoj kaj teorioj kontraŭ mitoj kaj antaŭjuĝoj, Kultura Centro Esperantista, La Chaux-de-Fonds, 1977. 165 p.</ref>. Ĝi estas sintezo de la [[angla lingvo|angla]], [[franca lingvo|franca]], [[itala lingvo|itala]], [[hispana lingvo|hispana]] kaj [[portugala lingvo|portugala]] [[lingvo|lingvoj]]j.

Tradicie Interlingvao prezentas sin kiel studindan pro tio, ke ĝi estas lingvo [[naturalisma planlingvo|naturalisma]], kongrua al la vortprovizo kaj gramatiko de la ĉefaj [[okcidento|okcidentaj]] lingvoj, kaj ke ĝi tiel peras ilian esprimkapablon kaj [[kulturo|kulturon]]n. Iuj uzantoj do asertas, ke Interlingvao valoras ne tiom kiel [[komunikado|komunikilo]], ol kiom [[instruo]] kaj enkonduko en lingvostudon. Krome, freŝa [[projekto]] provis korekti ĝiajn malfacilaĵojn cele al ĝia praktika uzo kiel interkomprenilo por ĉiuj [[latinida lingvaro|latinidanoj]]: dua lingvo komprenebla tuj, preskaŭtute kaj senlerne de tiuj 900 milionoj da homoj<ref>www.langmaker.com/db/Modern_latin (vidu la modernan latinon)</ref> Problemo estas ke ĉiuj latinidaj lingvoj, escepte la [[romena]] kaj iom la franca, estas facile interkompreneblaj al ĉiuj parolantoj de aliaj lingvoj, sekve, ekzemple, italo ne bezonas helpon por kompreni portugallingvajn skribaĵojn, kaj portugallingvano tre facile legas hispanlingvajn [[libro|librojn]]jn, ktp. Sekve, tiuj kiuj malpli bezonas Interlingvaon estas ĝuste la latinidanoj, pro tio, eble, granda divastigo de Interlingvao okazis ne en latinidaj landoj, sed en [[Ĝermanoj|ĝermanaj]] landoj, ĉefe en [[Skandinavio]]. Tie okazis la plej granda venko de Interlingvao, la publikado de medicinaj resumoj en tiu lingvo dum 15 jaroj.

Teorie, Interlingvaon povas pli-malpli [[kompreno|kompreni]] sen studo la parolantoj de ĝiaj fontlingvoj : 1240 milionoj da [[homo|homoj]]j, unu kvinono de la [[homaro]]. Fakte komprenas ĝin [[klerismo|kleraj]] homoj parolantaj la latinidajn lingvojn, t.e. verŝajne ĉirkaŭ 100 aŭ 150 milionoj da homoj. En la komenco de la 21a [[jarcento]] ĝi estas la ĉefa konkuranto de [[Esperanto]] inter la planlingvoj.

Laŭ iuj taksoj, Interlingvao havas proksimume mil fluajn parolantojn. Inter multaj aliaj uzoj, ĝi estas, malofte, uzata en resumoj de sciencaj artikoloj. Por tia uzo, la lingvo estas ideala: uzata kiel lingvo legata de tiuj, kiuj havas bonan scion de latinaj [[radiko|radikoj]]j pro laboro kaj studo en [[scienco]]. Malgraŭ tio, Interlingvao ankoraŭ ne trovis ian subtenon de iu [[registaro]].

Interlingvao pruntas vortojn laŭ jenaj [[regulo|reguloj]]j:

Interlingvao tiel rekte kaj nerekte ĉerpas el la [[greka lingvo|grekogrekolatina]]latina vortaro, internacia en la praktiko de scienco. En [[komparo]] kun Esperanto Interlingvao ne abunde uzas regulajn [[afikso|afiksojn]]jn:

Al la bazaj 26 [[litero|literoj]]j respondas [[sono|sonoj]]j, kiuj en kelkaj okazoj regule dependas je la antaŭa aŭ posta literoj (vidu ekzemple ĉe "''c''"). En multaj okazoj estas preferinda prononco laŭeble konforma al la originala lingvo (ekzemple ''walzer'', germandevena, sonas kiel [valtser]). Pro tio la sekvaj reguloj estas indikaj, oni lernu la prononcojn kun la vortoj.

Akcento trafas la [[silabo]]n antaŭ la lasta [[konsonanto|konsonantkonsonantgrupo]]grupo, ne enkalkulante la finaĵon "''-s''" de plurnombro: "''regula''" [re'gula], plurnombre "''regulas''" [re'gulas], "''trovar''" [tro'var]. Pro etimo ekzistas esceptoj, kiel "''corpore''" ['korpore].

[[mwl:AnterlhénguaInterlingua]]